Rapor: Amerikan ordusu birden fazla cephede savaşabilecek kadar hazırlıklı değil

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan aylar önce “üçüncü dünya savaşına çok yakın” olduğumuzu söyledi. Bir yanda Ukrayna’nın dezavantajlı olduğu bir savaş, diğer yanda Lübnan’ı da içine çekebilecek Gazze savaşı devam ediyor. Pasifik’te henüz bir savaş yok ama bu, Çin ve ABD’nin kendi kutuplarını oluşturmadığı anlamına gelmiyor. Çin, Kuzey Kore ve Rusya’nın oluşturduğu ittifak, ABD öncülüğündeki Batı’nın dayattığı dünya düzeninden “çok kutuplu dünya düzeni”ne geçmek istiyor. Peki Ukrayna savaşında Kiev’e, Gazze savaşında İsrail’e silah desteği yapan ABD savaşa ne kadar hazır?

ABD’nin savunma stratejisini gözden geçiren Amerikan Kongresi Pentagon’un dünyanın birçok yerinde savaşa hazırlık için kaynak yaratmaya ve planlamaya geri dönmesi gerektiği önerisini yaptı. Kongrenin önerisi Amerikan dış politikasının Hint-Pasifik bölgesine odaklanması gerektiğinin öne sürüldüğü Trump dönemi stratejisiyle doğrudan çelişiyor. En önemlisi de ABD ordusu birden fazla savaşa katılabilecek hazırlığa sahip değil.

Her iki partiden de yetkililerin olduğu Ulusal Savunma Stratejisi Komisyonu, ABD Başkanı Joe Biden’ın 2022 yılındaki savunma stratejisini analiz etmek ve bu strateji hakkında öneri yapmakla görevlendirildi. Komisyon varsayımlar, hedefler, savunma yatırımları, ordunun duruşu ve yapısı, operasyonlar ve askeri riskler gibi konularda analizlerini rapora döktü. Komisyonun başkanlığını Temsilciler Meclisi İstihbarat Komitesi’nde üst düzey bir yetkili olarak görev yapmış Jane Harman başkanlık etti.

Son 80 yılın en zayıf ordusu

Pazartesi günü yayınlanan raporda Çin ve Rusya tehdidini savuşturmak için savunma harcamalarının ülkedeki enflasyon oranının üstünde artırılması gerektiği vurgulandı. Zaten bu raporlar kongre içinde Pentagon’un harcamalarını artırmasını isteyenlerin baskılarını artırmasına yarıyor. Biden yönetiminin savunma stratejisinin hem Ukrayna hem de Gazze savaşından önce hazırlandığına dikkat çekilen raporda stratejisinin hem Avrupa ve Ortadoğu’da son iki yılda atan tehditlere hem de Rusya ve Çin arasındaki ortaklığa karşılık vermek için “yetersiz” olduğu yazıyor komisyon.

Soğuk Savaş sonrası dönemin büyük kısmında ABD ordusu aynı anda iki savaşa birden hazırlıklı olacağı iki savaşlı bir stratejiye sahipti. 11 Eylül saldırısı sonrası ABD ordusu önümüzdeki 20 yılın büyük kısmını Irak ve Afganistan’da aynı anda iki savaşta birden geçirdi. Ancak bu savaşların hiçbiri Kore, Vietnam ya da İkinci Dünya Savaşı gibi konvansiyonel savaşlar ölçeğinde olmadı. Ayrıca kemer sıkma politikaları, özellikle de Obama yönetiminde kongrenin iç borcu azaltmak için yürürlüğe koyduğu bütçe kısıtlamaları ve son üç ABD başkanının Çin odaklı stratejileri nedeniyle Pentagon iki savaşlı stratejiyi sürdürme hedefini geri plana atmak zorunda kaldı.

Rapor, artık iki savaşa birden hazırlıklı olmanın bir gereklilik olmaktan çıkması ve işsizlikteki düşüklüğün orduya asker alımını daha da zorlaştırması nedeniyle Amerikan ordusunun son 80 yılın en zayıf ordusu olmasına dikkat çekiyor. Komisyon üyeleri “Ordu bugün savaşa hazır olma durumunu sürdürmenin kırılma noktasında. Birlikleri hazır duruma getirmek için kaynak sağlamadan üstüne daha fazla yük bindirmek, yıkımın daha da büyük olmasına yol açacaktır” dedi.

Pentagon’un yüksek teknolojili silah ve mühimmatları sahaya sürme konusunda daha iyi bir iş çıkarması ve Çin gibi becerikli düşmanlara karşı durabilmek için uygun hızda mühimmat ikmali yapması gerektiğini söyleyen komisyon “ABD ordusunun caydırıcılık ve zafer kazanma konusunda gerekli beceri ve kapasiteden yoksun olduğunu tespit ettik” diye de not düştü.

Komisyon ayrıca Pentagon ve Beyaz Saray’ın Çin ve Rusya’nın oluşturduğu koordinasyona karşı orduya verilen operasyon talimatlarını gözden geçirilmesi tavsiyesi yaptı. Buna örnek olarak da ABD’nin Ortadoğu’daki en üst düzey komutanlığı olan CENTCOM’un nisan ayında İran’ın İsrail’e düzenlediği dron ve füze saldırılarını durdurmak için çevre ülkelerle gösterdiği koordinasyon gösterildi.

Yeni hedef Avrupa’yı daha da güçlendirmek

Bu arada raporda şu anki birden fazla savaşa hazır olma çağrısının, eski iki savaşlı stratejiden farklı olduğu da anlatılıyor. Eski yaklaşımda ABD’nin savaşa hazırlıklı olması gerektiği kişilerin İran ve Kuzey Kore gibi “birinci sınıf askeri yeteneğe sahip olmayan haydut devletler” olduğu belirtilirken, şimdiki çağrı Batı Pasifik’te Çin’i, Avrupa’da Rusya’yı caydırmak ve nükleer programını ilerletmeye çalışan İran’a karşı savunma yapmak anlamına geliyor.

Komisyon üyelerinden biri olan Stratejik ve Bütçesel Değerlendirme Merkezi Başkanı Thomas Mahnken diğer komisyon üyelerinden farklı olarak Pentagon’un üç kıtada savaşmaya hazırlanacağı bir savunma stratejisi yapılmasını istedi. Ancak diğer uzmanlar, ABD’nin kendini koruma stratejisine odaklanması ve hem asker hem de silah konusunda kaynaklarının azalmaya devam edeceği bir döneme alışması gerektiğine inanıyor.

Çünkü komisyon üyeleri ABD’nin sahip olduğu kaynakların sınırsız olmadığını kabul ediyor. Bu gerçeği aklında tutan komisyon üyeleri, NATO’da savunma planlamasından sorumlu yetkililerin ittifaka üye Avrupa ülkelerinin askeri yetenekleri için birtakım hedefler belirlemesi gerektiğini düşünüyor. Burada amaç Avrupa’nın ABD’ye bağımlılığını azaltmak. Ne var ki rapora göre ABD sadece Çin’e odaklansa bile Beijing’in küresel çıkarlarına karşı koyabilmek için Amerikan ordusunun dünyanın her yerinde konuşlanması gerekeceğini vurguluyor.

Trump yönetiminde 2018 savunma stratejisini oluşturmaya yardım eden Elbridge Colby bu ay Foreign Policy’nin düzenlediği bir etkinlikteki konuşmasında “İki savaşa birden katılabilecek bir ordumuz yok. Bence Asya Avrupa’dan daha önemli. Biden yönetimininki de dahil son iki ulusal savunma stratejisinin dikkat çektiği bir gerçek bu” demişti.

Pentagon: IŞİD saldırıları geçen yıla göre iki kat artabilir