Aman taksiciler duymasın: Uçan taksi dönemi sandığımızdan daha yakın

Bir Alman startupı tarafından üretilen Volocopter, Paris hava fuarında uçan bu türdeki tek araç oldu. Diğer şirketler modellerinin maketlerini sergilemekle yetindi. Maliyetli bir tasarım ve test aşaması olan Volocopter’in üretim aşaması ise hepsinden daha pahalı. Büyük zorlukların beklediği uçan taksi sektöründe tüm rakiplerin ayakta kalamayacağı düşünülüyor.

Sektörde eVTOL (elektrikli dikey indir-bindir) ve kentsel hava hareketliliği olarak bilinen uçan taksileri yapmaya hevesli şirketler şimdiden iki zorlu yıl geçirdi. Yatırımcıların sıfır karbon salınımıyla yolcu taşıyabilecek uçan Tesla arayışına girdiği pandemi döneminde uçan taksi sektörü en büyük finansal balon örneklerinden biri haline geldi.

Ne var ki daha sonra dünya genelinde faiz oranlarında yaşanan artış, yatırımcıları denenmemiş ürünlere ve abartılı büyüme iddiaları olan şirketlere karşı temkinli hale getirdi. Sektördeki ABD’li Archer Aviation, Joby Aviation; Alman Lilium ve İngiliz Vertical Aerospace pandemi sırasında paravan şirketlerle birleşme yoluyla halka açıldı. O zamandan bu yana da hepsinin değeri öyle ya da böyle düştü.

Lilium’un CEO’su Klaus Roewe, “Tüm sektörün faiz oranlarının artmasıyla tetiklenen büyük bir ekonomik depresyona girdiğini söyleyebilirim” dedi. Roewe durumun artık tersine döndüğünü ‘çok büyük olmasa da depresyondan çıkılmaya başladığını” söyledi.

Startuplar iddialı

Geçen ay Çinli teknoloji şirketi Tencent’in yardımıyla ayağa kalkan Lilium’un hisse değerinin daha da toparlanacağını ve böylelikle şirkete sermaye toplayabileceklerini belirten Roewe, gelecekte havacılığı düzenleme kurumları tarafından onay alabileceklerini belirtti.

Şirketlerin değerleri yere basarken prototipler gecikmeli ve çoğunlukla mürettebatsız da olsa havalanmaya başladı. Pazar günkü fuar, hem Airbus, Boeing ve Embraer gibi geleneksel uçak üreticilerini hem de köklü şirketlere meydan okuyabileceklerine inanan bir grup iddialı startup’ı bir araya getirdi.

Archer’da hisseye sahip olan otomobil üreticisi Stellantis’in CEO’su Carlos Tavares, Boeing’in gelecek 20 yılda 42 bin 600 uçak satmayı beklediğini belirterek, kendilerinin ayda 600 bin otomobil ürettiğini söyledi. Üretim başarıyla yılda 650’ye çıkarsa Archer, dünyadaki herhangi bir fabrikanın yapabileceği en fazla mürettebatlı uçağı üretecek.

Paralı yolculukların başlaması, hangi teknolojinin kazanacağını test edecek. Bir kısmı Airbus’a ait olan Volocopter’in ilk ürünü, quadcopter insan hava araçlarının prensibini örnek alan ve iki insana göre tasarlanmış. Volocopter gelecek yıl Paris Olimpiyat Oyunları sırasında seyircileri bu araçlarla taşımayı planlıyor.

Taksilerden ucuz olabilir

Pervanelerin sürekli hareket etmesine dayanan Volocopter’in sadece 35 km kat edebileceği öngörülüyor. Bu da şehirlerin etrafında ve taşrada gezinmek için yeterli. Tabii modele göre kat edilebilecek miktar da artıyor. Farklı pervane kombinasyonlarıyla birleştirilmiş kanatlar ve elektrikli jet motorlarıyla bu mesafeyi 100 km’ye çıkarmak mümkün.

Sektörün önde gelenleri araçlarının taksilere rakip olacak kadar ucuz ve basit olacağı konusunda ısrarcı. Lilium’dan Roewe, başta özel uçak ve helikopterle rekabet etmek durumunda kalacaklarını kabul etmekle birlikte, sonunda bazı rotalarda taksilerden bile ucuz olacaklarına ve müşterilerin kilometre başına 2 ila 3 dolar arasında para ödeyeceklerine inanıyor.

Boeing uçak taksi projesi için 450 milyon dolar yatırım yapacak