K-Pop’un önlenemez yükselişi: Türkiye’de Korece şarkılar zirvede
Bir K-pop yıldızına sevgilisi olduğu için özür dileten hayranlık kavramının arkasında ne var? Hayranları pop yıldızlarına hayatını nasıl yaşaması gerektiğini dikte etme hakkını nereden buluyor?
Aespa grubunun solisti K-pop yıldızı Karina mart ayının başında Instagram hesabından el yazısıyla bir özür notu yayınladı. Çok pişman olduğunu söylüyor ve kendisini destekleyen hayranlarını şaşırttığı için özür diliyordu. Açtığı yaraları kapatmaya ve gelecekte daha olgun, çalışkan tarafını göstermeye söz veriyordu.
Peki suçu neydi? Oyuncu Lee Jae-wook ile ilişkisi olduğunu açıklaması. Bu K-pop hayran evrenine uzak olanlara çok aşırı gelebilir. Ancak bu özür K-pop endüstrisinin ‘süper hayran’larını anlamak için iyi bir örnek.
Uyurken bile hayranı oldukları müzisyenlerin şarkılarını sırf dinleme sayısı yükselsin diye sessize alıp çalan, ödül törenleri öncesi kitlesel oy verme etkinlikleri düzenleyen ve hatta New York Times Meydanı’nda billboard kiralayan insanlardan söz ediyoruz.
Karina’nın ilişkisi olduğu haberini duyan hayranları pek sinirlenmiş, üstünde “Hayranlarının sevgisi yetmedi mi” yazılı bir billboard olan kamyonla pop yıldızının menajerlik şirketinin önüne gitmişti.
Peki hayranı oldukları yıldızın sevgilisi olduğunu öğrenince bu kadar büyük tepki göstermelerinin neden ne? BBC’ye konuşan Koreli köşe yazarı Jeong Deok-hyeon hayranların sevgilisi tarafından terk edilmiş gibi hissettiğini söylüyor. K-pop hayranlarının çoğu zaman idolleriyle, yani hayranı oldukları müzisyenlerle hayali bir ilişki içinde olduğunu da ekliyor.
Milyonların döndüğü bir endüstriden söz ediyoruz. Bu milyonların önemli kısmı hayranların cebinden çıkıyor. Jeong madalyonun bu yüzüne işaret ederek şunları söylüyor: “Hayranları hayranlıklarını ifade etmenin yolu olarak tüketime teşvik edildikçe yatırımlarının da karşılığını görmek istiyor. Bu da hayranların bazen tehdit sınırlarına varan taleplerde bulunmasına yol açıyor.”
Bu sahte yakınlığın yapım şirketleri ve hatta K-pop yıldızlarının eliyle yaratıldığına dikkat çekiliyor. Örneğin bundan 10 sene önce K-pop yıldızı ajanslarının yeni çıkan müzisyenlere ilişki yasağı koyması çok yaygın bir uygulamaydı.
Yine aynı yapımcılar kendi müzisyenlerinin hayranlarıyla günlük hayatı paylaşıyor gibi göründüğü uygulamalar yarattı. Aespa grubunun da bağlı bulunduğu yapım şirketi SM 2020’de müzisyenlerin hayranlarıyla birebir mesajlaşıyormuş gibi sunulduğu bir uygulama yarattı. Gerçekte pop starların binlerce hayranına aynı anda mesaj attığı bir uygulamadan ibaretti bu oysa.
ABD’deki Arizona Üniversitesi’nde Kore Çalışmaları bölümünde ders veren Areum Jeong’a göre K-pop yıldızlarının menajerlik ajansları hayran kitlelerine yıldız yaratma gücü olduğu fikrini pompalıyor. Güney Kore’deki Pusan Devlet Üniversitesi’nden Cedarbough Saeji Karina olayını klasik bir ‘hayranların yıldızları disipline sokma çabası vakası’ olarak tanımlıyor: “Önce biriyle sevgili olduğu için sinirlendiler, sonra da yanlış şekilde özür dilediği için. Kore ve Doğu Asya çalışmaları alanında uzman Saeji’nin dikkat çektiği nokta şu: Bazı hayranları Karina’nın özürünü beğenmedi, çünkü herkese açık bir platformdan değil hayranlara özel forumdan özür açıklaması yapması gerekiyordu.”
Jeong kendisini sıkı bir K-pop hayranı olarak tanımlıyor ve bunun gerektirdiği iş gücüne katkıda bulunuyor. Favori grubu NCT 127 şarkılarını defalarca dinliyor, müzik platformlarında, ödül törenlerinde onlara oy vermek için kesenin ağzını açıyor: “Hayranlar gruplar başarılı olsun diye emek harcıyor. İdollerini birer ürün olarak görüyorlar. Ve bu ürünü uzun süre sahnede görmek istiyorsan sanatçılar, menajerleri ve hayranları birlikte çok çalışmalı.”
K-pop evrenin bir başka özelliği de idolleri için gıyabında doğum günü kutlaması düzenlenmek. Bazı hayranlar doğum günü partisi için mekan bile kapatıyor.
K-pop yazarı Jeff Benjamin bazı yıldızların hayranlarını memnun etmek zorunda hissetmesini kariyerlerinin kırılganlığına bağlıyor: “Grupların ömrü genelde çok kısa oluyor, dört-beş yıl. Karina’nın özür açıklaması yayınlamasının nedeni büyük ölçüde grubunda üstlendiği liderlik rolü. Hayranlarının onlar için emek harcamaya devam etmesini sağlamak istedi.”
Benjamin’in dikkat çektiği ironi ise tadından yenmiyor: “Bu müzisyenler aşk şarkıları söylüyor, ama sevgilileri olmasına tepki gösteriliyor. Onlar için üzülüyorum.”
Ancak K-pop global olarak yayılmaya devam ettikçe yıldızlarına olan tavır da şekil değiştiriyor. Karina’nın uluslararası hayranları özür dilemek zorunda kalmasına sosyal medyadan tepki gösterdi. Kimileri bu muameleyi hak etmediğinden dert yanarken bazıları da birini sevdiğin için özür dilemenin dünyanın en saçma şeyi olduğuna dikkat çekti.
Allied Market Research’e göre küresel K-pop etkinlik pazarının değeri 2021’de 8,1 milyar dolardı ve 2031 yılına kadar bu miktarın 20 milyar dolara ulaşması bekleniyor. K-pop grupları ayrıca uluslararası etkinliklere de davet ediliyor. Örneğin Seventeen bu yıl Glastonbury Festivalinde performans sergileyen ilk K-pop grubu olacak. Birleşmiş Milletler tarafından özel elçi ilan edilen BTS grubu 2021 yılında New York genel merkezinde performansa davet edildi. K-pop albümleri geçen yılın ocak ayından ekim ayına kadar yurt dışında 243,8 milyon dolarlık rekor bir hasılat elde etti. Japonya, ABD ve Çin ilk üç alıcı oldu.
Benjamin “Uluslararası K-pop hayranlarının sayısı arttıkça işler değişiyor. Hayran kitlelerinin daha destekleyici ve açık fikirli olacağını, sektörün geleneksel normlara daha az bağımlı olabileceğini umuyorum” diyor.