Çin’in en genç taykonot ekibi ‘Gökyüzü Sarayı’na gitti

“Kutsal Gemi” de diyebileceğiniz Shenzou-17 uzay aracı ve taşıdığı üç genç yolcu, Çin’in kuzeybatısındaki Jiuquan Uydu Fırlatma Merkezi’nden Long March-2F roketiyle Uluslararası Uzay Ajansı’na doğru havalandı. Altı ay sürecek göreve 2021’de ülkenin uzay istasyonuna ilk mürettebatlı görevini gerçekleştiren 48 yaşındaki eski Hava Kuvvetleri pilotu Tang Hongbo liderlik ediyor.

Çinliler kendi uzay istasyonuna Çincede “Gökyüzü Sarayı” anlamına gelen Tiangong diyor. Tang, Tiangong’a bu kadar kısa aralıklarla dönen ilk taykonot olarak rekor kırdı. Bu durum önümüzdeki yıllarda da taykonotların daha kısa aralıklarla uzaya gönderileceğine işaret ediyor.

VIDEO: China has sent a fresh crew to its Tiangong space station, in the latest mission for a growing space programme that plans to send people to the moon by 2030. pic.twitter.com/OVFRV03p9t

— AFP News Agency (@AFP) October 26, 2023

Shenzhou-17 ekibi, mayıs ayı sonunda Tiangong’a ulaşan Shenzhou-16 mürettebatının yerini alacak. Deneyimli taykonot Jing Haipeng, Zhu Yangzhu ve Gui Haichao’dan oluşan Shenzhou-16 mürettebatının 31 Ekim’de dünyaya dönmesi bekleniyor. Her ikisi de 30’lu yaşlarında olan Zhu ve Gui, Çin’in üçüncü astronot grubundan.

Tiangong yıllardır Uluslararası Uzay İstasyonu programının dışında kalan Çin’in uzay çalışmalarında artan özgüveninin bir sembolü haline geldi. Gerçi Çin’in bu konuda yapabileceği başka bir şey de yok. Zira ABD yasaları gereği Çin’in NASA ile doğrudan ya da dolaylı olarak herhangi bir işbirliği yapması yasaklanmış durumda.

2022’nin sonlarında tamamlanan Tiangong, 450 km yüksekte bulunuyor, en fazla üç astronot barındırabilecek durumda ve 15 yıldan fazla operasyonel ömre sahip.

Çin’in 2010’daki ikinci taykonot grubundan olan Tang, 2021’deki ilk uzay uçuşu için seçilmeden önce 10 yıldan fazla beklemek zorunda kalmıştı. Buna karşılık, Shenzhou-17 mürettebatında yer alan 33 yaşındaki Tang Shengjie ve 35 yaşındaki Jiang Xinlin ise ilk kez uzaya seyahat ediyor. Her ikisi de Eylül 2020’de Çin’in üçüncü taykonot grubuna katılmış.

Çin uluslararası alana açılıyor

Şimdi Çin dördüncü taykonot grubu için biyoloji, fizik ve kimya alanlarından tutun da biyomedikal mühendislikle astronomiye kadar çeşitli disiplinlerde doktora derecesine sahip yeni adaylar arıyor. Başvuru formu ilk olarak Hong Kong ve Makao’daki kişilere açılıyor. Seçim ve eğitim sürecinin de yakında başlaması bekleniyor.

Birinci ve ikinci grup astronotların hepsi, 1995 yılında Tang gibi 20 yaşlarındayken Halk Kurtuluş Ordusu’na katılan eski hava kuvvetleri pilotlarıydı. Çin’in attığı yeni adımlar kendi istasyon programını uluslararası arenada güçlü bir yere getirmeye amaçladığını gösteriyor.

Çin her ne kadar uzay görevlerini uluslararası bir hale getirmeye çalışsa da uzay programı Çin odaklı. NASA ve Roscosmos öncülüğündeki ortak çalışma dili İngilizce olan Uluslararası Uzay İstasyonu’ndan farklı olarak Tiangong’da sadece Çince kullanılıyor. Bu da yabancı katılımcıların Çince bilmesini gerektiriyor.

Ay rekabetini uyandırdı

Hatırlatmakta fayda var. Soğuk Savaş döneminde ABD’nin Ay’da yürüyüş yapmasının ardından Ay savaşı bu zamana kadar durağanlaştı. Bunun arkasında Ay programlarının epey maliyetli olması ve artık uğruna savaşılacak yeni bir olgunun olmaması yatıyordu. En azından o zaman böyle düşünülüyordu.

Ancak 2013’te Çin Chang’e 3 uzay aracını Ay’a yumuşak indirerek ABD’yi uykusundan uyandırmayı başardı. Ay’a yumuşak inişin o kadar kolay bir şey olmadığını son zamanlarda Rusya’nın Luna-25’in hezimeti ve Hindistan’ın Chandrayaan-3 zaferinde açık bir şekilde görmüştük.

Çin bununla da kalmayarak 2019’da Ay’ın karanlık yüzüne Chang’e 4’ü indirmeyi başardı. Bu durum ABD’yi harekete geçiren unsur oldu. Zira NASA yetkililerinin de sık sık dile getirdiği üzere ABD, Çin’in Ay’ın karanlık yüzündeki zenginlikleri tek başına sahiplenmeye kalkışacağından korkuyor.

Bu bağlamda geçen yıl NASA Artemis programını başlattı. Bu programın ilk ayağı olan mürettebatsız Ay turu uçuşu başarıyla yerine getirildi. Şimdi sırada mürettebatlı Ay turu var ancak bunun ne zaman mümkün olacağı belirsizliğini koruyor. NASA gelecek yılı işaret etse de daha SpaceX mürettebatı taşıyacak Starship’i uçurmayı başaramadı.

İki aydır kayıptı: Çin Savunma Bakanı görevden alındı