Mona Lisa’nın çözülemeyen gizemi
Onun için dünyanın en meşhur tablosu desek abartmış olmayız. Leonardo da Vinci'nin başyapıtı 'Mona Lisa' dünyanın en çok ziyaret edilen müzesi Louvre'un da gözbebeği. Yoğun ilgiyle baş edemeyen müze tabloyu özel bir odada sergilemeye hazırlanıyor.
Eski Mısır heykellerinin replikalarıyla dolu metro durağında indikten sonra Eminönü kalabalığını aratmayan yoldan yürüyüp dev cam piramide ulaştınız. Tepenizdeki dev piramit 1989’da açılmış olsa da fonda görünen görkemli saray 18. yüzyılın ihtişamını yansıtıyor. Hem metrodan akın akın gelenlerin hem de yukarıdaki meydandan içeriye girenlerin ana hedefi belli: Mona Lisa tablosunu görmek. Louvre Müzesi dünyanın en büyük sanat koleksiyonuna sahip olsa da ziyaretçilerin büyük bölümünün görmek, fotoğraflamak istediği eser o. Antik Çağ’dan 19. yüzyıla farklı coğrafyaları kapsayan bu dev müzenin yöneticileri şimdi kalabalıkları yönlendirmek için bir yol arıyor.
Resmi rakamlara göre 2023’te dokuz milyon ziyaretçiyi ağırlayan Louvre Müzesi’ne gelenlerin büyük kısmının esas motivasyonunun Mona Lisa tablosunu görmek. Hal böyle olunca müzenin Rönesans tablolarının sergilendiği bölümünde her gün benzer manzaralar görülüyor: Bezdirici bir kaos. Buna son vermek isteyen müze yönetimi tabloyu müzenin ayrı bir yerinde tek başına sergilemenin yolunu arıyor. Daha önce farklı tarihlerde farklı nedenlerle çalınan, saldırıya uğrayan tabloyu korumak isteyen yetkililer bu fikre sıcak bakıyor. Bu sayede şu an onunla birlikte aynı galeride sergilenen onlarca başyapıtın gözden kaçmasına, bir diğer deyişle “arada kaynaması”na engel olunacak. Zira Veronese’in ‘Cana’da Düğün’ gibi şaheseri başta olmak üzere pek çok başyapıt Leonardo Da Vinci’nin şaheseriyle aynı odayı paylaşmanın talihsizliğini yaşıyor.
Konu hakkında konuşan Louvre Müzesi müdürü Laurence des Cars “Mona Lisa’yı ayrı bir odaya taşımak halkın hayal kırıklığını sona erdirebilir. Ziyaretçiler mevcut odada düzgün bir şekilde karşılanmıyor, bu yüzden de işimizi düzgün yapmadığımızı düşünüyoruz” dedi. Des Cars’ın bu düşüncesinin altında yatan ana kaygılardan biri de yukarıda gördüğünüz manzarayı değiştirmek. Leonardo Da Vinci’nin başyapıtının gördüğü ilginin bir benzerini hak eden Paolo Veronese’nin ‘Cana’da Düğün’ tablosu ne yazık ki ziyaretçiler tarafından geri plana itilmiş durumda. Kanuni Sultan Süleyman, Şarlken ve Hz. İsa gibi farklı devirlerde yaşamış tarihi isimleri bir araya toplayan bu anakronik başyapıt devasa ölçüleriyle de dikkat çekiyor. Ancak fotoğrafta da görüldüğü üzere ilgi karşı komşusuna.
Fransız Le Figaro gazetesine konuşan 16. yüzyıl İtalyan resim sanatının baş küratörü Vincent Delieuvin “Uzun zamandır bu konuyu düşünüyorduk ama bu kez herkes hemfikir. “Burası büyük bir oda ve Mona Lisa arkada, güvenlik camının arkasında, bu yüzden ilk bakışta bir posta pulu gibi görünüyor. Leonardo da Vinci resim ile onu düşünen kişi arasında yüz yüze bir ilişki kurmak istemiş olmalı” dedi. Mona Lisa için yeni bir sergi alanı fikri konusunda herkes hemfikir olsa da yeri tartışma yaratacak gibi. Zira Louvre Müzesi’nin bodrum katına yapılması planlanan oda için tarihi yapıda bir inşaat sürecinin başlaması anlamına geliyor. Müze ‘Mona Lisa’ için ayrı bir giriş ve çıkış açıp tek isteği bu tabloyu görmek olanlar için de bir çözüm yaratma düşüncesinde.
Tarihi binada inşaat faaliyetinin zorluğu göz önünde bulundurulduğunda projenin 500 milyon dolar gibi astronomik bir rakama çıkabileceği düşünülüyor. Ancak bu rakamın içinde müzeye ait başka fonksiyonların da iyileştirilmesi yer alıyor. Binlerce tarihi eseri barındıran ve her yıl Fransa’ya milyonlarca dolar turizm geliri kazandıran hepsinde de öte ülke imajında çok büyük bir yere sahip müze ve Mona Lisa için bu planın ne zaman hayata geçirileceği merak konusu. Kültür Bakanlığı’nın yeni Louvre projesini desteklediği biliniyor ancak Maliye Bakanı Bruno Le Maire’in ikna edilmesi gerekecek. Le Maire 2025 bütçesi için 25 milyar euro tasarruf sağlamayı umduğunu söylemiş ve kültür sektörünü üzerine düşeni yapmaya çağırmıştı.