ABD yaptırım tetiğini çekti, Türkiye’dekiler dahil 300 şirket hedef alındı

ABD Rusya’nın üçüncü yıla giren Ukrayna savaşına avantajlı bir şekilde devam edebilmesine destek oldukları gerekçesiyle aralarında Çin ve Türkiye’dekilerin de olduğu 300’den fazla şirket ve kişiye yaptırım uyguladı. Yaptırıma uğrayan diğer ülkeler arasında Azerbaycan, Belçika, Slovakya ve Birleşik Arap Emirlikleri var. Ocak ayından beri hem Avdiyivka hem de bazı köy ve kasabaları ele geçiren Rusya doğuda hızlı ilerleyişini sürdürüyor. Washington tarafından alınan bu yeni yaptırım kararı Rusya’nın savunma sanayisinin ayakta kalmasına destek veren ülkeler konusundaki endişesini gözler önüne seriyor.

Aslında ABD’nin bu yaptırım kararının CSIS raporundan birkaç gün sonra gelmesi de dikkat çekici. O raporda Rusya’nın savaş öncesi Batı’dan tedarik ettiği silah parçalarının artık Çin, Hong Kong ve Türkiye’nin başını çektiği bir tedarik zincirinden elde ettiği belirtiliyordu. Bu sayede Rusya’nın savunma harcamalarının Batı’nın önüne koyduğu engellere rağmen 2024 yılında geçen yıla göre yüzde 68 oranında artarak 115 milyar dolara ulaşacağı tahmin ediliyor.

ABD Hazine Bakanı Janet Yellen çarşamba günkü açıklamasında “Bugün attığımız adımlar Rusya’nın savunma sanayi temelini ve bu sektöre parça tedarikine yardımcı olan kaçakçılık ağlarını hedef alarak Rusya’nın savaş çabalarını sekteye uğratıp geriletecektir” dedi.

Yellen ve ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken son Çin ziyaretlerinde sert bir üslup takınarak savaşa destek veren Çinli şirketlerin eylemlerinin sonuçlarına katlanacağını söylemişti. Washington’daki Çin Büyükelçiliği Çin’in “yasa dışı ve tek taraflı yaptırımlar” olarak nitelediği bu yaptırımlara karşı çıktığını söyledi.

Türkiye’den hangi şirketler yaptırıma uğradı?

Eskişehir merkezli Etasis Elektronik Tartı Aletleri Ve Sistemleri Sanayi Ve Ticaret Anonim Şirketine İngiliz imalat makinelerinin ekipmanını satın alarak bunları Rusya’ya sattığı gerekçesiyle yaptırım uygulandı. 

AYA Universal Denizcilik Kumanyacılık Liman Hizmetleri İthalat İhracat Limited Şirketi KAMAZ içten yanmalı dizel motor ve pompa parçalarını gönderdiği için yaptırıma uğradı.

Alpha Impex İthalat ve İhracat Dış Ticaret Limited Şirketi 2023 yılının sonuna kadar Rusya’ya mikrodevre, programlanabilir mantık denetleyicisi ve transistör dahil iki milyon doların üstünde sevkiyat yaptı. Yaptırım kararında Alpha Impex’in ABD’nin hassas askeri uydu sistemlerinde kullanmak üzere geliştirdiği ekipmanı Rusya merkezli Reshetnev’e sevk etmek üzere aracı şirket olduğu belirtiliyor.

Türkiye ile bağlantılı diğer şirketler

Rusya merkezli kimyasal madde üreticisi Biya Khim’in Orta Asya ve Türkiye’den büyük miktarda pamuk kağıt ithal ettiği de yine yaptırım listesinde belirtiliyor.

Yine Rusya merkezli ve kimyasal madde üreticisi Lenakhim Orta Asya ve Türkiye’den pamuk elyafı ithal ediyor ve bunları patlayıcı üreten Rus fabrikalarına satıyor.

Öte yandan CSIS’in son raporunda ABD’nin yaptırımlarının Türkiye’yi Rusya ile ticarette geri adım atmaya zorladığı belirtiliyor. İngiliz haber ajansı Reuters’a atıf yapılan raporda Türkiye’nin Rusya’ya ihracatının Ocak 2024’te bir önceki yıla göre yüzde 39 azalarak 631 milyon dolara düştüğü, Rusya’dan ithalatının ise yüzde 20 azalarak 4 milyar dolara gerilediği belirtiliyor. Şubat 2024’te Biden yönetimi 16’sı Türkiye’den olmak üzere 93 kuruluşa yeni ticari kısıtlamalar getirdi. Rapor bunun Türkiye merkezli şirketler için caydırıcı bir hamle olduğunu belirtiyor.

AB ve G7’den yaptırım gelebilir mi?

Dünyanın en gelişmiş ekonomilerinin oluşturduğu G7’nin dışişleri bakanları İtalya’daki son toplantılarında Rusya ile işbirliği yapan ve Moskova’nın yaptırımları atlatmasına yardımcı olan ülkelere ilave yaptırımlar uygulanması konusunda mutabık kalmıştı. Ayrıca Bloomberg’in iddiasına göre Avrupa Birliği de Rusya ile işbirliği halinde olduğundan şüphelenilen Çin, Türkiye, Hong Kong ve BAE merkezli şirketlere yaptırımı görüşmeye başlayabilir. 

ABD, Rusya’yı Ukrayna’da kimyasal gaz kullanmakla suçluyor

Kimyasal taşıyan tanker alabora oldu: En az sekiz ölü