Türkiye’de doğurganlık hızı tarihin en düşük seviyesinde
İki dilli ortamda büyüyen dört aylık bebeklerin beyin aktiviteleri farklı
İki farklı kültürden gelen insanların evlendiğini çok daha sık görür olduk. Sosyal medyanın da bunda etkisi büyük. Bu çiftlerin iki dilli ortamda büyüyen çocuklarının beyin aktiviteleri daha farklı olabilir mi? Görünüşe göre olabilir.
Fotoğraf: Shutterstock Hayatımızın ilk dönemlerindeki deneyimlerimizin sinir ağlarımızı etkilediği ve davranışlarımız üzerinde ömür boyu sürecek etkileri olduğunu biliyoruz. Ama beynin çevresine en duyarlı olduğu zamanlar dil gelişimi için de kritik bir dönem olan ilk yaşımız. Daha önceki çalışmalar tek bir dil duyan bebeklerin daha sadece üç buçuk aylıkken anadilleriyle yabancı bir dili ayırt edebildiğini göstermiş. Bu da onların dile maruz kalmaya zaten adapte olduğunu düşündürtüyor. Ancak bebeklerin iki dilli ortamlarda konuşmayı nasıl işlediği konusunda çok az çalışma var.
Cambridge Üniversitesi’nden Borja Blanco ve meslektaşları bu konuya eğilmeye karar vermiş. Sadece İspanyolca duyan 31 bebek ile hem İspanyolca hem de Baskça duyan 26 bebeğin Antoine de Saint-Exupéry’nin Küçük Prens kitabının İspanyolca baskılarına nasıl tepki verdiğini karşılaştırmışlar. Bu arada bebeklerin hepsinin dört yaşında olduğunu belirtelim. Ekip bebeklerin beyin aktivitelerini gözlemlemek için beyindeki kan akışındaki değişiklikleri inceleyen bir görüntüleme cihazı kullanmışlar.
Sadece İspanyolca konuşulan ortamda büyüyen bebeklerin beyin sol ön ve arka loblarının çalıştığı görülmüş ki zaten bu lobların konuşmanın işlenmesinde rol oynadığı biliniyor. İki dile maruz kalan bebeklerde de yine bu loblar aktif olmuş ama bu bebeklerin beyinlerinin konuşmalara verdiği tepki çok daha büyük ve daha geniş bir alanı kapsıyormuş. Ayrıca bebeklerin sağ yarımkürelerinde de eşit miktarda hareketlenme olmuş.
Aynı kayıt bu kez tersten dinletildiğinde iki grup da farklı tepkiler vermiş. Hem İspanyolca hem de Baskçaya maruz kalan bebekler ters kayıtlara öncekine benzer tepki gösterirken yalnızca İspanyolcaya maruz kalanlar tersten konuşmaya daha büyük tepki vermiş. Peki bundan ne tür çıkarımlar yapılabilir?
📌İspanyolca ve Baskça’ya maruz kalan bebeklerin anadillerine yani İspanyolcaya uyum sağlama süreleri daha uzun olabilir. Çünkü hem İspanyolca hem de Baskçayı işitme her iki dile maruz kaldıkları toplam süreyi kısaltıyor. Bu da bir dilde uzmanlaşma sürecini uzatıyor.
📌Bu durum bebeklerin dilsel farklılıklara karşı daha duyarlı olmasını ve iki dili birbirinden ayırmayı çok daha erken dönemde öğrenmesini mümkün kılması açısından avantajlı olabilir.
📌Dilin işlenişi için beynin her iki tarafının da kullanılması bazı hareketlerinde beyninin her iki tarafını da çalıştırması gereken solakların neden felçten sonra daha iyi konuşabildiğini de açıklıyor.
📌Öte yandan tek bir dile maruz kalan bebekler yabancı sesleri daha yeni buldukları için bu seslere çok daha fazla ilgi gösterebiliyor.
Oyunlar ve Bulmacalar