Gölge: Yaralı bir köpeğin rehberliğinde umudu yeşerten zorlu göç yolculuğu

Hayatlarımızda kocaman, kapkaranlık boşluklar açılmak isteniyor. “Ülkemde … istemiyorum.” Cümleyi dilediğiniz gibi tamamlayabilirsiniz, malzeme çok, gün geçmiyor ki istenmeyenler kervanına bir yenisi eklenmesin. Malum, son günlerinki köpekler. Bir diğeri savaşlarla yerinden yurdundan edilmiş, yaşama ucundan tutunmaya çalışan mülteciler.

Tüm bunlar aklıma Michael Morpurgo’nun ‘Gölge’ adlı romanını getiriyor. İkinci Dünya Savaşı yıllarında bombardıman altındaki İngiltere’de doğan Morpurgo’nun külliyatında savaşın toplumlar üzerindeki etkileri önemli bir yere sahip. ‘Savaş Atı’, ‘Balinalar Geldiğinde’ ve ‘Kayıp Zamanlar’ gibi eserleri sinemaya da uyarlanan yazar, çocuk ve gençlere savaşlar, ölümler, kötülükler yokmuş gibi davranmanın ne kadar anlamsız olduğunu her fırsatta dile getiriyor. Zor konuları, hayatın acı taraflarını çocukları umutsuzluğa düşürmeden anlatma konusundaki ustalığını ise çoktan kanıtlamış durumda.

‘Gölge’de de, savaşın yol açtığı en ağır insanlık dramlarından biri olan mülteciliği hemen her yönüyle, tüm gerçekliğiyle hissettirirken umudu, dostluğu, dayanışmayı yeşertmeyi başarıyor.

Yine de kitaba ismini veren bomba arama köpeği ‘Gölge’ olmasa, Emin ve annesinin hikâyesi Gölge’nin yoldaşlığıyla yoğurulmasa bu kadar güzel, bu kadar çarpıcı olur muydu, kim bilir?

Taliban zulmünden kaçmaya çalışan Emin ve annesinin Afganistan’da başlayıp İran, Türkiye ve Fransa üzerinden İngiltere’ye uzanan göç yolculuğu karanlık, daracık bir tünelde el yordamıyla ilerlemeye çalışmaktan farksız. Umut tacirleri, hastalık, açlık, susuzluk, yakalanma riski her an pusuda bekliyor. Gölge’yse bu karanlığı aydınlatan umut.

Emin bir sabah yaşadıkları mağaraya sığınan yaralı köpeği sahipleniyor. O da göç yolculuklarında bir an olsun anne oğulun peşini bırakmıyor, tıpkı gölgeleri gibi. Onları İran sınırına ulaştıran da Gölge oluyor.

Bizler bu soluk soluğa yolculuğu altı yıl sonra Emin, arkadaşı Matt ve Matt’in büyükbabasının ağzından dinliyoruz. İngiltere devletinin anne oğulu sınır dışı etmeye karar verip göçmenlerin gözaltında tutulduğu Yarl’s Wood’a göndermeleriyle başlıyor bizim için hikâye. Ve aynı zamanda Gölge’nin bu defa bir fotoğrafta yine bir mucize gibi ortaya çıkmasıyla.
Emin ve annesinin bir köpeğin gölgesine sığınarak giriştikleri mücadele acıların, zorlukların, kötülüklerin var olduğunu yadsımıyor, evet. Ama sevgi, dostluk, dayanışma karşısında hiçbir kötülüğün tutunamayacağını da ispatlıyor.