Bakan vidaları sıkacak: Açık liseye geçiş zorlaşıyor, sınıfta kalma kolaylaşıyor, af yok
Tekin’in ‘yok’ dediği kayıt ücretine veliler ve öğretmenler ‘var’ diyor
Devlet okullarında kayıt ücreti alınıp alınmayacağı tartışması okullar açılmadan önce başladı. 'Bağış' adı altında alınan paralar velilerin cebini yakarken bakandan 'böyle bir ücret yok' açıklaması geldi. Eğitimciler ve veliler aynı fikirde değil.
Fotoğraf: Kimi devlet okullarında istenen kayıt ücretleri, veli ve öğrencileri mağdur ediyor. Devlet okullarına girişlerde kayıt parası alınıp alınmayacağı tartışmaları okullar açılmadan önce başladı. Her ne kadar Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) öğrenci kayıtları esnasında kayıt parası veya başka ad altında zorunlu ücret alınmayacağını ve bu tarz uygulamalara dair şikayetlere valilikler tarafından anında müdahale yapılacağını söylese de durum farklı.
Kayıt parası altında alınan ‘bağış’lar henüz 2024-2025 eğitim öğretim yılının başında velilerin cebini yakmaya başladı. Okulların bulunduğu bölgelere göre 100 bin TL ve üstüne kadar çıkan ücretlerin herhangi bir yasal dayanağı yok.
Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin’e göreyse böyle bir ücret yok. Hatta böyle bir ücret olduğunu iddia eden herkesin öğretmenleri ve yöneticileri ciddi ithamlar altında bıraktığını söylüyor ve ‘iddiaları’ itibar suikastı olarak değerlendiriyor.
‘Kayıt ücreti isteniyor denmesi biraz abes’
Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin katıldığı Habertürk yayınında okullarda kayıt ücreti istenmesi iddiasına ilişkin açıklamalarda bulundu.
Bakan Yusuf Tekin kayıt ücreti iddialarını kabul etmediğini söylerken şikayeti olanların MEB’e ulaşmasını söyledi ve ‘gereğini yapalım’ dedi.
Bakan’ın açıklamaları şu şekilde:
Bizde üç kademe okul var; ilkokul, ortaokul ve ortaöğretim kurumu. Yani lise. Merkezi sistem yaptığımız sınav var, liselere giriş sınavı. Öğrenci arkadaşlarımız puanlara göre okula yerleşiyor. Sınavla almayan liselerimiz var. Adresine en yakın okulu tercih ediyor çocuk. İlkokul ve ortaokula öğrenci alırken yine adres üzerinden, velinin bir şey yapmasına gerek yok, biz kendisini evine en yakın okulla ilişkilendirip, kaydını yapıyoruz. Hal böyle iken ‘kayıt ücreti istiyorlar’ nasıl deniyor orada problem var. Kayıt ücreti alınıyor ifadesi öğretmen, idareci arkadaşlarımızı zan altında bırakabilecek ciddi itham. Çünkü kayıt yaptıracakları okul mekanizması yok. Hal böyle iken kayıt ücreti isteniyor denmesi biraz abes açıkçası. Bunu kabul etmiyorum. Bunu okuldaki idarecilerimize karşı itibar sarsıcı bir söylem olarak değerlendiriyorum.
Adrese yakın değil de başka parametrelere göre seçtiğim okula kaydetmek istiyorum dediğinde hukuki olarak haklı bir talepte bulunmayan kişi. Orada özellikle ilkokul ve ortaokullarda çocuklarımızın okula başladıklarında ilkokul öğretmeni seçimi, ortaokulda şube seçimi konusunda baskılar oluyordu. ‘Ben şu öğretmene kaydettirmek istiyorum’ gibi. Şimdi ‘Ben çocuğu o öğretmene yazdırmak için okul müdürü benden para istedi’ deniliyor. Bu yıl okullar açılmadan önce bir genelge gönderdik. 43 maddelik genelge.
Israrlı bir şekilde okullarımıza ‘Kayıt ve benzeri ücretlerle velilerden ücret alınmaması, alan kişilerle ilgili işlem yapılması’ ifadelerini kullandık. Burada en çok istismar edilen alan öğretmen ve şube seçimiydi. Çocuklar okula başladıklarında şube ve öğretmen seçimini okul idaresine bırakmıyoruz dedik. Biz sınıflardaki çocukların birçok parametre açısından dengeli dağılımını gözeterek belli ilkeler benimsedik. Elektronik ortamda 64 aylık ile 84 aylık çocuğu aynı sınıfa koymayalım. Bu bir parametre. Cinsiyet bir parametre. Şu anda kayıtla ilgili olarak yürüyen süreç, kayıt ücreti ya da zorla ücret alınıyor ifadesi gerçekleri yansıtmıyor. Hala bu konuda şikayeti olan varsa bakanlığımıza ulaşsınlar gereğini yapalım.
Adına ‘kayıt ücreti’ denmiyor
Öğrenci Veli Derneği Başkanı Ömer Yılmaz yasaya göre böyle bir ücretin zaten olmadığını ancak teori ile gerçek hayat pratiğinin birbirine uymadığını söyledi. “Böyle bir ücretin alınmayacağı ispat edilebilecek mi” diye soran Yılmaz ‘kayıt ücreti’nin hiçbir zaman ‘kayıt ücreti’ adı altında alınmadığını, adına ‘bağış, temizlik parası, personel parası’ dendiğini ve bu paraların kaydının tam anlamıyla tutulamayacağını söyledi.
Alının paraların okulların bulundukları bölgelere göre değiştiğini onaylayan Yılmaz “Bölgeye göre ücretler değişiyor. Dar gelirli ailelerin yoğunlaştığı bölgelerde beş bin ila 30 bin arası değişen ücretler Ataşehir, Erenköy ve Bostancı gibi daha yüksek gelirli ailelerin çoğunlukta olduğu bölgelerde 100 bin ve üzerine kadar çıkıyor” dedi.
Kayıtta para alan çocuk mezun olana kadar para almaya devam ediyor
Eğitim-İş Başkanı Kadem Özbay ise devlet okullarına adım atılmasıyla velilerin para harcamaya başladığını söyledi ve alınan bu paraların yalnızca kayıtta değil neredeyse her ay ya da düzenli aralıklarla velilerden tahsil edildiğini belirtti.
Adının ne olduğunun önemli olmadığını ve çocuğunu devlet okuluna gönderen bir velinin hiçbir şekilde para ödememesi ve bu paranın MEB’den tahsil edilmesi gerektiğinin altını çizen Özbay “Hiçbir okulun ihtiyacı MEB tarafından karşılanmadığı içi her okulda sürekli olarak bir para toplama süreci işliyor” dedi.
Ancak okul aile birliğinin hesabına yatırılan paralar karşılığında makbuz alınabildiğini ve kayıt tutulabildiğini söyleyen Özbay “Alınan ücretlerin çoğu kayıt dışı, her ne kadar Bakan Tekin böyle bir ücretin varlığını inkar etse de bu ücretin var olduğu apaçık bir gerçek” dedi.
Veliler şikayetçi
Bu durumda en büyük mağduriyeti yaşayan veliler de Bakan Tekin ile aynı fikirde değil. ‘Şikayetvar’ gibi sosyal medya platformlarında şikayetlerini dile getiren veliler zor durumda.
İmam Hatip Ortaokulu 15 bin TL istedi
‘Semehat’ adlı kullanıcı çocuğunu göndermek istediği İmam Hatip Ortaokulu’nun 15 bin TL kayıt ücreti istediğini ve bunu ödeyebilmek için borca girdiklerini yazdı.
“M***** E*** S**** İmam Hatip Ortaokulu kayıt parası için 15.000 TL istediler. Eşim borç alarak paranın bir kısmını vermek zorunda kaldı. Şu an çok zor durumdayız, sizden ricam bize yardımcı olmanız. Servis, okul malzemeleri, okul kıyafeti, ayakkabı vs bunların dışında birçok ihtiyaç her gün hesaplama yapmak zorunda kalıyoruz.”
Müdür her gün arayıp 10 bin TL istiyor
‘Mustafa’ adlı başka bir kullanıcı ise okul müdürünün her gün arayıp ‘bağış’ istemesinden mustarip. “Müfettiş mi yok” diye soruyor.
“Ben bir veli olarak artık Milli Eğitim Bakanlığına zerre kadar inanmıyorum. B***** E**** Anadolu Lisesi’ne Beşiktaş’ta yeğenimi kayıt yaptırdık. Her gün müdür arayıp 10 bin TL bağış parası yatırmamız gerektiğini söylüyor. Vallahi de billahi de devlet resmen bu duruma göz yumuyor. Müfettiş mi yok? Milli Eğitim Bakanlığı, gerekli ödeme çıkmadığı için bağış toplayın demiş. Yazıyorum, boşa yazdığımı da biliyorum. Resmen bu eğitimdeki adaletsizliğe göz yumuluyor.”
Anaokuluna yazdırmak sekiz bin 100 TL
‘Nurcan’ isimli veli de anaokuluna yazdırdığı çocuğu için istenen kayıt ücretinden şikayet etti.
“Anaokuluna kaydı çıkan oğlundan 8100 TL kayıt ücreti talep ediliyor. Bunun yasal olmadığını iddia etmem durumunda, parayı okul aile birliğine yatırmadığınız takdirde kaydınız yapılmayacak yanıtıyla karşılaştım. Valilikten izin alınan bağış parası biz velilere zorla ödetiliyor.”
Oyunlar ve Bulmacalar