Gazze sanat dünyasını ikiye böldü: Documenta krizi büyüyor

Dünyanın en prestijli çağdaş sanat sergilerinden biri kabul edilen Documenta derin kriz yaşıyor. Almanya’nın Kassel kentinde beş yılda bir düzenlenen sanat etkinliğinin akıbeti Filistin-İsrail Savaşı ile ilgili olarak yöneticilerle yaşanan bir dizi anlaşmazlık nedeniyle belirsiz. Tüm ekibin istifası sonrası sergi çıkmaza girmiş durumda.

Etkinlik sözcüsü komitenin dağılmasının ardından bir sonraki edisyonun başlangıç tarihinin 2027 sonrasına ertelenmek zorunda kalabileceği söyledi. Perşembe gecesi istifa eden dört müze müdürü ve küratör Simon Njami, Gong Yan, Kathrin Rhomberg ve María Inés Rodríguez yazdıkları açık mektupta Almanya’da İsrail ve Gazze’deki savaşla ilgili siyasi iklimin “farklı bakış açılarına, algılara ve söylemlere” izin veren bir sanat sergisi düzenlemeyi imkansız hale getirmesi nedeniyle istifa ettiklerini belirtti.

Documenta krizi Lichtenberg’in istifasıyla başladı

Gördüğü ilgi bakımından Venedik Bienali ile yarışan Documenta yayınladığı bir basın bülteninde, 7 Ekim 2023’te Hamas tarafından gerçekleştirilen saldırılar, Almanya’da artan antisemitizm ve bunu çevreleyen kutuplaşmış tartışmalar nedeniyle komitesinin işinin zorlaştığını ifade etmiş, yönetim kurulu ile çalışanlarının seçim sürecinin nasıl ilerleyebileceğini çözmeye çalışacakları belirtmişti. Kriz, 10 Kasım’da İsrailli Bracha Lichtenberg Ettinger’in, İsrail ve Gazze’deki son ölümler nedeniyle komitenin çalışmalarına ara verilmesi talebinin yöneticiler tarafından reddedilmesi üzerine istifa etmesiyle başladı.

Bu olaydan iki gün sonra bir istifa haberi daha geldi. Hintli şair Ranjit Hoskote, 2019 yılında İsrail’i bir apartheid devleti olarak tanımlayan metinden imzasını çekmesi yönünde etkinliğin yöneticilerinden gelen talebi reddederek Documenta komitesinden istifa etti. Yaşanan bu kriz, bazı kurumların İsrail’i eleştiren sanatçıların sergilerini ertelemeye başlamasıyla Batı dünyasının Gazze’ye yönelik saldırılar karşısında nasıl bölündüğünü gösteren örneklerden sadece biri.

İsrail- Filistin savaşında yeni cephe: Müzeler, festivaller, galeriler