Rakibi eski Güney Carolina Valisi Nikki Haley’ye karşı ön seçimlerdeki ilk yenilgisini ABD’nin yönetim merkezi Washington DC’de alan eski ABD Başkanı Donald Trump günü güzel bir haberle bitiriyor: Yüksek mahkeme 6 Ocak Kongre baskınlarını kışkırttığı gerekçesiyle Colorado’daki oy pusulalarından çıkarılması kararını haksız buldu. Böylece diğer eyaletlerin Colorado’nun izinden giderek Trump’ı oy pusulasından çıkarmaya kalkamayacağı artık kesinleşmiş oldu.
Colorado Yüksek Mahkemesi aralık ayında yedi yargıçtan dördünün desteğiyle aldığı bir kararla Trump’ın eyalet ön seçimlerinde oy pusulasında yer alamayacağına hükmetmişti. Gerekçe olarak da kamu düzenini bozan 6 Ocak Kongre baskınından yargılanan bir kişinin oy pusulasında yeri olmayacağını göstermiş, Amerikan Anayasası’na Amerikan İç Savaşı sırasında eklenen 14. maddeye işaret etmişti. Ne var ki karar tartışmalara yol açmıştı.
Bir kere Trump’ın 6 Ocak Kongre baskınıyla ilgili yargılanması henüz sonlanmamıştı. Ayrıca o dava Colorado’da görülmüyordu. Colorado Yüksek Mahkemesi’nin Trump’ı bizzat yargılamadan böyle bir karar almasını “usulsuzlük” olarak değerlendirenler de vardı.
Yüksek mahkeme son noktayı koydu
Kararda “Eyaletlerin devlet makamına gelmeye teşebbüs eden kişileri diskalifiye edebileceğinde hemfikiriz. Ama eyaletlerin federal makamlar konusunda, özellikle de başkanlık makamıyla ilgili olarak 14’üncü maddenin üçüncü fıkrasını uygulama yetkisi yoktur” dendi. Buna gerekçe olarak da başkan adayının makama gelip gelemeyeceğine eyalet eyalet karar verilmesinin başkanın “ülkedeki tüm seçmenleri temsil ettiği” ilkesiyle olmayacağı belirtildi.
Colorado’da başkanlık ön seçimi bugün Türkiye saatiyle gece saatlerinde yapılacak. Aslında Trump’ın oy pusulasından çıkartılması için de davanın karara bağlanması bekleniyordu. Colorado başkanlık seçimlerinde çok fazla delege çıkaran bir eyalet değil ve daha çok da Demokrat delege çıkarmasıyla biliniyor.
Bu karar şaşırtıcı da olmadı çünkü şubat ayındaki duruşmada yargıçların neredeyse tamamı Trump’ın Colorado’da oy pusulasından çıkarılmasına şüpheyle yaklaştıkları sinyali vermişti. Yargıçlar eyaletlerin bir aday hakkında “Ayaklanmaya karışmıştır” gibi bir karar verme yetkisine sahip olmasının kaos yaratacağından endişelenmiş, bunun kısasa kısasla sonuçlanabileceğinden kaygılanmıştı.
Burada kısasa kısastan kasıt, Cumhuriyetçilerin kendi içlerinde örgütlenerek Colorado’daki yargıçlara saldırmasıydı ki karar ilk alındığında bazı yargıçların adresleri ve telefon numaraları internet ortamında yayılmaya başlamıştı.
Muhafazakâr yargıçlarla liberal yargıçlar tartıştı
Davayı gören dokuz yargıç da Trump’ın Colorado’daki oy pusulasından çıkarılmasını haksız bir karar olarak değerlendirdi. Ama tartışmanın ilerleyen noktalarında yargıçlar arasında görüş ayrılığı yaşandı. Mesela çoğunluk üçüncü fıkranın uygulanmasının tek yolunun kimlerin ayaklanma nedeniyle başkanlık yarışından diskalifiye edilmesi gerektiğinin yeni yasayla ve kongre tarafından belirlenmesi olduğunu söyledi. Böylece kararın sadece eyalet düzeyinde değil, federal düzeyde de alınmasının önü tıkandı.
Ama bazı yargıçlar önerinin davanın kapsamının ötesine geçtiğini söyleyerek mahkemenin ayaklanmacıların hesap vermesinin önüne geçtiğini savundu. Mahkemenin liberal kanadını temsil eden bu yargıçlar mahkemenin muhafazakâr çoğunluğunun isyancıları işledikleri suçlardan sorumlu tutmayı neredeyse imkansız hale getirdiğini söyledi. Muhafazakâr yargıçlar ise mahkemede tartışma çıkardıkları için liberal meslektaşlarını eleştirdi.
ABD Yüksek Mahkemesi 6’ya 3 oranıyla çoğunlukla muhafazakârlardan oluşuyor ki bu yargıçlardan üçünü Trump kendi başkanlığı döneminde bizzat atamıştı.
Trump: Rakibi istiyor diye birini yarış dışı bırakamazsınız
Mahkemenin Colorado kararından sonra Florida’daki Mar-a-Lago’daki konutundan konuşan Trump yargıçların kararını “çok iyi alınmış önemli bir karar” olarak övdü. Bu kararın “ülkenin tek yürek olmasına vesile olacağını” umduğunu belirten Trump “Bu kararın ülkemizi bir araya getirme konusunda, ki buna ihtiyacımız var, uzun bir yol kat edeceğini düşünüyorum” dedi.
Yargıçların karar üzerine çok düşündüklerini söyleyen Trump “Bundan 100 yıl sonra, hatta 200 yıl sonra konuşulacak son derece önemli bir konu üzerinde çok hızlı harekete geçtiler. Rakibi öyle istiyor diye birini yarış dışı bırakamazsınız öyle” dedi.
