Akaryakıt, sigara ve alkollü içkilere temmuzda zam yapılacağını ve bu zammı enflasyonla mücadele adına asgari ücretliden fedakarlık bekleyen devletin yapacağını bilmem biliyor musunuz? Özel Tüketim Kanunu’nun 12’nci maddesinin üçüncü fıkrasında şöyle yazıyor:
(III) sayılı listedeki mallar için belirtilen asgari maktu vergi tutarları veya Cumhurbaşkanınca bunlara ilişkin belirlenen en son asgari maktu vergi ve maktu vergi tutarları, ocak ve temmuz aylarında, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından ilan edilen üretici fiyat endeksinde son altı ayda meydana gelen değişim oranında, bu değişimin ilanı gününden geçerli olmak üzere yeniden belirlenmiş sayılır.
Aynı yasanın beşinci fıkrasında da aynı şeyler (I) sayılı liste için söyleniyor. Sizi (III) ve (I) sayılı listeleri arama zahmetinden kurtarayım. (III) sayılı listede akaryakıt, sigara, alkollü içkiler, (I) sayılı listede ise akaryakıt yer alıyor.
Bugüne kadar ilk dört ayın üretici fiyat enflasyonu açıklandı. Ocak, şubat, mart ve nisan aylarının toplamı yüzde 14.77’ydi. Bugün mayıs, gelecek ayın başında da haziran üretici enflasyonlarını öğreneceğiz. İlk dört ayın en yüksek oranı yüzde 4.14, en düşüğü yüzde 3.29’du. İstanbul Ticaret Odası önceki gün İstanbul’un mayıs ayı toptan eşya fiyat endeksini yüzde 2.59 olarak açıkladı. TÜİK’in üretici enflasyonunun da mayıs ve haziranda yüzde 3’ün altına inip yüzde 2.5’e gerileyeceğini varsayarsak ilk altı ayın toplamı yüzde 19.77 ediyor. Temmuzda bu ürünlerin ÖTV’sine bu oranda zam yapılması gerekiyor. ÖTV deyip geçmeyin, bu artışa bağlı olarak akaryakıt ürünlerine yaklaşık 2 TL, madeni yağlara yüzde 10 civarında zam geleceği yönünde sektörde beklenti var.
Akaryakıtın enflasyon üzerinde çok önemli etkiye sahip olduğunu söylemeye gerek bile yok. Merkez Bankası’nın kendi yayınında yayınlanan bir araştırmaya göre akaryakıt fiyatlarından enflasyona geçişkenlik uzun vadede yüzde 20’ye kadar çıkabiliyor.
Yazının girişinde Özel Tüketim Kanunu’nun ilgili fıkralarını alıntıladım ama tamamını yazmadım. Fıkralarının devamı var, şöyle bitiyor:
“Cumhurbaşkanı uygulama dönemlerini gün veya ay olarak belirlemeye veya belirleyeceği mallar ve aylar itibariyle yeniden belirlenmiş sayılan tutarların uygulanmamasına karar vermeye yetkilidir.”
Yüzde 40 zam enflasyonla mücadeleyi baltalamak değil mi?
Yani Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın üretici enflasyonuna bağlı olarak yapılacak zamları iptal yetkisi var. Madem enflasyonla mücadele için asgari ücrete yarı yıl zammı yapılmayacak, Türkiye’de ücretli çalışanların yaklaşık yarısı asgari ücret veya civarına çalıştığına göre madem sekiz milyona yakın insandan fedakarlık isteniyor, devlet de aynı fedakarlığı göstermeli. Cumhurbaşkanı yetkisini kullanmalı ve temmuz zamlarını ertelemeli.
Sadece akaryakıt, sigara ve alkollü içeceklere gelecek ÖTV zammı için değil, “yönetilen ve yönlendirilen” yani devletin belirlediği bütün fiyatlar için aynı şey geçerli. Geçen hafta PTT’nin kargo ücretlerine yüzde 40 zam yaptığı haberleri vardı. Merkez Bankası’nın yıl sonu enflasyon hedefine (Yüzde 38’lik beklenti kabul edelim ki hedefe dönüşmüş durumda) ulaşıp ulaşamayacağı konusunda soru işaretlerinin arttığı bir ortamda bir kamu kurumunun yüzde 40 zam yapması enflasyonla mücadeleyi baltalamak değilse nedir?
İktidar halkın enflasyonla mücadeleye inanmasını istiyorsa önce kendisi inanmalı ve desteklemeli.
