Türkiye ile ABD’nin 15 gün dansı resmen başladı; İsveç’e karşı F-16

İsveç’in NATO üyeliği, Türkiye tarafından resmen hiçbir zaman doğrulanmasa da, Türkiye açısından önemli bir pazarlık kozu. Rusya’dan S-400 füze savunma sistemleri alması üzerine Amerikan Kongresi tarafından F-35 savaş uçağı programından dışlanan Türkiye, savaş uçağı filosunda doğacak açığı yenilenmiş F-16 savaş uçaklarıyla doldurmak istiyor. Ve bu satışın ABD Kongre’sinde engellenmemesi için de İsveç’in NATO üyeliği onayı kozunu kullanıyor.

İşte bu pazarlıklarda şimdi son aşamaya geçildi. Türkiye Büyük Millet Meclisi, İsveç’in NATO’ya girişine dair antlaşmayı kabul etti. Şimdi gözler ABD’nin başkenti Washington’da. Bu ülkede de Türkiye’ye F-16 satışı için izin prosedürünün başlaması gerekiyor. Ancak henüz bu prosedür başlatılmadı.

O yüzden TBMM’nin İsveç’in NATO üyeliğine onay veren kararı da henüz Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından yayınlanmak üzere Resmi Gazete’ye gönderilmedi. Erdoğan’ın Anayasaya göre 15 gün süresi var ve bu süre içinde dilerse TBMM kararını yeniden görüşülmek üzere Meclis’e geri yollayabilir.

Amerikan tarafında ise eğer olursa prosedür şöyle işleyecek: Dışişleri Bakanı Anthony Blinken, Türkiye’ye F-16 savaş uçaklarının satılmasına karar verildiğini Amerikan parlamentosu Kongre’nin Dışişleri Komisyonu’na bir mektupla resmen bildirecek. Bu bildirime 15 gün boyunca bir itiraz gelmezse satış kararı kesinleşecek, yani Kongre engeli aşılmış olacak.

ABD’den ilk açıklama geldi

ABD İsveç’in üyeliğinin salı günü oylanarak kabul edilmesini memnuniyetle karşıladığını söyleyerek Ankara’yı süreci tamamlamaya çağırdı. Çünkü TBMM’den onay çıkmış da olsa Erdoğan’ın TBMM’den çıkan kararı yayınlanmak üzere Resmi Gazete’ye yollaması gerekiyor. Ardından Türkiye İsveç’in NATO’ya katılımını onayladığını gösteren resmi belgeyi NATO kuralları çerçevesince Washington’a teslim edecek.

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Yardımcısı Vedant Patel dün düzenlediği basın toplantısında  “Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bu süreci tamamen sonuçlandırmak için atması gereken adımları atmasını ve onay belgesini almayı dört gözle bekliyoruz” diyerek aynı hareketi Macaristan’dan da beklediklerini söyledi.

Patel, İsveç’in NATO üyeliği resmileştikten sonra Dışişleri Bakanlığı’nın F-16’lar için resmi bildirim yapıp yapmayacağı sorusuna “Başkan Biden ve Dışişleri Bakanı Blinken Türkiye’nin F-16 filosunun modernizasyonuna verdiğimiz destek konusunda son derece açık oldular. Bu satışı NATO’nun birlikte çalışabilirliği açısından kilit bir yatırım olarak görüyoruz. Ancak Kongre’nin silah satışlarını gözden geçirmede kilit rolü olduğunun da farkındayız. Kongre’ye resmi bildirim gönderilene kadar önerilen silah satışı ya da tedariki konusunda herhangi bir yorumda bulunmayacağım” cevabını verdi.

Teşvik amaçlı mektup

Öte yandan Reuters’in ismini açıklamak istemeyen kaynaklara dayandırdığı haberine göre ABD Başkanı Joe Biden kongre üyelerine F-16 savaş uçaklarının Türkiye’ye satışını onaylamaları çağrısı yaptığı bir mektup gönderdi. Reuters’in dış haberler muhabiri Hümeyra Pamuk bu mektubun Dışişleri Bakanlığı’nın satışın devam etmesi için kongreye göndermesi gereken resmi bildirim olmadığının altını çizdi, “Bu mektup milletvekillerini satışı onaylamaya teşvik edecek geçici bir adım” dedi.

Kongre içinde Türkiye’nin F-16 almasına karşı çıkabilecek grup ve kişiler var. Örneğin İsrail’in Gazze’deki harekatını destekleyen siyasetçiler özellikle de Ankara’nın son zamanlardaki İsrail’e sert çıkışları nedeniyle satışa karşı çıkabilir. ABD Kongresi’ndeki Yunan lobisinin de satışa karşı çıkma ihtimali var. Zira geçen ay Helenik Amerikan Liderlik Konseyi’nin (HLAC) lideri Endy Zemenides ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’e mektup yazmış, Yunanistan’a F-35 verilmesinin geciktiğini belirterek “Türkiye ile Yunanistan’ı bir tutmayın” demişti. Blinken ay başında Türkiye’yi ziyaretinin ardından Yunanistan’a geçerek F-35 taahhüdünü yinelemişti.

İsveç’in NATO üyeliği TBMM’den geçti: Şimdi gözler F-16 krizinde

Yılan hikayesine döndü: ABD’nin Türkiye’ye F-16 satışındaki tutumu değişmedi