SpaceX’in üzerinde kara bulutlar: Fırlatma rampası enkaza döndü, FAA soruşturması devam ediyor

SpaceX, bugüne kadar yapılmış en büyük roket olan Starship’i geçen hafta perşembe günü Teksas’taki uzay üssünden fırlattı. Bir gün insanları Mars’a götürmesi amacıyla tasarlanan Starship, fırlatma rampasından havalandıktan dört dakika sonra infilak etti.

Ancak ne SpaceX ne de özel uzay şirketinin sahibi Elon Musk, bunu bir başarısızlık olarak gördü. Musk fırlatmadan önceki açıklamalarında testin başarılı olmasını beklemediklerine işaret eden bazı ifadeler kullanarak beklentileri düşük tutmaya çalıştı. Hatta patlama, fırlatmayı seyreden araştırmacılar tarafından alkışlarla karşılandı.

Musk, 16 Nisan’da Twitter’daki ‘Spaces’ yayınında yaptığı açıklamada, kendisine güç veren 33 motoruyla Starship’in ‘bir kutu el bombası’na benzediğini ve Starship’in yörüngeye ulaşmasındansa patlamasının daha muhtemel olduğunu kabul etmiş ve, “Yeter ki fırlatma rampası havaya uçmasın” demişti.

Starship fırlatması patlamayla sonuçlandı ama bu tam bir başarısızlık sayılmayabilir

Çevre sakinleri öfkeli

Ancak görünüşe göre hem Musk hem de SpaceX, fırlatma rampasının yok olacağını ve fırlatma rampasından yaklaşık altı mil uzaktaki Port Isabel kasabası ve sahadan birkaç mil uzaktaki South Padre Adası’nda yaşayanların üzerine parçacıklı madde yağacağını tahmin etmiyordu.

Şimdi bölge sakinleri ve araştırmacılar, patlamanın bölge sakinleri, sağlık, çevre ve nesli tükenmekte olan türler de dahil olmak üzere vahşi yaşam üzerimdeki etkisine dikkat çekmek için çabalıyor. Aktivistler endişelerinin kaynağı olarak fırlatma sırasında ortaya çıkan yüksek miktardaki kum ve kül benzeri parçacıklı maddeleri ve daha ağır enkazları gösteriyor. Parçacık emisyonları beklenen enkaz alanının çok ötesine yayıldı.

SpaceX’in halka açık çevresel saha değerlendirme belgelerine göre patlama sonucunda 2.54 kilometrekarelik bir alanın enkaz alanına dönüşmesi ve enkazın sahadan yaklaşık 2.54 kilometrenin dörtte üçü kadar uzağa yayılması bekleniyordu. Gerçekteyse test uçuşu ve patlamanın ardından tesisin yakınlarında yaşayan insanlar işyerlerinin camlarının kırıldığını, okulların ve arazilerin tozla kaplandığını iddia ediyor.

Ne zaman vazgeçmeyi düşünseniz aklınıza SpaceX gelsin: Starship uçuş testine hazırlanıyor

Starship’in akıbetini zaman gösterecek

Bu ayrıca geçen hafta Starship için SpaceX’e fırlatma lisansı veren Federal Havacılık İdaresi (FAA) tarafından enkaz alanı için belirlenen 2.54 kilometrekarelik sınırın üstüne çıktığı anlamına geliyor.

Öte yandan test uçuşu sırasında çekilen görüntülerde, SpaceX’in fırlatma rampasının da patladığı ve roketten kopan parçaların çeşitli yönlere savrularak geride dev bir delik bıraktığı görünüyor.

Having built launch pads of straw, wood, and brick, @SpaceX is now going to try water-cooled steel. Take THAT, big bad Super Heavy. pic.twitter.com/olhVGcf3X0

— Chris Hadfield (@Cmdr_Hadfield) April 23, 2023

Patlamanın bir sonucu olarak FAA, standart uygulamanın bir parçası olarak ‘güvenlik soruşturması’nın sonuçlarını alana kadar Starship fırlatma programını durdurdu. Bununla birlikte kuruma henüz herhangi bir yaralanma ya da kamu malı hasarı ihbarı gelmedi.

Bu durumun SpaceX’in bir sonraki fırlatmasını nasıl etkileyeceğini zaman gösterecek. FAA, Starship’in tekrar uçabilmesi için öncelikle fırlatmanın kamu güvenliğini etkilemediğini teyit etmek zorunda.