6G’ye adım adım: Bilim insanları 5G’den dokuz bin kat hızlı kablosuz veri iletimini başardı

4K filmlerden oluşan bir arşivin tamamını saniyeler içinde indirebildiğinizi hayal edebiliyor musunuz? Ben edemiyorum, çünkü Türkiye’de 1080p kalitede videoyu donmadan izlemek bile bazen lüks. Ama dünyanın başka yerlerinde, mesela Güney Kore’de, internet hızları çok yüksek seviyede. Üstelik bunu bir adım ileri taşımak mümkün.

University College London’daki (UCL) bilim insanlarının öncülük ettiği bir deneyde saniyede 938 gigabit gibi müthiş bir hızda bilgi aktarımı yapıldı. Böylece kablosuz veri aktarımında yeni bir dünya rekoru kırılmış oldu. Bir örnekleme üstünden gidecek olursak, bir e-kitabın ortalama bir megabayt olduğu varsayıldığında, saniyede 938 gigabit hızla yaklaşık 117 bin e-kitabı indirmek mümkün.

Bugünün kablosuz teknolojisi kalabalık yoğun frekans aralıklarında çalışıyor. 6 GHz altındaki frekanslar, özellikle de WI-FI ve 4G ya da 5G gibi yaygın kullanılan kablosuz iletişim teknolojileri tarafından yoğun bir şekilde kullanıldığı için ciddi şekilde tıkanmış durumda. Bu durum iletişim hızını da doğal olarak sınırlıyor. UCL’deki araştırma ekibi, sistemlerini beş ila 150 GHz’ye kadar uzanan daha geniş bir frekans aralığını kullanacak şekilde genişleterek bu sorunun üstesinden geldi.

Bunun için de iki teknolojiyi birleştirdiler: Gelişmiş radyo ve lazer teknolojisini. Frekans spektrumunun beş ila 50 GHz arasındaki alt kısmı için radyo dalgalarıyla geleneksel dijital-analog dönüştürücüleri kullandılar. Ancak bu dönüştürücüler daha yüksek frekanslarda zorlandığı için spektrumun 50 ila 150 GHz arasındaki üst kısmı için lazer tabanlı yeni bir teknik geliştirdiler. Bu teknik radyo sinyalleri üretmek için lazerlerden faydalanarak veri iletimini daha önce kullanılmayan yüksek frekans aralıklarına itmelerine izin verdi.

Yani düşük frekanslarda radyo dalgalarını, yüksek frekanslarda da lazerleri kullanarak çok yüksek miktarda veri gönderebilen geniş bantlı bir iletim sistemi yarattılar. Ortaya çıkan bant genişliği 145 GHz oldu, ki bu bir önceki dünya rekorunun beş katından bile fazla.

Kullanıcılar saniyede 938 gigabitlik hızlarla kalabalık şehir merkezlerinde ya da konser gibi büyük etkinliklerde ağda kaç kişi olursa olsun asla yavaşlamayan bir mobil internet deneyimi yaşayabilir. Örneğin 5G ağlarında indirilmesi 19 dakika süren 4K bir film bu teknolojiyle sadece 0,12 saniyede indirilebilir. Türkiye şartlarında bizlerin hayal edemeyeceği bir hız…

Journal of Lightwave Technology’de yayınlanan araştırmanın yazarlarından Profesör Izzat Darwazeh bunun daha başlangıç olduğuna inanıyor: “Kablosuz teknolojinin güzelliği alan ve konum açısından esnek olması.”

Araştırmacılar şu an akıllı telefon üreticileri ve şebeke operatörleriyle de temas halinde. Bu çalışmanın 6G teknolojisine zemin oluşturması mümkün. Ancak yeni nesil kablosuz ağları tanımlamak için başka yaklaşımlar da geliştiriliyor.

5G teknolojisi beklentileri karşıladı mı? Yoksa dağ fare mi doğurdu?