Ateşkeste dördüncü gün: Katar ‘2 gün uzatıldı’, İsrail ‘Netlik yok’ dedi
İsrail Refah'taki işgal harekatının kapsamını genişletirken UNRWA'ya göre en az 360 bin Filistinli bölgeyi terk etti. Oxfam bölge için salgın hastalık uyarısı yaparken İsrail güçleri insani yardım için kuzeyde yeni bir geçit açıldığını duyurdu.
İsrail’in Gazze Şeridi’ne saldırıları 7 Ekim’den bu yana 220 gündür sürüyor. Şeridin tamamını ele geçiren fakat sadece en güneyde Mısır’a açılan Refah kentini bu aya kadar kara saldırılarından muaf tutan İsrail Hamas’ın yönetici takımının burada olduğunu savunarak bu kente de karadan operasyon başlattı.
Bu durum en yakın müttefiki ABD’yle bile gerginliğe neden olsa da Başbakan Binyamin Netanyahu liderliğindeki hükümet bölgeyi sivil nüfustan arındırıp buradaki işgal harekatının kapsamını genişletme kararlılığında.
Siviller bölgeyi bir bir terk ederken BM Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı’nın (UNRWA) açıkladığı verilere göre bu kısa süreçte bile Refah’ı terk eden Filistinli sayısı 450 bini geçti.
Başta Cibaliya Mülteci Kampı olmak üzere Gazze’nin kuzeyindeki saldırılara da vurgu yapılan kurum açıklamasında “Gazze’nin kuzeyindeki bombardımanlar ve diğer tahliye emirleri binlerce aile için daha fazla yerinden edilme ve korku yarattı” dendi.
Bölgedeki Filistinliler için “Gidecek hiçbir yerleri yok” ifadelerinin yer aldığı açıklamada ateşkes olmadan Refah’ta barış ve güvenliğin sağlanamayacağına burgu yapıldı.
Refah’a saldırılar tüm uluslararası tepkilere rağmen sürerken İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF) açlıktan kırılan Gazze’ye insani yardım ulaştırmak üzere yeni bir geçit açtığını duyurdu. Ordu İsrail ile Gazze’nin kuzeyindeki Batı Erez geçişinin ABD ile koordinasyon içinde açıldığını bildirdi.
Orduya göre yeni geçit Erez geçişinin batısında, deniz kıyısına daha yakın bir yerde bulunuyor. Geçit İsrail ordusu tarafından “Gazze’ye, özellikle de şeridin kuzeyine yardım yollarını artırma çabalarının bir parçası olarak” inşa edildi.
Pazar günü erken saatlerde IDF kuzeydeki Cebaliye bölgesinde geniş çaplı bir operasyon başlattığını ve Refah’ın doğu kısmı ile Refah geçişinin Gazze tarafındaki askeri operasyonlarını yoğunlaştırdığını açıklamıştı. Sivil halka Cebaliye’den Gazze Şehri’nin batısındaki sığınaklara tahliye çağrısı yapılmıştı.
Uluslararası yardım kuruluşu Oxfam’dan yapılan yazılı açıklamada İsrail’in 7 Ekim 2023’ten bu yana Gazze’ye yönelik saldırılarının bölgedeki su ve sanitasyon altyapısına en az 210 milyon dolarlık zarar verdiği belirtildi.
Kurumun açıklamasında Gazze sokaklarında atık yığınlarının oluştuğu, kanalizyon sularının nehirlere karıştığı, insanların kirli su içmek zorunda kaldığı ve çocukların kanalizasyonun etrafında dolaşan böcekler tarafından ısırıldığı bildirildi. Oxfam Orta Doğu ve Kuzey Afrika Direktörü Sally Abi Khalil’in şu ifadelerine de yer verildi:
“Gazze’de korku içinde yaşayan ve sürekli İsrail bombardımanının neden olduğu insanlık dışı ve sağlıksız koşullara katlanmak zorunda kalan çok sayıda kişinin içinde bulunduğu durum oldukça vahim. Bir meslektaşım bana, sokaklarda çok fazla insan atığı olduğunu ve kelimenin tam anlamıyla hastalık koktuğunu söyledi.
İsrail’in Refah’a yönelik kara saldırısı, yalnızca kitlesel sivil kayıp riski nedeniyle değil, aynı zamanda çok sayıda insanın göçe zorlanmasının yansımaları nedeniyle de yıkıcı olabilir. Altyapı zaten çökme noktasındayken, sağlık hizmetleri ya çok az ya da hiç yokken ve halihazırda yaygın beslenme yetersizliği varken mevcut durum hızla büyük salgına dönüşebilir.”
İsrail yönetiminin sınır kapılarının kapatılmasıyla gıda ve yakıtın tükenmekte olduğuna dikkat çekildi ve İsrail’in kritik su ve sanitasyon altyapısını tahrip etmesinin yanı sıra aşırı kalabalık, yetersiz beslenme ve sıcaklığın Gazze’yi ölümcül salgın hastalıkların eşiğine getirdiği uyarısı yapıldı.
Kentte ayrıca Hepatit A ve kolera gibi salgın hastalıkların patlak verebileceğine vurgu yapıldı ve bu hastalıkların uygun sanitasyondan yoksun aşırı kalabalık yerlerde geliştiğine, yükselen hava sıcaklığının da sağlık risklerini artırdığına dikkat çekildi.
IDF 6 Mayıs’ta yayımladığı açıklamada zorla yerinden edilmiş Filistinlilerin sığındığı Refah’ın doğusundaki bazı mahallelerin tahliye edilmesi uyarısında bulunmuştu. Bu duyurunun ardından ordu 7 Mayıs’ta İsrail Gazze’nin Refah bölgesine kara saldırısı başlatarak Mısır’la olan sınır kapısının Gazze tarafını ele geçirdiğini duyurmuştu. İsrail Güvenlik Kabinesi 10 Mayıs’ta Refah’taki kara saldırılarının alanının genişletilmesine ilişkin kararı onaylamıştı.
Hamas’ın silahlı kanadı İzzeddin Kassam Tugayları “Filistinlilere ve başta Mescid-i Aksa olmak üzere kutsal değerlere yönelik sürekli ihlallere karşılık verme” gerekçesiyle İsrail’e 7 Ekim 2023’te kapsamlı saldırı düzenledi. İsrail 7 Ekim’deki saldırılarda 1200 İsraillinin öldüğünü, 5 bin 132 kişinin de yaralandığını açıkladı.
Tel Aviv’in 7 Ekim’den bu yana Gazze Şeridi’ne düzenlediği saldırılarda birçoğu kadın ve çocuk olmak üzere 35 binin üzerinde Filistinli öldürüldü, 100 bine yakın kişi yaralandı. Enkaz altında halen binlerce ölü olduğu bildirilirken halkın sığındığı hastane ve eğitim kurumları hedef alınarak sivil altyapı da tahrip ediliyor.
İsrail ordusu ise Gazze Şeridi’ne saldırılarının başladığı 7 Ekim’den bu yana 240’ı karadan işgal sürecinde olmak üzere en az 580 askerinin öldürüldüğünü duyurdu. Çatışmalara 24 Kasım 2023’te 4 günlüğüne verilen ve daha sonra 3 gün daha uzatılan “insani ara”da 81 İsrailli ve 240 Filistinli esir karşılıklı serbest bırakıldı.
Öte yandan İsrail binlerce Filistinliyi alıkoyup hapsetmeye devam etti. İşgal altındaki Batı Şeria ve Doğu Kudüs’te de 7 Ekim 2023’ten bu yana İsrail güçleri ile yasa dışı Yahudi yerleşimcilerin saldırılarında en az 400 Filistinli hayatını kaybetti.
İsrail ordusu ve Hizbullah arasında 8 Ekim 2023’ten beri yaşanan çatışmalarda en az 270 Hizbullah mensubu ve 50’den fazla Lübnanlı sivil, 40’ı aşkın Filistinli örgüt mensubu ile 6 İsrailli sivil ve 11 asker öldü.