En kanlı aşama: İsrail, Gazze’ye karadan girdi, Hamas çatışmaları doğruladı

İsrail, 7 Ekimde uğradığı ve 1400 vatandaşının öldüğü saldırıların ardından haftalardır bu saldırıların sorumlusu olan Hamas’ın bulunduğu Gazze şeridindeki 2 milyon 300 bin kişinin üzerine bombalar yağdırıyor. Hesaplaması ve doğrulaması çok zor ama Filistinli yetkililerin söylediğine göre bu bombardımanlarda ölenlerin sayısı 9 bine yaklaşmış durumda, çoğu da sivil. İçlerinde çocuklar ve kadınlar da var. Ve şimdi İsrail, havadan ve karadan yaptığı bombardımanların üzerine cuma akşamından itibaren Gazze’ye karadan da girmeye başladı. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu dün akşam bir basın toplantısı düzenleyerek ‘Savaşın ikinci aşamasının başladığını’ ilan etti. İsrail ordusunun en azından üç ayrı noktadan Gazze’ye giriş yaptığı saptandı. Hamas, Gazze içinde İsrail askerleriyle çatışmalar yaşandığını doğruladı.

İsrail’in bu kara saldırısının ilk işareti, Gazze’nin dünyayla olan son bağı olan internet bağlantısının kesilmesiydi. İki gündür bölgeden güçlükle haber alınabiliyordu. Ama şimdi bazı kaynaklar Gazze ile internet bağlantısının yeniden kurulduğunu öne sürüyor.

İsrail ordusu karadan girmezden önce son üç gündür Gazze’ye havadan ve karadaki topçularından yaptığı bombardımanın dozunu da bir hayli yükseltti. Üç günde binlerce bomba düştü, Filistinli yetkililer sadece dün 400 kişinin bombardımanlarda hayatını kaybettiğini söyledi.

Gazze savaşı 22’nci gününe gece boyunca süren ağır bombardımanla başladı. İsrail ordusu savaşın şimdiye kadarki en ağır hava bombardımanını gerçekleştirerek yeraltındaki 150 Hamas hedefini vurduğunu açıkladı. Orduya göre gece saatlerinde başlayan saldırılara yaklaşık 100 jet katıldı. İnternetin kesildiği bölgeden haber almak zorlaşırken, yardım kuruluşları savaş suçlarının belgelenmesinden duyduğu endişeyi dile getirdi. Hamas’ın rehin tuttuğu İsraillilerin aileleri ise İsrail hükümetine öfkeli tepki gösterdi.

Cuma akşamından itibaren Gazze’de internet ve mobil hizmetlerin neredeyse tamamen kesilmesinin ardından Gazze’de 2.3 milyon insanın büyük operasyon sırasında neler yaşadığıyla ilgili çok az bilgi alınabildi. İsrail ve Mısır sınırından elde edilen görüntüler bitmek bilmeyen hava saldırıları ve topçu ateşinin gökyüzünü kızıla boyadığını gösterdi.

Güneş doğduğunda ise Gazze yoğun bir sisle kaplanmıştı. Bölgeden yayın yapan muhabirler aralıklı olarak patlama sesleri duyulduğunu bildirdi. Gazze sakinlerinden elde edilen bilgilere göre en şiddetli patlamalar kuzeydeki Beyt Lahya ve Beyt Hanun’da yaşandı. Gazze’nin orta kesimindeki Bureij mülteci kampının doğusu ile güneydeki Han Yunus’a da hava saldırıları düzenlendiği bildirildi.

Sağlık Bakanlığı Sözcüsü Eşref el Kudra İsrail ağır bombardımanının Gazze’yi “ateş topuna” çevirdiğini ve belirlenen güvenli bölgelerde en az 377 Filistinlinin daha hayatını kaybettiğini söyledi.

Dünyadan izole edildiler

Filistinli telekomünikasyon sağlayıcısı Paltel bombardımanın internet, cep telefonu ve sabit hat hizmetlerinde “tam kesintiye” yol açtığını açıkladı. Bu saldırılardan kaynaklanan can kayıplarının ve kara operasyonunun ayrıntılarının dünyaya anında aktarılamayacağı anlamına geliyordu. Ancak bu sabaha karşı saatlerinde NetBlocks adlı internet bağlantı takipçisi site, Gazze ile bağlantının yeniden kurulduğunu duyurdu.

Üç hafta önce elektriğin kesilmesiyle zaten karanlığa gömülen Filistinliler yiyecek ve su kaynaklarının da tükenmesiyle daha da izole oldu. Gazze sakinlerine telefonla ulaşma girişimleri bu sabah da büyük ölçüde başarısız oldu. Gazze dışında yaşayan Filistinliler ağır bombardıman altındaki akrabalarıyla iletişimlerinin aniden kesilmesi ve telefon görüşmelerinin durması sonucu endişeye kapıldı.

Batı Şeria’nın Ramallah kentinde bulunan feminist örgütün yöneticisi Vefa Abdül Rahman Gazze’deki ailesinden saatlerce haber alamadığını söyledi ve ekledi: “Bu korkunç katliamı televizyonda canlı olarak görüyorduk, şimdi tam karartma olunca ne olacak?”

Örgütler isyanda, savaş suçlarının üstü örtülebilir

Dünya Sağlık Örgütü Genel Sekreteri Adhanom Ghebreyesus örgütün Gazze’deki personeliyle irtibatını kaybettiğini söyledi. Tedros “Gazze’den gelen yoğun bombardıman haberleri son derece üzücü. Personelimiz ve sağlık tesislerimizle hâlâ iletişim halinde değiliz. Onların güvenliğinden endişe duyuyorum” dedi. Bombardıman nedeniyle hastane tahliyesinin mümkün olmadığını ve zaten hastaneden ayrılınsa bile “güvenli bir yer kalmadığının” altını çizen Ghebreyesus “Elektrik kesintisi ambulansların yaralılara ulaşmasını imkansız hale getiriyor” dedi.

Uluslararası Af Örgütü Gazze’deki meslektaşlarıyla iletişimin kesildiğini ve bu iletişim eksikliğinin hak ihlallerini belgelemeyi giderek zorlaştırdığını vurguladı. İnsan Hakları İzleme Örgütü’nde teknoloji ve insan hakları araştırmacısı olan Deborah Brown uygulanan karartmanın “kitlesel zulümlere kılıf bulma” ve “insan hakları ihlallerinin cezasız kalmasına katkıda bulunma” riski taşıdığını söyledi.

Gazetecileri Koruma Komitesi ise “haber karartmasının yanlış bilginin yayılması da dahil olmak üzere ciddi sorunlara” yol açabileceği konusunda uyardı. Gazze’deki El Cezire muhabirleri uydu aracılığıyla ara sıra güncel haberler sağlayabiliyor.

Gazze için vakit daralıyor: BM kırmızı alarmı verdi, yakıt bitti bitecek

Musk duyurdu: Starlink internet verecek

İnternetin kesilmesi üzerine gözler ABD’li milyarder Elon Musk’a çevrildi. Zira Ukrayna savaşında uydu tabanlı Starlink sistemini devreye sokarak Ukrayna’ya internet sağlayan da Musk’tı.

Musk çağrılara daha fazla dayanamayarak Starlink’in “Gazze’deki uluslararası yardım kuruluşlarına internet bağlantısı sağlayacağını” duyurdu. Musk kendi platformu X’ten yaptığı açıklamada “Gazze’de yer bağlantılarında kimin yetkili olduğu belli değil ancak o bölgede hiçbir terminalin bağlantı talep etmediğini biliyoruz” dedi. Başka bir açıklamada ise “Gazze’den hiçbir terminalin Starlink ile iletişim kurmaya çalışmadığını” bir kez daha dile getirdi.

Starlink will support connectivity to internationally recognized aid organizations in Gaza.

[ComStar]

— Elon Musk (@elonmusk) October 28, 2023

İsrail İletişim Bakanı Shlomo Khari ise, Starlink’in Gazze’deki yardım gruplarına internet bağlantısı sağlamak için kullanılmasıyla “mücadele etmek için elindeki tüm imkanları kullanacağını” söyledi. Khari’ye göre Starlink’in bölgede aktif hale gelmesi halinde “Hamas’ın bunu terörist faaliyetleri için kullanacağını” söyledi.

“Bu konuda hiç şüphemiz yok, biz biliyoruz, Musk da biliyor” diyen Khari, “Belki Musk bunu kaçırılan bebeklerimizin, oğullarımızın, kızlarımızın, yaşlılarımızın serbest bırakılması şartına bağlayabilir” diye yazdı.

Birlikler Gazze’de kaldı

Ordunun sabah saatlerinde yayınladığı görüntülerde tankların Gazze’nin düz ve açık arazisinden geçerek uzaktaki yerleşim bölgelerine ateş açtığı görülüyor. İsrail daha önce de iki kez sızma operasyonu düzenlemiş, ancak operasyonların ardından hem askerlerini hem de tanklarını geri çekmişti. Bu seferki operasyonda ise zırhlı araçlarla piyadelerin Gazze’de kaldığı bildirildi. Ordu sözcüsü Daniel Hagari ayrıntıya girmediği açıklamasında, “Kuvvetlerimiz hâlâ sahada ve savaşmaya devam ediyorlar” dedi.

İsrail ordusundan yapılan açıklamada, “operasyonun gelecek aşamalarına zemin hazırlamak” amacıyla hedefli baskınlar düzenlendiği ve saldırıların genişlediği tekrarlandı. İsrail beklenen büyük kara operasyonu öncesinde yüz binlerce İsrail askerini sınır hattı boyunca konuşlandırmıştı.

İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant İsrail’in yakında Gazze’ye “uzun ve zorlu” bir kara harekâtı başlatacağını söylemiş ancak Hamas’ın geniş tünel ağını ortadan kaldırmanın “uzun zaman alacağını” belirtmişti. Gallant direniş üslerini yok ederken şiddeti düşük uzun bir çatışma evresinin yaşanmasını beklediğini de sözlerine eklemişti. Bakanın bu açıklamaları savaşın ucu açık yeni bir aşamasına işaret ediyor.

IDF releases footage of forces operating in the Gaza Strip overnight and this morning. pic.twitter.com/S1LnuFhQqm

— Emanuel (Mannie) Fabian (@manniefabian) October 28, 2023

Rehinelerin aileleri isyan etti

Çatışmaların şiddetlenmesi Hamas’ın alıkoyduğu 229 rehinenin aileleri arasında paniğe neden oldu. Zira önceki günlerde serbest bırakılan 85 yaşındaki Yocheved Lifschitz gazetecilere yaptığı açıklamada rehinelerin “örümcek ağına benzeyen tünellerde tutulduğunu” söylemişti.

Rehineler ve Kayıpların Aileleri Forumu İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Savunma Bakanı Yoav Gallant ve savaş kabinesi üyelerini acil toplantı düzenlemeye çağırdı. Grubun yaptığı açıklamada “Bu gece tüm gecelerin en fenasıydı. Endişe, hayal kırıklığı ve özellikle de savaş kabinesinden hiç kimsenin kaçırılanların aileleriyle bir araya gelip de kara operasyonunun Gazze’deki 229 rehinenin güvenliğini tehlikeye atıp atmadığına dair tek bir cümle de olsa bir açıklama yapma tenezzülünde bulunmamasına büyük öfke duyuyoruz” dendi.

Pentagon ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin’in cuma günü Gallant ile görüştüğünü ve “operasyonlar sırasında sivillerin korunmasının öneminin” altını çizerek Gazze’deki sivillere insani yardım ulaştırılmasının aciliyetine odaklandığını bildirdi. Bakanlığa göre Austin “Hamas’ın tüm rehineleri serbest bırakması gerektiğini” de bir kez daha gündeme getirdi.

Lavrov: 10 yıllar boyunca sürecek bir felakete yol açar

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov İsrail’in Gazze’ye bombalamasının yıllarca sürebilecek bir felakete yol açma riski taşıdığını söyledi. Belarus’un resmi haber ajansı Belta’ya konuşan Lavrov “Terörizmi kınamakla birlikte, rehineler de dahil sivillerin olduğunun bilindiği hedeflere karşı ayrım gözetmeksizin güç kullanmanın uluslararası hukuk normlarını ihlal ederek terörizmle mücadele edilebeceğine kesinlikle inanmıyoruz” dedi.

Lavrov söyleşide “İsrail’in söz verdiği gibi sivil halkı yok etmeden Hamas’ı yok etmesinin mümkün olmadığını” da sözlerine ekledi. Bakan “İsrail ve yurt dışındaki bazı politikacıların önerdiği gibi Gazze yok edilir ve iki milyon kişi sürülürse, bu yüzyıllar olmasa bile on yıllar boyunca sürebilecek bir felakete yol açacaktır” diye uyardı.

İsrail saldırının şiddetini zirveye çıkarırken Gazze’nin iletişimi kesildi