Yılda bir günlük gelenek: Kadınlar kahvede, erkekler evde

Osmanlı’dan kalan gelenek devam ediyor. Bursa’nın İnegöl ilçesine bağlı 800 nüfuslu Dipsizgöl Mahallesi’nde yılda bir gün hayata geçirilen geleneğe göre kadınlar gün boyunca dışarıda ve kahvehanede oturup oyun oynar, sohbet ederken eşleri ev işi ve temizlik yapıp evlerinin önünü süpürüyor.

İnegöl’ün Dipsizgöl Mahallesi’nde yılda bir gün, kadınlar dışarıda ve kahvehanede oturup oyun oynar ve sohbet ederken, eşleri ev işi ve temizlik yapıp evlerinin önünü süpürüyor.

Erkeklerin yılda bir gün dahi olsa empati yaparak kadınların gün içindeki iş yüklerini anlamasını amaçlayan gelenek mahalle sakinlerinden Halil İnalcık Sosyal Bilimler Lisesi 11’inci sınıf öğrencisi Sıla Yavuz tarafından hazırlanan ‘Kıraathane: Dipsizgöl’de yılda bir gün rol mekan değişimi’ projesi ile TÜBİTAK’a da sunuldu. Kabul edilen proje uyarınca Dipsizgöl Mahallesi geleneği canlandırıldı, kadınlar kahvede, erkekler evde vakit geçirdi.

‘Geleneği anneannemden öğrendim’

Mahalle sakinlerinden Nezaket Bayrak “Bir gün dışarıdayız, erkekler evde. Güzel oluyor. Sohbet edip okey oynuyoruz” diyerek geleneğin kendisini mutlu ettiğini dile getirirken anneannesinin Dipsizgöl Mahallesi’nde yaşadığını ve onun sayesinde geleneği öğrenerek proje olarak TÜBİTAK’a sunduğunu söyleyen Sıla Yavuz “Öncelikle danışman öğretmenimin yardımıyla bu projeye katılmayı arzu ettim. Anneannem dolayısıyla köyde böyle bir etkinlik olduğunu biliyordum. Edindiğim bilgilerle bu projenin kadınları ne kadar mutlu ettiğini ve köye aidiyet duygularının arttığını, karı-koca ilişkilerinde eşitlik sağlanmasının bir avantaj olduğunu gözlemledik.

Köyün malzemelerinin tanıtılmasınının ve agro-turizmle popülerleşmesini sağlamanın önemli olduğunu düşünüyoruz. Proje dört yıldır yapılıyor, ancak bu daha önce de vardı ve süregelmiş bir şey. İki yıldır bu geleneğe emniyet ve jandarma mensupları da katılıyor. Narkotik polisleri ile jandarma ekipleri de o günlerde mahallemize gelerek seminer veriyor ve mahalle sakinlerinin bilinçlenmesini sağlıyor” dedi.

‘Köy turizmini canlandırılması için önemli bir proje’

Yavuz’un felsefe gurubu öğretmeni Pınar Yıldız ise TÜBİTAK tarafından kabul edilen proje için şunları söyledi:

“2024 projesi bu. İnegöl Halil İnalcık Sosyal Bilimler Lisesi olarak biz de TÜBİTAK projelerimizi gerçekleştiriyoruz. Sıla’nın anneannesinin bu köyde olması sebebiyle haberdar olduk. Hem toplumsal cinsiyet eşitliği hem de köy turizminin canlandırılması açısından önemli bir proje. Yılda bir gün rol mekan değişimi oluyor, böylelikle empati sağlanıyor. Bu köydeki hareketliliği sağlamak, hem de kadını istihdamın içinde kendi öz yeterliliğiyle var edebilmek açısından İnegöl’de böyle bir etkinlik olması son derece kıymetli. TÜBİTAK tarafından da kıymet verilen bir proje olarak görüldü. Şimdi panelde İnegöl’ü bu proje ile temsil edeceğiz.“

Türk ve İsviçreli kadınlardan Kars’ın kahvehanelerinde ‘eşitlik’ sohbeti