Konut sektörü deprem ve kentsel dönüşümle ilk çeyrekte hareketlendi

Deprem sonrası başlayan konut yapımının hız kazanmasının yanı sıra kentsel dönüşümün etkisiyle konut sektöründe başlayan ve tamamlanan inşaatlarda artış hızlanarak 4 yılın ortalamasının üzerine çıktı. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) yapı izin istatistiklerine göre Ocak-Mart 2024 dönemini kapsayan 1’inci çeyrekte yapı izinlerinde ciddi bir artış görüldü. TÜİK verilerine göre, geçen yılın aynı çeyreğine 2024’te ilk çeyrekte belediyeler tarafından yapı ruhsatı verilen bina sayısı yüzde 19,9, daire sayısı yüzde 35,5 ve yüzölçüm yüzde 33,4 arttı. Böylece belediyeler tarafından 2024 yılı 1’inci çeyreğinde yapı ruhsatı verilen binaların toplam yüzölçümü 36,1 milyon metrekareye çıkarken, bunun 18,5 milyon metrekaresi konut, 10 milyon metrekaresi konut dışı ve 7,6 milyon metrekaresi ise ortak kullanım alanı olarak gerçekleşti.

En yüksek pay iki daireli binalarda

Belediyeler tarafından 2024 yılı 1’inci çeyreğinde yapı ruhsatı verilen binaların kullanma amacına göre en yüksek yüzölçüm payına 23,3 milyon metrekare ile iki ve daha fazla daireli ikamet amaçlı binalar sahip oldu. Bunu 3,6 milyon metrekare ile sanayi binaları ve depolar izledi.

Bir önceki yılın aynı çeyreğine göre, 2024 yılı 1’inci çeyreğinde belediyeler tarafından yapı kullanma izin belgesi verilen yani tamamlanan bina sayısı yüzde 41,2, daire sayısı yüzde 38,5 ve yüzölçüm yüzde 45,3 arttı. Belediyeler tarafından 2024 yılı 1’inci çeyreğinde yapı kullanma izin belgesi verilen binaların toplam yüzölçümü 36,7 milyon metrekare iken, bunun 19,9 milyon metrekaresi konut, 8,9 milyon metrekaresi konut dışı ve 7,9 milyon metrekaresi ise ortak kullanım alanı olarak gerçekleşti. Yapı kullanma izin belgesi verilerek tamamlanan konutların 25,2 milyon metrekaresi iki ve daha fazla daireli olurken, 2,5 milyon metrekaresi ise bir daireli binalar oldu.

4 yılın ortalamasının üzerine çıktı

Artışı değerlendiren TSKB Gayrimenkul Değerleme Özel Projeler Departmanı Müdürü Berk Ünsal, 2024 yılının ilk çeyreğinde deprem sonrası artan kentsel dönüşüm faaliyetleri, deprem bölgesindeki yeni inşaatların ve eski evlerini yeni ev ile değiştirme motivasyonunun artışı getirdiğini söyledi.  Yapı ruhsatlarında çeyreklik bazda ruhsat alınan daire sayısı çeyrek dönem ortalamasının 2020 yılından itibaren baktığımızda 176 bin 500 adet bağımsız bölüm seviyesinde olduğunu belirten Ünsal, “2024’ün ilk çeyrek verisinde bu rakam 178 bin 598 seviyesinde. Geçen yılın ilk çeyreğinde 6 Şubat depremlerinin etkisi ile ve 2023 yılının ilk çeyreğinde yaklaşık 135 bin seviyesinde gerçekleşmişti” dedi. Deprem bölgelerine baktıklarında ruhsat alınan daire sayılarında yüzde 129 oranında bir artış gördüklerini söyleyen Ünsal, depremden etkilenen 11 ilden Adana, Adıyaman ve Malatya haricinde diğer illerdeki artışların Türkiye ortalamasının üzerinde gerçekleştiğini ifade etti.

Ofis ruhsatları yeniden artışa geçti

Diğer yandan yüz ölçüm üzerinden konut fonksiyonlu yapıların yüz ölçümünün  yüzde 78,6 dan yüzde 71,3 e gerilediğini söyleyen Ünsal, “Ruhsatların fonksiyon bazlı detaylarına baktığımızda ise ofis alanlarında çeyreklik bazda yıllık artış yüzde 99,9, otellerde yüzde 69,1, sanayi yapılarında ise yüzde 48,3 olarak hesaplanıyor. Özellikle ofis alanlarında yüz ölçüm bazında veri tarihindeki en yüksek ruhsat alımının gerçekleştiğini görüyoruz” diye konuştu.

Konutlar 33.7 metrekare küçüldü

Yıllar içinde yapılan konutların küçüldüğüne de işaret eden Ünsal, “2002 yılı 1. çeyrek verisine göre büyüklüğü 137,2 metrekare olan bir konut 2024 yılı ilk çeyrek itibarıyla bir konutun alanı  33.7 metrekare küçülerek 103,5 metrekareye geriledi. Böylece bugüne kadarki en düşük çeyrek bazlı veri gerçekleşti” dedi.

Deprem tetikledi, yapı ruhsatları 6 yılın zirvesinde

Yapı ruhsatında durgunluk sinyali