Filistin’de ikinci Nakba’nın gölgesinde ilk Nakba’yı anmak
Hamas'ın saldırılarına karşı İsrail ağır misilleme yaptı. Bombardıman altındaki Gazze'de 2.3 milyon kişinin kaçacak yeri yok. Netanyahu savaşın 'uzun ve meşakkatli' olacağından söz etti. Hamas bir kasabaya daha sızma yaparken, sınır hattının İsrail tarafında sokak çatışmaları sürdü.
İsrail, Yahudilerin dinlenme ve ibadet etme günü olan cumartesi sabahına kuşatma altındaki Gazze şeridinin kontrolünü elinde tutan Hamas’ın baskın şeklindeki saldırılarıyla başladı (İlk günü anlatan ayrıntılı haberimiz). İsrail bu saldırılara sert tepki gösterdi, ülkenin Başbakanı Benyamin Netanyahu ‘Savaştayız’ dedi ve bunun akabinde İsrail’den Gazze’ye bombalı saldırılar başladı. Cumartesiden bugüne Hamas’ın saldırılarında 44’ü asker olmak üzere en az 700 İsrailli hayatını kaybederken, 2156 kişi de yaralandı. Filistin Sağlık Bakanlığı’nın verilerine göre İsrail’in karşı saldırılarında en az 78’i çocuk, 41’i kadın olmak üzere 421 Filistinli yaşamını yitirirken 2 bin 300’e yakın kişi de yaralandı. Savaşın diplomatik alanında bugün yaşananlara bu linkten ulaşabilirsiniz. Sıcak çatışma hattında yaşananlar ise şöyle:
Gazze şeridinde yaşayan 2.3 milyon Filistinli, İsrail’in gece boyunca hava saldırılarını yoğunlaştırması ve elektriğin kesik olması sebebiyle geceyi karanlık içinde geçirdi. İsrail Güvenlik Konseyi, Gazze’ye elektrik, yakıt ve mal sevkiyatını durdurma kararı aldı ve ‘Hamas’ın hem askeri hem de yönetimsel kapasitesinin yok edilmesini’ sağlayacak adımlar atılması talimatını verdi. İsrail bir yandan da Gazze’deki sivillerden ‘bölgeyi boşaltmalarını’ istedi ama o sivillerin gidebileceği hiçbir yer yok.
Gazze’nin en büyük hastanesi El Şifa’nın yöneticisi Muhammed Ebu Silmiya, İsrail’in elektriği kesmesinin hastaneleri ve sağlık tesislerini İsrail’in devam eden hava saldırısında yaralananların tedavisini zorlaştırdığını söyleyerek, “Elimizdeki imkanlarla elimizden geleni yapıyoruz ama gerçek bir tehlikeyle karşı karşıyayız. Bu şekilde çalışmaya devam edemeyiz” dedi.
Gazze’de yaşayan yazar Rıfat el Areer, İsrail’in saldırılarının ‘en korkunç’ kısmının gece saatlerinde yapılanlar olduğunu söylüyor. “İsrail’in terör estirdiği ve füzelerle saldırdığı zamanlar gece oluyor” diyen Rıfat, “Çocuklar ağlayarak, çığlık atarak uyanıyor. İsrail çok sayıda işyerini ve konutu hedef aldı” dedi. El Areer ve diğer Filistinliler elektrik için akülere bel bağlamış ancak anlattıklarına göre çevredeki internet bağlantısı zaman ilerledikçe iyice zayıflıyor.
İsrail saldırılarını Gazze’nin merkezindeki Hamas ofislerinin yanı sıra 14 katlı bir kule de dahil olmak üzere özel konutlar üzerine yoğunlaştırdı. Amerikan haber ajansı AP’nin bildirdiğine göre beş katlı bir bina da küle döndü.
Euro-Med İnsan Hakları Gözlemcisi ve aynı zamanda Gazze’de yaşayan Maha Hüseyni, kuşatma altındaki bölgede yaşayan insanların son iki yılın en zorlu gecelerinden birini geçirdiğini söyledi. Hüseyni bölgede yaşanan durumu, “Bombalar birçok mahalleyi hedef alıyor. Yerin titrediğini hissediyoruz ve bombaların mahalleleri sarstığını görüyoruz. Bu saldırının en ağır yükünü biz çekiyoruz. Patlamalar Gazze’yi dört bir yandan sarsıyor ve hiçbir yer güvenli değil” dedi.
Gazze’de yaşayanlar İsrail güçlerinden evlerini boşaltmaları ve İsrail bombardımanından uzak bir yere sığınmaları yönünde mesajlar aldıklarını söylüyor. Bazı Filistinlilerin evlerini boşaltmaya başladığını belirten Hüseyni, “Ancak Gazze’deki esas kriz saldırılardan korunmak için sığınak ya da tünel olmaması. Gidecek hiçbir yer yok” diye devam etti.
Şehrin kuzeyindeki Beyt Hanun kampında yaşayan dört çocuk babası Zeki Enver, İsrail’in çağrısının ‘gerçek dışı olduğunu’ söyleyerek, “İsrail ordusu merhametli görünmeye çalışıyor olabilir ama daha birkaç dakika önce kamptaki bir evi bombaladılar ve tek bir aileden 18 kişiyi öldürdüler” dedi.
Sınıra yakın bir yerde yaşayan üç çocuk babası Ahmed Ebu Emre, “Gidecek hiçbir yerimiz yok. Sınır bölgesinin geri kalanı gibi evimiz de bombardıman tehdidi altında. En kötüsü de kendimi çocuklarım ve diğer komşularımla birlikte nereye gideceğimi bilmeden sokakta buldum. Sınır bölgesi savaş meydanı gibi. Bizi bir yerlere götürebilecek tek bir araç yok” dedi. Ahmed’in kardeşi Halid ise evlerini terk etmek zorunda kalanların İsrail’in bombalamayacağını umdukları okullara sığındığını anlatıyor.
Filistinli bir analist, El Cezire’ye verdiği demeçte Filistin Yönetimi’nin var olmayan bir siyasi süreç üzerine bahis oynadığı için ‘zor durumda olduğunu’ söyledi. Ramallah’ta yaşayan ve İsrail meseleleri üzerine uzmanlaşan Gazeteci Esmat Mansur, “Filistin Yönetimi statükoyu korumayı umuyordu ancak bu operasyon, Hamas’ın popülaritesinin artmasını sağladı. Özellikle de savaş sisi dağıldığında Hamas’ın elinde İsrailli savaş esirleri olmaya devam ederse” dedi.
İsrail 2014’ten beri Filistin Yönetimi ile barış görüşmelerine yönelik bir adım atmadı. Filistin’de yapılan kamuoyu yoklamaları ise Filistinlilerin çoğunun Filistin Yönetimi Başkanı Mahmud Abbas’ın istifasını istediğini gösteriyor. Batı Şeria’dakiler için son damla temmuz ayında Cenin saldırılarına yönelik üç gün süren İsrail saldırılarında Abbas’ın halkın güvenliği için bir şey yapmak yerine sadece su göndermesi olmuştu.
Netanyahu, sosyal medya platformu X’ten yaptığı paylaşımda Hamas’a karşı ‘uzun ve meşakkatli bir savaşa giriştiklerini söyleyerek, “Hamas’ın canice saldırısı bizi savaşa zorladı” dedi. Taarruzun başladığını bildiren Netanyahu, ‘hedeflerine ulaşana kadar dur durak bilmeden ve kesintisiz bir şekilde devam edeceklerini’ belirtti. İsrailli lider sözlerini, “İsrail vatandaşlarının güvenliğini yeniden sağlayıp kazanacağız” diyerek bitirdi.
אנחנו יוצאים למלחמה ארוכה וקשה. המלחמה נכפתה עלינו על ידי מתקפה רצחנית של חמאס.
השלב הראשון מסתיים בשעות אלה על ידי השמדת רוב רובם של כוחות האויב שחדרו לשטחנו.
במקביל התחלנו את המערך ההתקפי והוא יימשך ללא סייג וללא הפוגה – עד להשגת היעדים.
אנחנו נשיב את הביטחון לאזרחי ישראל…
— Benjamin Netanyahu – בנימין נתניהו (@netanyahu) October 7, 2023
İsrail basınına göre Başbakan Benyamin Netanyahu, Tel Aviv’deki askeri karargahta ülkenin güvenliğini değerlendirmek için bir toplantı düzenliyor. Toplantıya Savunma Bakanı Yoav Gallant ve Genelkurmay Başkanı Herzi Halevi’nin yanı sıra diğer üst düzey yetkililerin katıldığı bildirildi.
Netanyahu’nun ofisinden yapılan açıklamaya göre İsrail güvenlik kabinesi, hükümetin ‘kritik askeri faaliyetleri’ yürütmesine izin vererek resmen savaş hali ilan etti. Başbakanlıktan yapılan açıklamada savaşın ‘Gazze’den gelen acımasız terör saldırısı nedeniyle İsrail’e dayatıldığı’ belirtildi.
İsrail ordusu, Hamas’ın Gazze şeridindeki istihbarat şefinin evini vurduğunu açıkladı. Ordunun X’ten yaptığı açıklamaya göre söz konusu ev, Hamas tarafından askeri altyapı olarak kullanılıyordu.
İsrail ordu sözcüsü Daniel Hagari, çatışmalarda yüzlerce Filistinli savaşçının öldürüldüğünü, onlarcasının ise yakalandığını söyledi. Tel Aviv’de gazetecilere demeç veren Hagari, Gazze’deki geniş çaplı saldırıların devam ettiğini belirterek, “Hamas liderlerini hedef alıyoruz” dedi.
Ordunun ‘ateş gücü açısından üstünlüğünü kullanarak sonuçları buna göre belirleyeceğini’ sözlerine ekleyen Hagari, güvenlik güçlerinin ‘tüm imkanlarını seferber ettiğini’ ve ‘önümüzdeki saatlerde bunların azami ölçüde kullanılacağını’ bildirdi.
Reuters’ın İsrailli bir askeri sözcüye dayandırdığı haberine göre İsrail, Gazze’de Hamas’a ait 800 hedefi vurdu, yüzlerce Hamas direnişçisi ise öldürüldü. Sözcü düzinelerce direnişçinin ise yakalandığını duyurdu.
İsrail’in güneyindeki Sderot kentinin polis karakolu cumartesi günü Filistinli silahlı güçler tarafından ele geçirilmişti. Pazar günü yerel basında çıkan haberlere göre ise İsrail güçleri polis karakolunun kontrolünü yeniden ele geçirdi. Saatler süren çatışmanın ardından en az 10 Hamas askerinin öldürüldüğü bildirildi. Bununla birlikte İsrailli yetkililer Sderot ve Mefalsim sakinlerinden çatışmalar sonlanana kadar evde kalmalarını istedi.
The Times of Israel’in haberine göre İsrail polisinden yapılan açıklamada, kentte tam kontrolün sağlandığı bildirildi. Daha önce çıkan haberlerde İsrail güçlerinin kontrolü sağlamak için polis karakolunun bir kısmını buldozerle yıktığı belirtilmişti.
Hamas’ın silahlı kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları Sözcüsü Ebu Ubeyde, Sderot’un 100 roketle vurulduğunu belirterek, İsrail’e yeni sızma girişimleri olduğunu, sahadaki gruplara takviye yapılmasına ek olarak, sahadaki güçlerin yenileriyle değiştirildiğini ifade etti.
El Cezire’nin İsrail’deki muhabiri Rob Reynolds, İsrail ordusunun Hamas’ı İsrail’in güneyindeki bazı kasaba ve köylerden çıkarmayı başaramadığını aktardı. Reynolds, Hamas direnişçilerinin yeni tedarik edilen silahlarla donatıldığını ve daha önce hiç dokunulmamış Magen kasabasını ele geçirdiğini bildirdi.
İsrail Eğitim Bakanı Yoav Kish, ülke genelinde tüm okulların pazartesi ve salı günleri kapalı kalacağını duyurdu. Yerel basında çıkan haberlere göre Kish, “Özel eğitim kurumları da dahil olmak üzere ülke genelindeki tüm eğitim kurumlarında önümüzdeki iki gün boyunva ders ve eğitim faaliyeti yapılmayacak” dedi.
The Times of Israel’in haberine göre Netanya’nın güneyi ile Negev’in kuzeyindeki işyerleri ancak sığınaklara erişimleri varsa açılabilecek. Bu bölgelerde toplanmalar dışarıda 10, içeride ise 50 kişi ile sınırlandırılacak.
Haaretz’in Genel Yayın Yönetmeni Esther Solomon, gazetede çalışan İsrailli gazeteci Amir Tibon ve ailesinin 12 saat süren kuşatmanın ardından kurtarıldığını duyurdu. Kurtarılma haberinin ardından ‘çok rahatladığını’ söyleyen Solomon, “Gazze sınırında çok sayıda kişi öldü, kayboldu ya da rehin alındı” dedi.
All of us @haaretzcom were waiting for this – our colleague @amirtibon and his family has been rescued from a 12+ hour siege on his kibbutz home by Gaza infiltrators. So relieved. Too many others in Gaza border communities are dead, missing, taken hostage https://t.co/D173dopIDZ
— Esther Solomon (@EstherSolomon) October 7, 2023
Hamas’ın cumartesi günkü saldırılarında bir partiden çıkmış gibi koşan İsrailli gençlerin videosu sosyal medyada büyük yankı uyandırmıştı. İsrail’in arama ve kurtarma ajansı Zaka, resmi yayın kuruluşu KAN’a yaptığı açıklamada bu müzik festivaline katılan en az 260 kişinin Hamas’ın saldırılarında öldüğünü teyit etti. Reim kibbutz’unda tüm gece süren eğlencede bulunanların sabah saatlerinde microlight uçaklarla vurulduğunu belirten Zaka, önce 250’den fazla ceset toplandığını belirtirken sonra bu sayıyı 260 olarak revize etti.
Bu eğlenceye katılanların yüzde 70’inin İsrailli, geri kalanın ise Japonya, Fransa, Meksika, Brezilya, İsveç, Almanya, Birleşik Krallık, Macaristan ve Hindistan’dan gelenlerden oluştuğu belirtildi. Hayatta kalmayı başaranlardan bazıları yaşananları N12 News kanalına anlattı. Görgü tanıklarının anlattıklarına göre İsrail’in Reim bölgesi yakınlarında açık hava partisine katılan birkaç yüz İsrailli, silah seslerinin ardından kaçışmaya başlamış.
N12 News kanalına konuşan Ortal adlı genç bir kadın, “Müzik durdu ve roket sirenini duyduk. Birdebire ateş açıldı” dedi. Partiye katılan Esther Borochov ise kaçmaya çalışırken bir arabanın kendi aracına çarptığını söyledi. Arabadan indikten sonra vurulduğunu söyleyen Borochov, kurtarılana kadar ölü taklidi yapmış. Reuters’a konuşan Esther, “Bacaklarımı hareket ettiremiyordum. Askerler gelip bizi çalılıklara götürdü” dedi.
Aileler, partiye katılıp da kaybolan gençleri aramaya devam ediyor. Londra’daki İsrail Büyükelçiliği, BBC’ye verdiği demeçte Jack Marlowe adındaki bir İngiliz vatandaşın kayıp olduğunu doğruladı. BBC’nin haberine göre Marlowe partide güvenlik görevlisi olarak çalışıyormuş.