İkinci 128 milyar dolar vakası… Merkez, son 14 ayda bir 128 milyar dolar daha satmış

Bloomberg İsveç ve Türkiye Ekonomisti Selva Baziki, dolar kurunun büyük bir atak yaparak 18,36 TL’ye yükseldiği Aralık 2021’den bu yana Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) kurlardaki artışın önüne geçmek için “arka kapı” müdahaleleriyle 128 milyar dolar daha sattığını tahmin ettiklerini söyledi. Baziki, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda “Bir dejavu hissi var. Bu tahmin, ana muhalefet partisinin TCMB’nin 2019-2020 yılları arasında döviz piyasası müdahalelerine ilişkin iddialarıyla örtüşüyor” ifadelerine yer verdi.

Bloomberg’in araştırmasına göre, Nureddin Nebati’nin Hazine ve Maliye Bakanı olarak atandığı Aralık 2021’den bu yana TCMB’nin arka kapı müdahalelerinin boyutu 128 milyar dolara ulaştı.

TCMB’nin ortalama aylık müdahalelerin 2023’te hız kazandığını vurgulayan Baziki, şunları söyledi:

“Şubat ayında döviz korumalı mevduatlardan pozitif girişler hesaplıyoruz. Bu, TCMB’nin ocak sonundaki politika değişikliklerini takip ediyor ve ileriye dönük girişleri destekleyebilir. Suudi Arabistan’ın mart ayında TCMB’ye 5 milyar dolarlık mevduat yatırması, daha fazla müdahale için ek alan yaratabilecek başka bir hamle.”

Önceki 128 milyar dolar 6,4 liradan satıldı

Başta CHP olmak üzere muhalefet partileri, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın damadı Berat Albayrak’ın Hazine ve Maliye Bakanı olarak görev yaptığı 10 Temmuz 2018 ile 10 Kasım 2020 döneminde TCMB’nin döviz rezervlerinden 128 milyar doların 6,4 liradan satıldığını ve bu miktarın nereye gittiğinin bilinmediğini iddia ediyor.

Gelecek Partisi Ekonomi Politikaları Başkanı Kerim Rota’nın tahminlerine göre de 128 milyar dolarlık döviz rezerv satışına Mart 2019’da yerel seçimler öncesi başlandı. Döviz rezervlerinin satışı 2020 Kasım’da Berat Albayrak’ın istifası ve dönemin TCMB Başkanı Murat Uysal’ın görevden alınması ile sona erdi.

TCMB’den döviz fazlası olana ‘yüksek kur’ talimatı

Bu arada yüksek cari açık kaynaklı olarak TL üzerindeki baskı artarken, TCMB’den yeni bir adım geldi. Bloomberg’den Aslı Kandemir’in konuya yakın kaynaklara dayandırdığı habere göre, TCMB bankalardan net döviz fazlası olan firmalara ve bireysel yatırımcılara doları 19,15 yerine 19,20 liradan satmalarını istedi. TCMB talimatına göre, net döviz açığı olan firmalar ise daha düşük kurdan döviz alabilecek.
Bloomberg haberinde, “Lirayı sabit tutmak, Türk yetkililerin geçen yılın sonlarında yüzde 80’i aşan enflasyonu kontrol altına alma çabalarının mihenk taşı haline geldi. Yetkililer, mayıs ayındaki seçimler öncesinde kuru kontrol altında tutmak istiyor” denildi. Haberde ayrıca yüksek enflasyon ortamında kurların sabit tutulması çabasının ihracata zarar verdiğine işaret edilerek “Ancak artan maliyetler Türk ihracatçılarının rekabet gücünü aşındırıyor” ifadeleri yer aldı.