Hindistan’dan nefes kesen başarı: Ay’ın karanlık yüzünün yakınlarına inen ilk ülke oldu

Sanskritçe’de ‘ay aracı’ anlamına gelen Chandrayaan-3, Vikram keşif aracını Ay’ın daha önce hiç keşfedilmemiş güney kutbuna indirerek dünyada bir ilke imza attı.

Soğuk Savaş döneminde ABD ve Sovyetler Birliği’nin birbirlerine üstün gelme çabasıyla Ay’a yoğunlaştırdığı çalışmaları, hem ABD’nin Apollon-11’in bir mürettebatla Ay’a iniş yapmasıyla Sovyetler Birliği’ne büyük fark atması hem de Ay’a iniş yapma/koloni kurma işinin epey maliyetli olması sebebiyle yıllarca sekteye uğradı.

Ay’ın keşfedilmemiş yüzü yeni motivasyon oldu

Fotoğraf: ISRO

Bu yıllarca süren durgunluk dönemini, 2013 yılında Ay yüzeyine iniş yaparak sona erdiren Çin’e ait Chang’e-3 uzay aracı oldu. Çin o zamandan beri Chang’e-4 göreviyle Ay’ın uzak yüzüne inen ve Chang’e-5 göreviyle Rusya’dan sonra Dünya’ya Ay numuneleri gönderen ilk ülke oldu. Bunun sonucunda ABD’yi bir endişe sardı: Ya Çin önce davranıp Ay’ın güney kutbu üzerinde hak talep ederse?

Ay’ın daha önce hiç keşfedilmemiş güney kutbunda bol miktarda buz halinde su olduğu düşünülüyor. Eğer tahmin edildiği gibiyse bu, gelecekte Ay görevleri için uzaya gidecek astronotların yanlarına daha az yük almaları ve çalışmalarını yürütürken su endişesi duymamalarını sağlayacak bir keşif olacak. Ayrıca bu su sadece içmek için değil yakıt ya da oksijen için de kullanılabilecek.

Bu yılın başında Japonya’daki özel uzay şirketi Ispace Ay’a yumuşak iniş gerçekleştirmeye çalıştı ancak yazılım hatasından dolayı aracın irtifası yanlış hesaplandı ve böylelikle araç düştü. Geçen hafta ise Rusya’nın 47 yıl sonra Ay’a gönderdiği ilk uzay aracı Luna-25, araçla temasın kesilmesinin ardından Ay yüzeyine çakıldı.

Gravity’nin maliyetinden daha az tuttu

Görev kontrol merkezindekiler, inişin başarılı olmasının ardından. Fotoğraf: ISRO

Esasen Hindistan’ın aracı, Rusya’nınkinden önce fırlatılmıştı ancak Chandrayaan-3 Ay’a daha dolambaçlı bir iniş yapmayı tercih etti. Yaklaşık altı hafta önce fırlatılan uzay aracının Ay’a ulaşması, 1960’lar ve 70’lerde Ay’a birkaç günde varan Apollo misyonlarından çok daha uzun sürdü. Bunun sebebi ülkenin ABD’nin o dönemde kullandığından çok daha düşük güçlü roketler kullanmasıydı. Dolayısıyla aracın hız kazanabilmesi için Ay yörüngesine girmeden önce birkaç kez Dünya yörüngesinde dolanması gerekti.

Hindistan’ın bu inişle düşük maliyetli uzay mühendisliği konusundaki itibarını artırması da bekleniyor. Zira Chandrayaan-3 yaklaşık 6,15 milyar rupilik (74 milyon dolar) bir bütçeyle fırlatıldı. Bir kıyaslama yapacak olursak bu miktar, 2013 yapımı Hollywood uzay gerilimi ‘Gravity’nin yapım maliyetinden çok daha az.

Tüm dünya nefesini tuttu

Bugün hem Hindistanlılar hem de gökyüzü tutkunları, Chandrayaan-3’ün inişinin nasıl olacağını görmek için ekranlarının başına geçerek inişi izledi. YouTube’daki canlı yayını 7 milyondan fazla insanın seyrettiği görüldü. Hindistan Başbakanı Narendra Modi’nin de BRICS zirvesine katıldığı Güney Afrika’dan inişi takip ettiği bildirildi.

Şimdi altı tekerlekli keşif aracının Ay yüzeyinde dolaşarak görüntü ve veri toplaması planlanıyor. Ay keşif aracının uzay aracından çıkması birkaç saat ila bir gün arasında sürebilir. Keşif aracı ayrıca Ay yüzeyinin mineral bileşimini analiz edeceği deneyler de yapacak.

Hindistan’ın bu başarıyla özgüvenini kazandığını, gözünü Mars ve Venüs’e diktiğini belirten ISRO yöneticisi S. Somanath, ülkenin Güneş’i araştırmak için eylül ayında bir fırlatma daha gerçekleştireceğini söyledi.

Başarısızlıklar bir gün başarıya dönüşür

Hindistan’ın uzay programı, bağımsızlığını yeni kazandığı ve Pakistan ile kanlı bir bölünme yaşadığı döneme kadar dayanıyor. İlk roketini 1963 yılında uzaya fırlatan Hindistan, uzay yarışında çok ileride olan ABD ve Sovyetler Birliği’yle o dönemde boy ölçüşemedi.

Bu, Hindistan’ın 2019’da başarısız olan Chandrayaan-2 girişiminin ardından ikinci yumuşak iniş denemesi olacak. Ülkenin Ay’a gönderdiği ilk uzay aracı Chandrayaan-1, 2008 yılın Ay’ın yörüngesinde dolandıktan sonra kasıtlı olarak yüzeye çakılmıştı. Ama bunun öncesinde Ay’ın yüzeyinde su molekülleri keşfetmişti. 11 yıl sonra Chandrayaan-2, Ay yörüngesine başarıyla girmişse de keşif aracı yüzeye çakıldı.

Ancak bu son başarı, bir zamanlar Sovyetler Birliği’yle boy ölçüşemeyen Hindistan’ın Rusya’ya indirdiği sert bir darbe oldu. Modi,”Bu başarı tüm insanlığa ait ve gelecekte diğer ülkelerin ay görevlerine de yardımcı olacak. Küresel Güney’deki ülkeler de dahil olmak üzere tüm dünyanın başarı elde etmesinin mümkün olduğundan eminim. Hepimiz gözümüzü aya dikebiliriz” dedi.

Putin ve NASA yöneticisi tebrik etti

Bununla birlikte Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Kremlin’in internet sitesinde yayınlanan mesajında Hindistan’ı, “Bu, uzay araştırmalarında ileriye dönük atılmış büyük bir adımdır ve elbette Hindistan’ın bilim ve teknoloji alanında kaydettiği etkileyici ilerlemenin bir göstergesidir” sözleriyle kutladı.

NASA yöneticisi Bill Nelson da, “Ay’a bir uzay aracını başarıyla indiren dördüncü ülke olduğu için Hindistan’ı tebrik ediyorum. Bu görevde ortağınız olduğumuz için mutluyuz!” sözleriyle Hindistan Uzay Ajansı ISRO’yu tebrik etti.

Rusya 47 yıl sonra başarısız: Luna-25 Ay yüzeyine çakıldı