Nüfus projeksiyonlarındaki ciddi olumsuz sinyaller
İhracat birim değer endeksinin ithalat birim değer endeksine bölünmesiyle hesaplanan dış ticaret haddi temmuzda yükseldi. 2022 yılı Temmuz ayında 77,1 olan rakam,12,5 puan artarak 2023 yılı Temmuz ayında 89,6 oldu. İthalat birim değer endeksi ise yüzde 15,7 azaldı.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), mayıs ayına ilişkin dış ticaret endekslerini açıkladı. Buna göre; ihracat birim değer endeksi temmuz ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 2,1 azaldı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre gıda, içecek ve tütünde yüzde 3,4 azaldı, ham maddelerde (yakıt hariç) yüzde 16,1 azaldı, yakıtlarda yüzde 34,3 azaldı, imalat sanayinde (gıda, içecek, tütün hariç) yüzde 2,7 arttı. İhracat miktar endeksi temmuz ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 10,6 arttı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre gıda, içecek ve tütünde yüzde 47,9 arttı, ham maddelerde (yakıt hariç) yüzde 3,9 arttı, yakıtlarda yüzde 17,9 arttı, imalat sanayinde (gıda, içecek, tütün hariç) yüzde 4,7 arttı.
İthalat birim değer endeksi temmuz ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 15,7 azaldı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, gıda, içecek ve tütünde yüzde 15,8 azaldı, yakıtlarda yüzde 41,5 azaldı, ham maddelerde (yakıt hariç) yüzde 24,2 azaldı, imalat sanayinde (gıda, içecek, tütün hariç) yüzde 6,6 azaldı. İthalat miktar endeksi temmuz ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 31,0 arttı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, gıda, içecek ve tütünde yüzde 42,4 arttı, ham maddelerde (yakıt hariç) yüzde 10,9 arttı, yakıtlarda yüzde 10,8 arttı, imalat sanayinde (gıda, içecek, tütün hariç) yüzde 39,8 arttı.
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ihracat miktar endeksi; 2023 Haziran ayında 158,4 iken 2023 Temmuz ayında yüzde 6,8 oranında azalarak 147,6 oldu. Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ise ihracat miktar endeksi; 2022 yılı Temmuz ayında 143,9 iken 2023 yılı Temmuz ayında yüzde 0,1 oranında artarak 144,1 oldu. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ithalat miktar endeksi ise; 2023 haziran ayında 126,7 iken 2023 Temmuz ayında yüzde 8,5 oranında artarak 137,4 oldu. Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ise ithalat miktar endeksi; 2022 yılı Temmuz ayında 121,3 iken 2023 yılı Temmuz ayında yüzde 20,5 oranında artarak 146,2 oldu. İhracat birim değer endeksinin ithalat birim değer endeksine bölünmesiyle hesaplanan ve 2022 yılı Temmuz ayında 77,1 olarak elde edilmiş olan dış ticaret haddi, 12,5 puan artarak, 2023 yılı Temmuz ayında 89,6 oldu.
Hazine Eski Müsteşarı ve İktisatçı Prof. Dr. Mahfi Eğilmez de X’de yaptığı paylaşımla temmuz ayında dış ticaret haddinde yaşanan tabloyu ülke lehine olarak değerlendirdi. Eğilmez’in o paylaşımı şöyle:
Dış ticaret hadlerinde son aylarda ülke lehine gelişmeler var. Bu iyi haber. pic.twitter.com/yp2GZ9MD74
— Mahfi Eğilmez (@mahfiegilmez) September 8, 2023