111 yıl sonra Türkiye’den gidiyorlar: BP’den istasyonları Petrol Ofisi’ne satma kararı

Petrol Ofisi Grubu 111 yıldır Türkiye’de bulunan İngiliz BP’nin (British Petroleum) Türkiye’deki akaryakıt operasyonlarını satın almak üzere hisse alım sözleşmesi imzaladığını duyurdu. BP’nin Türkiye pazarındaki BP Petrolleri A.Ş. ve BP Turkey Refining Limited şirketlerini kapsayan ve kapanışı düzenleyici kurumun onayına tabi olan işlemin bedeli açıklanmadı, ancak konuya yakın kaynaklar 400-500 milyon dolarlık bir rakamdan bahsediyor.

BP’den yapılan açıklamada kararın Türkiye’deki yakıt işinin stratejik olarak gözden geçirilmesinin ardından alındığı belirtildi. BP’nin Castrol, BTC ve TANAP boru hatları dahil Türkiye’deki diğer operasyonları anlaşmanın dışında. BP’nin Türkiye’de yaklaşık 770 benzin istasyonu var. Petrol Ofisi’nin ise bugün itibariyle 1,935 bayisi bulunuyor. Böylece Petrol Ofisi’nin bayi sayısı anlaşma sonrasında 2,705’e yükselecek. Petrol Ofisi bu durumda Türkiye’deki toplam bayi sayısının yaklaşık yüzde 22’si ile pazarın yaklaşık yüzde 20’sinin sahibi olacak. Satın alma öncesinde şirketin pazar payı yüzde 15,48 idi. Edinilen bilgiye göre taraflar arasındaki görüşmeler 2023 Mayıs ayında başladı.

BP neden çıkıyor?

Uzmanlara göre BP’nin kararının Türkiye’deki yakıt işinin stratejik olarak gözden geçirilmesinin ardından alındığı açıklamasının altında iki önemli neden var. Bunlardan biri Türkiye’de akaryakıt sektörünün fazlasıyla regüle edilen yapısı ve her gün devreye giren yeni regülasyonlar. Akaryakıt şirketlerinin iddiasına göre maliyetleri sürekli artıran regülasyonlar kâr marjını sürekli eritiyor ve fiyat da maliyete değil de bir formüle göre artırılabildiği için ortada uğraşmaya değecek çok cazip bir kâr kalmıyor. Böyle olunca da akaryakıt şirketleri istasyon ağını büyütmek için yapılacak yatırımı lüzumsuz bir harcama olarak görüyor ve BP örneğinde olduğu gibi bir süre sonra uzun yıllardan beri faaliyet gösterdikleri pazarlardan çıkıyorlar. Nitekim Türkiye’ye büyük iddialarla giren Fransız petrol devi Total de benzer nedenlerle kısa sürede havlu atmıştı.

İkinci bir neden ise petrol şirketlerinin yeşil dönüşüm nedeniyle yavaş yavaş alternatif enerji kaynaklarına yatırım yapmaya başlaması. Petrol şirketleri bir süre sonra üretim ve pazarlamada ciddi zorluklarla karşılaşacaklarını gördükleri için o alanlara yöneliyorlar.

Satışın 2024’te tamamlanması bekleniyor

Bloomberg’in haberine göre Petrol Ofisi Grubu’nun ana hissedarı Vitol’ün yönetim kurulu üyesi Chris Bake konuyla ilgili açıklamada “Türkiye enerji sektörünün milli gururu Petrol Ofisi Grubu’nun daha da güçlenmesini sağlayacak bu adımı atmaktan ötürü son derece mutluyuz. Genç ve dinamik nüfusu ve büyüme potansiyeliyle Türkiye’nin geleceğine olan güvenimiz tam” dedi.

Petrol Ofisi Grubu CEO’su Mehmet Abbasoğlu da “Pazardaki gücümüzü daha da pekiştirecek bu heyecan verici buluşmayı ve yeni ekip arkadaşlarımızın aramıza katılmasını sabırsızlıkla bekliyoruz” diye konuştu.

Rekabet Kurumu’nun onayına tabi olan satışın 2024’te tamamlanması bekleniyor.

Petrol devi BP savaşın ortasında kaldı, hissesini satışa çıkardı

BP Türkiye pazarına 1912 yılında girdi

BP’nin kuruluşuna öncü olan “Anglo-Persian Oil Company” şirketi, 1912 yılında İstanbul’da bir ofis açarak Lion & Sun ve Palm Tree markalarını tescil ettirdi. İlerleyen dönemlerde Türkiye pazarında 1949 yılına kadar “Steaua Romana” adı altında faaliyetini sürdüren BP yaptığı yatırımları bu dönemde artırarak genişletti. 1957 yılında ünvanını “BP Petrolleri Anonim Şirketi” olarak değiştirerek Türkiye’de iz bırakan çalışmalarını bir üst seviyeye taşıdı.

BP, Türkiye’de akaryakıt dağıtım-pazarlama, madeni yağ üretimi-pazarlama ve havacılık yakıtlarının yanı sıra Anadolu’yu boydan boya kateden, Türkiye ekonomisine büyük katkıda bulunan dev projelerin de ortağı. 21. yüzyılın en büyük mühendislik projelerinden Bakü-Tiflis-Ceyhan Ham Petrol Boru Hattı’nın en büyük ortağı ve işletmecisi olan BP, BTC ile Hazar Denizi petrollerini Ceyhan Terminali’nden dünya pazarlarına ulaştırıyor. Ayrıca Güney Gaz Koridoru Projesi’nin bir parçası olan TANAP doğalgaz boru hattının da ortağı olarak ülke ekonomisine katkıda bulunuyor.

2000 yılında özelleştirilen Petrol Ofisi üç kez el değiştirdi

18 Şubat 1941 tarihli Milli Korunma Kanunu kapsamında Petrol Limited Şirketi Petrol Ofisi Grubu’na devroldu ve Petrol Ofisi Grubu Türkiye’deki petrol pazarlamasında öncü rol oynamak üzere 2,5 milyon lira sermaye ile kuruldu. 2000 yılında özelleştirilmesine karar verilen Petrol Ofisi’nin yüzde 51 hissesini Doğan Grubu ile İş Bankası 1 milyar 260 milyon dolara satın aldı. Avusturya’nın OMV adlı petrol ve doğalgaz şirketi 2010 yılında Doğan Holding’e ait yüzde 54,17 hisseyi 1 milyar euroya satın alarak Petrol Ofisi’nin yüzde 95.75’ine sahip oldu. Petrol Ofisi 2017 yılında ise 1 milyar 368 milyon euroya Hollandalı Vitol Group’a satıldı.

Petrol satışları düştü, BP 5.7 milyar dolar zarar yazdı