‘Finansal OHAL’ seçimden sonra neden kalkmayacak?
Türk Lirası’nda serbest düşüş hızlandı: Dolar 21 liraya doğru
Seçime kadar dolar karşısında düşüşünün önüne geçmek için milyarlarca dolar rezerv yakılan Türk Lirası, seçimden sonraki 2 gündür adeta serbest düşüşe bırakıldı. Ekonomistler, döviz kurunun dengesine bırakıldığını söylerken, IIF Başekonomisti "Yabancılar Türkiye'yi portföylerinden çıkarıyor" dedi.
Seçimden önce yabancı finans kuruluşlarının ve ekonomistlerin doların yükseleceğine dair öngörüleri doğru çıktı. Türk Lirası seçimin ardından ikinci güne de değer kaybıyla başladı. Ekonomist ve finansal piyasa uzmanları, seçimlere kadar arka kapıdan yapılan rezerv satışlarıyla dolar karşısında düşmesinin önüne geçilen Türk Lirası’nın serbest düşüşüne artık gerek kalmadığı için izin verildiğine dikkat çekti. Dolar/TL kuru günün ilk saatlerinde hızla yükselerek 20,26’yı gördü, ardından 20,42’yi de geçti. Bankalarda dolar 21,76 TL’ye kadar çıkarken, Kapalıçarşı’da ise 20,90 TL civarında seyretti. Euro/TL kuru ise 22,28’i test etti.
Eski Merkez Bankası Başkan Yardımcısı ve ekonomist Prof. Dr. Fatih Özatay, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, şu ifadelere yer verdi:
Bankalararası piyasada dolar kuru 20.4.
Ne olmaktadır?
Dış güçler ‘operasyon mu çekmektedir’?
Yoksa, “seçim geçti, cephane de bitti zaten; döviz kuru dengesine doğru gitsin” mi denilmektedir?
Peki, makule dönülmedikçe:
Öyle bir denge var mıdır?
Varsa bile, ya yaklaştıkça…— Fatih Özatay (@OzatayFatih) May 30, 2023
‘Yabancılar Türkiye’yi portföylerinden tamamen çıkarıyor’
Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF) Başekonomisti Robin Brooks da Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, “Seçim geçtiği için artık Türk Lirası’nın hızlıca değer kaybetmesine izin veriliyor. Yabancı yatırımcılar buna bakıyor ve tek bir şey yapıyorlar: Türkiye’yi portföylerinden tamamen çıkarmak. Türkiye finansal özerklikte Arjantin’i takip ediyor” ifadelerine yer verdi.
You can be forgiven for being cynical about Turkey. Now that the election has passed, Turkish Lira is allowed to weaken rapidly. Foreign investors look at this and do only one thing: cut Turkey from their portfolios permanently. Turkey follows Argentina into financial autarky… pic.twitter.com/qSpQVALrQY
— Robin Brooks (@RobinBrooksIIF) May 30, 2023
Borsa bankalarla yükseldi
Haftaya hızlı başlayan Borsa İstanbul, ikinci işlem gününü de hız kesmeden tamamladı. BİST 100 Endeksi banka hisselerinin öncülüğünde yüzde 3.83 değer kazanarak dün 4951.35 puandan kapattı. Borsa İstanbul’un yükselişinde özellikle ekonomi politikalarında bir miktar da olsa normalleşme beklentisinin ve eski Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek’in ekonomi politikalarının belirlenmesinde etkin rol olacağı söylentilerinin etkili olduğu öne sürülüyor. Tırmanışta VİOP’ta açıkçıların banka hisselerinde pozisyon kapatmaya ikna edilmelerinin de rol oynadığı ifade ediliyor.
Bankacılık endeksi dün yüzde 9.16 değer kazanırken tüm bankaların hisseleri tırmanışa omuz verdi. Bankacılık endeksi geçen hafta başlayan tırmanıştan bir önceki gün olan 24 Mayıs’taki kapanıştan bu yana yüzde 16.5 civarında prim yaptı.
Yapı Kredi Bankası dünü yüzde 9.96 artışla satıcısız kapatırken, Akbank ve Garanti Bankası yüzde 9.94, İşC yüzde 8.92, TSKB yüzde 7.87, Vakıfbank yüzde 7.64, Şekerbank yüzde 7.52, Halkbank ise yüzde 6.96 değer kazandı. BİST 100 Endeksi günü 91.3 milyar TL gibi yüksek bir işlem hacmiyle kapattı.
Yabancı uzmanlar: Ekonomi politikaları sürdürülebilir değil
Seçimlerinden ardından Türk Lirası’nın dolar karşısında yaşadığı düşüş, yabancı ekonomistlerin de yine gündemindeydi. Financial Times gazetesinin “Ekonomistler sürdürülemez politikalar konusunda uyarıda bulundukça Türk Lirası zayıflıyor” haberinde, yeniden cumhurbaşkanı seçilen Tayyip Erdoğan’ın enflasyona rağmen düşük faizde ısrar ettiği hatırlatıldı. Haberde Capital Economics analisti Liam Peach’in “Mevcut politika duruşu sürdürülemez hale geldi. Türkiye çok düşük faizlerle, çok gevşek maliye politikasıyla ve döviz rezervini yakarak uzun süre devam edemez” sözlerine yer verildi.. Goldman Sachs ekonomisti Clemens Grafe ise rezervlerin “lira oynaklığının keskin bir şekilde arttığı önceki seviyelere yakın” olduğunu söyledi.
Uzmanlara göre, liranın önümüzdeki haftalarda daha hızlı düşmesi durumunda Türkiye ekonomisi bu durumdan daha fazla etkilenebilir. Ancak kimi ekonomistler Türkiye’nin önünde bir miktar döviz finansmanı fırsatının hâlâ bulunduğu görüşünde. FT’ye göre analistler, Erdoğan’ın Orta Doğu ve Rusya’daki müttefiklerinden yeni finansman sağlayabileceğini ileri sürüyor. Teneo danışmanlık şirketinden Wolf Piccoli, Erdoğan’ın bu yaz turizm gelirlerinden kısa vadeli bir destek alacağı görüşünde.
CNN’in konu ile ilgili haberinde ise Rabobank kıdemli makro stratejisti Benjamin Picton, “Erdoğan’ın zaferi Türk Lirası üzerinde daha fazla baskı yarattı” değerlendirmesini yaptı. Tellimer ekonomisti Hasnain Malik ise “Erdoğan’ın kazanması hiçbir yabancı yatırımcı için rahatlık sunmuyor. Sadece en iyimser olanlar, Erdoğan’ın ortodoks politikalara geri dönmek için siyasi olarak yeterince güvende hissetmesini umabilir” dedi.
Standard Chartered Bank analisti Steven Englander ise CNBC’ye yaptığı açıklamada, “Önümüzdeki aylarda liranın zayıflayacağına dair yaygın bir beklenti var” dedi. Englander, Erdoğan’ın yeniden seçilmesinin ardından yoğunlaşması gereken “birçok ekonomik sorun” olduğunu da sözlerine ekledi.
Oyunlar ve Bulmacalar