Kredili konuta faiz freni: Yüzde 30.4 geriledi
GYODER, kamudan arsa sağlayarak konut maliyetini yüzde 50 indirmeyi düşüren modeli tanıttı. Kamudan arsanın 49 yıllık gibi dönemlerle alınarak kullanımını öngören modelle İstanbul’da kiraların 12 bin TL’ye, konut fiyatlarının 3 milyona çekilmesi bekleniyor.
Yabancıya satış, artan maliyetler ve düşen alım gücü hem ev sahibi olmayı hem de kiralamayı zorlaştırırken, GYODER basın toplantısıyla açıkladığı Yeni Konut Modeli projesiyle, orta gelirli için kiralık ve satılık erişilebilir konut üretecek. Kamu-özel işbirliği ile konut yapılmasını öngören modelde, kamu arsa verip, planlayıcı ve denetleyici kurum olacak. Özel sektör ihale ile 49 yıl veya üstü bir aralıkta arsa kullanım hakkını alarak yüzde 50 daha ucuza konut üretip kiralama yada satışta kullanılabilecek. Üretilecek konutları 40 bin TL geliri olan birinin bütçesinin yüzde 30’unu yani 12 bin TL ile kiralayabilecek. Yada 6 milyon liralık bir konutun 3 milyona alması sağlanacak. Modelde bugün üretim başlanması halinde üretilecek konutların 3 yıl içinde piyasaya girmesi öngörülüyor.
Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER) Başkanı Mehmet Kalyoncu, bu modelde önemli maliyet kalemi olan arsayı kamu kurumları ve yerel yönetimlerden temin etmeyi planladıklarını aktardı. Kalyoncu, “Böylece inşaat maliyetini yüzde 50 azaltacağız. Firmalar finansmanı sadece banka kredisi yerine değil borsa üzerinde sağlayarak finanse edecekler. Bu şekilde arsa rantını da sıfırlıyoruz. Böylece orta gelir için erişilebilir konut üretimi sağlayacağız. 40 bin TL geliri olan biri gelirinin yüzde 30’unu kiraya ayıracak. Ticari alanlarda olacak. Böylece ticari alanların kiralanması ile konutların kiraları daha da düşebilir” diye konuştu. Modelle kiralar konusunda bir alternatif model koyacaklarını söyleyerek, “Halihazırda kentsel dönüşümde kira desteği yapılıyor. Ancak kira desteği ne kadar yüksek olursa olsun öncelikle konutun arz edilmesi lazım. Kiralık konut üretimi kentsel dönüşümü de hızlandıracak. Bizim için Bodrum’da villa yapmak yerine İstanbul’da kiralık konut üretmek daha önemli. Bu modelle aynı zamanda serbest piyasaya müdahale etmeden proje yapmaya imkan sağlayacak” dedi.
Projeyi özellikle sorunun yüksek olduğu İstanbul’un Avrupa Yakası’nda başlatmayı planladıklarını söyleyen Kalyoncu, “O yüzden burada kiraların en yüksek olduğu yerlere odaklanacağız. İstanbul’da üretilen konutların yüzde 10 erişebilir konut olsa konut rahatlıkla çözülür” açıklamasını yaptı. Yabancılarla ilgili de konuşan Kalyoncu, “Marmara Bölgesi’nde yeni bir uydu kent yada şehir olursa orada yabancı alımı fonlama açısından olabilir” dedi.
Basın toplantısında konuşan GYODER Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı. Neşecan Çekici, arsanın maliyetinin Türkiye ortalamasında yüzde 50’lere dayandığını aktardı. Çekici, Avrupa’da ise bu oranın yüzde 20 olduğunu söyledi. OECD ülkeleri arasında Türkiye’nin konut ev sahipliği oranın en düşük olduğu 4’üncü ülke olduğunu belirten Çekici şöyle konuştu:“ Dünyada ev sahipliğinde kabul edilebilir oran yüzde 70’ler de bizde bu oran yüzde 56.7. Hane ortalaması 5’ lerden 3’lere düştü. Tek başına yaşayan hane sayısı 5 milyonu aştı. Buda konutun talebin arttığını, arzın baskılandığını gösteriyor.”