Kadın, işsizlikte de daha mağdur

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verileri, cinsiyet makasının yaşamın birçok alanında olduğu gibi işsizlikte de kadınlar aleyhine ciddi şekilde açıldığını gösteriyor. Mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik ocak ayında yüzde 9.7 ile başladığı ve şubatta yüzde 10’a çıktığı yolculuğunda mart ayında da değişmedi. Mart ayında yüzde 10 olarak gerçekleşen işsizlik oranı erkeklerde yüzde 8,4 olurken kadınların işsizliği yüzde 13,7 düzeyinde gerçekleşti. Yani her yüz kadından yaklaşık 14’ü işsizken, her yüz erkekten 8’i işsizken.

Aynı durum mevsimlik işsizlerle iş aramaktan vazgeçenlerin de bulunan geniş tanımlı işsizlikte verilerinde de görüldü. Geniş tanımlı işsizlik erkeklerde yüzde 17,8 olurken, kadınlarda yüzde 29,8 gibi yüksek bir oranda gerçekleşti. DİSK-AR tarafından TÜİK verilerinden yararlanarak yapılan hesaplamaya göre mevsim etkisinden arındırılmış geniş tanımlı işsiz sayısı Mart 2023’te 8 milyon 308 bin kişi olarak gerçekleşti.

Şubatta 360 bin kişi işini kaybetti, işsizlik yeniden çift hanede

Kadın işsiz sayısı arttı

Bu yıl Mart ayında 3 milyon 508 bin kişi olan işsiz sayısının 1 milyon 884 bini erkekler 1 milyon 624 binini kadınlar oluşturdu. Erkek işsiz sayısı şubata göre gerilerken kadın işsiz sayısı önemli artış gösterdi.

Bir önceki ay 1 milyon 976 bin olan erkek işsiz sayısı 92 bin azalışla 1 milyon 884 bine gerilerken geçen ay 1 milyon 529 bin olan kadın işsiz sayısı 95 bin kişi artarak 1 milyon 624 bine çıktı. Kadın işsizlik oranı oranı da geçen aya göre yaklaşık yüzde 1’lik yükseliş yüzde 12,8’den yüzde 13,8’e çıktı.

Her 5 gençten biri işsiz

15-24 yaş grubunu kapsayan genç nüfusta işsizlik oranı bir önceki aya göre 0,7 puanlık artış ile yüzde 20,1 oldu. Bu yaş grubunda işsizlik oranı; erkeklerde yüzde 15,2, kadınlarda ise yüzde 28,9 olarak tahmin edildi.

İstihdam edilenlerden referans döneminde işbaşında olanların, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış haftalık ortalama fiili çalışma süresi martta bir önceki aya göre 0,2 saat azalarak 44,5 saat olarak gerçekleşti.

İstihdamın yarısından fazlası erkek

TÜİK verilerine göre 31 milyon 462 bin olan istihdamın 21 milyon 335 binin erkekler oluştururken 10 milyon 128 binin kadınlar oluşturdu. Ancak işsizlik verilerindeki durum kadınlar aleyhine ciddi bir bozulmayı gözler önüne serdi.

Bir önceki ay yüzde 31,7 olan kadın istihdam oranı, yüzde 1’lik düşüşle yüzde 30,7’ye gerilerken istihdam edilen kadın sayısı da bir önceki aya göre 313 bin azaldı. Bir önceki ay 10 milyon 441 bin kadın istihdam edilirken Mart ayında istihdam edilen kadın sayısı 10 milyon 128 bine geriledi.

Geniş tanımlı kadın işsizliği ile erkek işsizliği arasındaki makasın 12,2 puana ulaştığını, ümitsiz ve zamana bağlı eksik istihdam edilen kadınların oranında artış eğilimi devam ettiğinin altını çizen DİSK Başkanı Arzu Çerkezoğlu ise mevsim etkisinden arındırılmış istihdam oranının son bir ayda erkeklerde 1 puan artarak yüzde 66 olduğuna kadınlarda ise bir puan azalarak yüzde 30,7 olduğuna işaret etti.

Türkiye’de de kadın işsizliğinin tüm türlerde erkeklere kıyasla oldukça yüksek seyrettiğini belirten Çerkezoğlu, “Verilerden de görüleceği üzere kadın işsizliği önemli bir toplumsal cinsiyet eşitsizliği göstergesi olmaya devam ediyor. Kadın emeğini ikincilleştiren politikalar ve ev içi bakım emeğini kadınların üzerinden alacak politikaların eksikliği sebebiyle kadınların istihdama erişimi kısıtlı kalıyor. Nitekim ILO da kadınların erkeklere kıyasla iş bulmada daha büyük zorluklar yaşadığını ve engellerle karşılaştığını ortaya koyuyor. Dünya genelinde çalışma çağındaki kadınların yüzde 15’i, erkeklerin yüzde 10,5’i çalışmak istemesine rağmen iş bulamıyor” dedi.

Her 100 işsizden 12’si işsizlik ödeneği aldı

Öte yandan işsizlik ödeneğinden yararlanma koşullarının ağır olması ve işsizlik sigortası kaynaklarının amacı dışında kullanılması sebebiyle işsizlerin büyük çoğunluğu işsizlik ödeneğinden yararlanamıyor. Mart 2023’te TÜİK toplam dar tanımlı işsiz sayısını 3 milyon 508 bin kişi olarak açıkladı. İŞKUR’un Mart 2023 verilerine göre ise bu ayda işsizlik ödeneği alabilenlerin sayısı 435 binde kaldı. Böylece Mart 2023’te resmi işsizlerin sadece yüzde 12,4’ü işsizlik ödeneği alabildi. 3,5 milyonu aşkın işsiz işsizlik ödeneğinden yoksun kaldı. Bu da işsizlerin yaklaşık yüzde 87,6’sının işsizlik ödeneği alamadığı anlamına geliyor.