Bu görüntülere bayılacaksınız! Karanlık evren görevinin yıldızı Euclid siftahını yaptı

Adını “geometrinin babası” olarak bilinen İskenderiyeli matematikçi Öklid’den alan Euclid teleskobu, artık bizim uzaydaki yeni gözümüz. Nasıl ki James Webb’in yakaladığı görüntülerle ağzımız açık kalıyor; asteroitler, gezegenler, ötegezegenler hakkında yeni yeni şeyler öğreniyorsak Euclid sayesinde de karanlık madde ve karanlık enerji hakkında yakında yeni şeyler öğrenme ihtimalimiz var. O yüzden Avrupa Uzay Ajansı (ESA) tarafından Euclid’in çektiği ilk görüntülerin yayınlanması bizi heyecanlandırıyor. Bu görüntüler, Euclid’in 10 milyar yıllık uzay tarihini kapsayacak ölçüde gökyüzünün üçte birinin 3 boyutlu araştırmasını yapacak araçlarının gücünü gösteriyor.

ESA, Euclid’in fırlatılmasından dört ay sonra çektiği ilk görüntüleri bizimle paylaştı, ondan bu heyecanımız. Bu yeni görüntüler, devasa bir galaksi kümesi olan Perseud’un, “Gizli Galaksi” denilen bir nesnenin, Atbaşı Nebulası’nın muhteşem enstantenelerini ortaya koyuyor.

Küçük, şekilsiz bir galaksi olan NGC 6822. Fotoğraf: ESA

Euclid görevinin başındaki isimler bu ilk görüntüleri dün Almanya’nın Darmstadt kentindeki ESA Uzay Operasyonları Merkezi’nde düzenlenen bir etkinlikte gösterdi. ESA’nın bilim programı başkanı Carole Mundell görüntüleri anlatırken, “Bugün ikonik bir gün. Görevimizin mühendislik alanındaki tüm dönüm noktalarını aştık ve nihayet bilimsel görevimize başlıyoruz” dedi.

Ekip, Euclid’in yakaladığı fotoğraflardan çok memnun. Hem kalite hem de hassasiyet açısından beklentileri karşılamış. Ekip şimdi teleskobun karanlık madde ve karanlık enerji hakkında bize neler söyleyeceğini merak ediyor. Sadece onlar değil biz de. Sonuç olarak evrenin en gizemli unsurları. Karanlık enerjiyi de karanlık maddeyi de gözlemleyemiyoruz çünkü adeta görünmez haldeler. Gökbilimciler bu unsurların varlığını ancak yıldız ve galaksilerin davranışları üzerindeki etkilerini ölçerek ortaya çıkarabildi.

Genç-yaşlı yüz binlerce yıldıza ev sahipliği yapan NGC 6397. Fotoğraf: ESA

Çekilen bu görüntüler Euclid’in görevinin sadece başlangıcı. Teleskop, 2020’nin sonuna kadar bunun gibi milyarlarca galaksiyi inceleyecek, gökyüzünün yaklaşık üçte birine tekabül eden 15 bin derece karelik bir alanı arşınlayacak ve 10 milyar yıllık uzay tarihine bakacak.

Bu yeni nesil uzay fotoğrafları Euclid’in nesneleri optik ve yakın kızılötesi dalga boylarında eşzamanlı olarak fotoğraflayan iki aletinin hassasiyetini de gözler önüne serecek. Perseus kümesindeki ayrıntılar, Euclid’in gücünü ve potansiyeli net bir şekilde gösteriyor.

Kümeyle karanlık madde parçacıklarının kütleçekimi, yaklaşık 200 galaksiyi birbirine bağlıyor. Bunlar ayrıca daha büyük bir ağın da parçası: Dış çevresinde dönen yaklaşık 1000 galaksiden oluşan bir süper küme yani bir tür geniş galaktik aile. Görüntünün arka planındaki o galaksiler, Euclid’in aynı anda birçok nesneyi nasıl birbirinden ayrıştırabildiğini de gösteriyor.

İşte o galaktik aile. Fotoğraf: ESA

Euclid optik teleskoplarla görülmesi zor olduğundan “Gizli Galaksi” olarak da bilinen spiral galaksi IC 342 gibi cisimlerin tek tek ayrıntılarını da yakalayabilir. Galaksinin yıldızlarını ve tozlarını bu kadar net olarak görmemiz, teleskobun kızılötesi özelliğinin bir nimeti.

“Gizli Galaksi” olarak da bilinen spital galaksi IC 342. Fotoğraf: ESA

Karanlığa yolculuk: Euclid evrenin sırlarını araştırması için fırlatıldı