TDT’nin gayriresmi zirvesinden ‘Karabağ Deklarasyonu’ çıktı

“Çok mutluyuz. Cenab Prezident Sayın İlham Aliyev’in gerçekten üstün liderliğinde yürütülen bir mücadele neticesinde, Şuşa’nın tekrar azat edilmiş olması ve bugün burada bulunmamız gerçekten bir tarihi olay. Onun için Türk Devletleri Zirvesi’nin burada düzenlenmiş olması çok anlamlı Türk Dünyası adına. Tekrar Türk Dünyası’nın bu bayramını tebrik ediyorum. Azerbaycan’ın bu zaferini tebrik ediyorum.”

Kazakistan lideri Tokayev’den ‘Büyük Türk Dili Modeli’ önerisi

Zirvede telekomünikasyon alanındaki işbirliğinde önemli adımlar atıldığını belirten Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev “Hazar Denizi’nin altına fiber optik kablo döşeme çalışmalarımız devam ediyor. Bu proje, ülkelerimiz arasındaki iletişim altyapısını güçlendirecek ve bölgenin sosyo-ekonomik kalkınmasına katkıda bulunacak” dedi.

Tokayev, ülkelerin kendi kültürlerini ve ana dillerini korumanın önemine dikkat çekerek, yapay zeka teknolojisini kullanarak “Büyük Türk Dili Modeli” geliştirmeyi teklif etti.

İklim değişikliğinin TDT ülkeleri için önemli bir konu olduğunu vurgulayan Tokayev, “Türk Dünyası olarak iklim değişikliği konusunda işbirliğini artırmaya hazırız” diye konuştu.

Hazar Denizi’nin çevresel sorunlarına da değinen Tokayev “En büyük problemimiz, Hazar Denizi’nin su seviyesinin düşmesidir. Hazar’ı korumak için somut adımlar atılmalı. Türk devletlerinden uzmanların bu konuda birlikte çalışması gerekiyor. Ayrıca, Aral Gölü’nün kuruması ve çöle dönüşmesi de önemli bir meseledir” ifadelerini kullandı.

Özbekistan Cumhurbaşkanı Mirziyoyev’den İpek Yolu’nu yeniden canlandırma vurgusu

Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev de konuşma yapan liderlerden biriydi. Zirvenin Türk Dünyası’nın kültür başkentlerinin biri Şuşa’da gerçekleştirilmesinin sembolik olduğunu vurgulayan Mirziyoyev, Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in liderliğinde Karabağ bölgesinde büyük yaratıcı çalışmaların yürütüldüğünü vurguladı.

Mirziyoyev, zirvenin artan küresel tehdit ve zorluklarla karşılıklı güven krizi koşullarında gerçekleştirildiğini belirterek “Böyle zor bir ortamda zamanın kendisi, ortak yaklaşımların geliştirilmesini ve ülkelerimiz arasındaki ilişkilerin yeni niteliksel seviyeye çıkarılmasını gerektiriyor.” dedi.

TDT ülkeleri arasındaki ticaret hacminin geçen yıl yüzde 27 arttığını aktaran Mirziyoyev, bu sene de aynı büyüme oranının gözlemlendiğini açıkladı.

Özbek lider “Ülkelerimiz, kararlılıkla büyük dünya pazarlarına açılmayı ve yeni tarihi koşullarda Büyük İpek Yolu’nu yeniden canlandırmayı hedefliyor” ifadesini kullandı.

İşbirliğinde yasal çerçevenin güçlendirilmesi ve modern dijital sistemlerin uygulanması sonucu Trans Hazar Uluslararası Koridoru’ndan geçen yük taşımacılığının arttığına işaret eden Mirziyoyev, iş dünyası için cazip tarifelerin uygulanmasının bu koridorun rekabet gücünü artıracağını dile getirdi.

Mirziyoyev ayrıca Özbekistan’ın başkenti Taşkent’te olmak üzere TDT Demiryolu İdareleri Konseyi’nin kurulmasını önerdi.

Kırgız lider Caparov: Çin-Kırgızistan-Özbekistan demir yolu projesini hayata geçiriyoruz

Kırgızistan lideri Sadır Caparov da zirvede konuşma yaptı. Orta Asya’nın ulaşım ve ticaret alanında stratejik konuma sahip olduğunu belirten Caparov “Türk Devletleri Teşkilatına üye ülkeler arasında ulaşımda karşılıklı iletişimin güçlendirilmesi için Çin-Kırgızistan-Özbekistan demir yolu inşaat projesini hayata geçiriyoruz” ifadesini kullandı.

Caparov, Çin-Kırgızistan-Özbekistan demiryolu projesinde işbirliği anlaşmasının Çin, Kırgızistan ve Özbekistan hükümetleri arasında 6 Haziran’da Pekin’de imzalandığını anımsatarak, ​​​​​​​bu demir yolunun, TDT’ye üye ülkeler için yeni ulaşım potansiyeli oluşturacağını ve yeni lojistik pazarlar açacağını vurguladı.

Kırgız tarafının, Orta Asya’daki ulaşım koridorlarının yenilenmesine ve yenilerin kurulmasına sıcak baktığına işaret eden Caparov, ticaretin artırılması için gümrük kapılarındaki işlemlerin dijitalleşmesinin yaygınlaştırılmasını önemli gördüklerini söyledi.

Türk Devletleri Teşkilatı nedir?

Türk Devletleri Teşkilatı (TDT), Türk dili konuşan ülkeler arasındaki siyasi, ekonomik, kültürel ve diplomatik işbirliğini artırmayı amaçlayan bir uluslararası örgüt olarak dikkat çekiyor. 2009 yılında Nahçıvan Anlaşması ile kurulan TDT, üye ülkeler arasındaki ortak tarih, dil ve kültür temellerine dayalı olarak işbirliğini teşvik etmekte.

Teşkilatın kurucu üyeleri Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan ve Türkiye’den oluşmaktadır. Daha sonra Özbekistan da tam üye olarak teşkilata katılmıştır. Macaristan ise gözlemci üye statüsünde yer almaktadır. TDT, üye ülkeler arasında dayanışmayı ve işbirliğini güçlendirerek bölgesel ve küresel barışa katkı sağlamayı hedeflemekte.

TDT’nin temel hedefleri arasında siyasi işbirliğini güçlendirmek, ekonomik entegrasyonu sağlamak, kültürel mirası korumak, ulaştırma ve enerji altyapılarını geliştirmek ve çevre koruma gibi alanlarda ortak çalışmalar yapmak yer almakta. Bu kapsamda üye ülkeler, ticaretin artırılması, ekonomik projelerin hayata geçirilmesi ve ortak kalkınma stratejilerinin geliştirilmesi için işbirliği yapmakta.

Teşkilatın en üst karar alma organı olan Devlet Başkanları Konseyi, üye ülkelerin devlet başkanlarından oluşur ve yılda bir kez toplanır. Ayrıca, Dışişleri Bakanları Konseyi, Kıdemli Memurlar Komitesi ve diğer teknik komiteler gibi yardımcı organlar da bulunmakta. Bu yapılar, üye ülkeler arasında işbirliğini derinleştirmek ve ortak hedeflere ulaşmak için çeşitli alanlarda faaliyet göstermekte.

Türk Devletleri Teşkilatı, sadece üye ülkeler arasında değil, aynı zamanda küresel düzeyde de barış, istikrar ve kalkınmaya katkıda bulunmayı amaçlar. Ortak tarih ve kültür mirası üzerine inşa edilen bu işbirliği, gelecekte de önemli projelerin hayata geçirilmesine ve bölgesel işbirliğinin güçlenmesine olanak sağlayacaktır.

Aliyev ve Fidan Şuşa’da bir araya geldi: Gündem Ermenistan

Fransız Caesar topları Erivan yolunda: Azerbaycan sert tepki gösterdi, Erdoğan Paşinyan’la görüştü