Küresel ısınmaya karşı fantastik proje: Atmosfere elmas tozu püskürtmek
Bu da jeomühendislik çözümü... Atmosferin stratosfer tabakasına yılda 5 milyon ton elmas tozu püskürtülmesinin Dünya'nın ısısını 1,6 derece düşürebileceğini ve küresel ısınma etkilerinin azaltılabilir.
Küresel ısınmanın etkileri her geçen gün daha da hissedilirken bilim insanları bu krize çözüm bulmak için giderek daha yaratıcı ve tartışmalı yöntemler öneriyor. Bu çabaların merkezinde yer alan jeomühendislik, gezegenin iklimini değiştirmek amacıyla büyük ölçekli müdahaleler yapılmasını öngörüyor. Önerilen bu yöntemler hem bilim dünyasında hem de kamuoyunda geniş bir tartışma konusu haline gelmiş durumda.
En dikkat çekici fikirlerden biri okyanuslara demir partikülleri atmak. Bu yöntem planktonların çoğalmasını sağlayarak atmosferdeki karbon dioksitin emilmesini hızlandırmayı hedefliyor. Ancak deniz ekosistemlerini nasıl etkileyeceği konusunda ciddi endişeler var. Uzaya dev aynalar fırlatmak ise daha fütüristik bir çözüm olarak ortaya atılıyor. Güneş ışınlarını yansıtmayı amaçlayan bu teknoloji gezegenin sıcaklığını düşürmeyi hedeflese de teknik zorluklar ve yüksek maliyetler nedeniyle şu an için bir hayalden öteye geçebilmiş değil.
Bunun yanında, ‘stratosferik aerosol enjeksiyonu’ fikri volkanik patlamaların iklim üzerindeki soğutucu etkisinden ilham alıyor. Atmosferin üst katmanlarına sülfat aerosolleri enjekte edilerek güneş ışınlarının bir kısmı geri yansıtılabilir. Ancak bu yöntemin ozon tabakasına zarar verebileceği ve iklim sistemlerini bozabileceği konusunda önemli uyarılar yapılıyor. Bir başka ilginç öneri ise deniz üzerindeki bulutların parlaklığını artırarak daha fazla güneş ışığını yansıtmak. Ancak bu yöntemin bölgesel hava koşulları üzerinde kontrol edilemeyen etkiler yaratma riski var.
Bu gibi jeomühendislik projeleri küresel ısınmanın en kötü sonuçlarını önlemek için cazip görünebilir. Ancak olası ekolojik ve sosyal etkileri bilinmediğinden, bu teknolojilerin uygulanabilirliği konusunda bilim dünyasında derin bir bölünme yaşanıyor. Kimi uzmanlar, bu çözümleri acil bir ‘B planı’ olarak görürken diğerleri ise gezegenin doğal sistemlerine böylesine büyük müdahalelerin yeni ve daha büyük krizlere yol açabileceğini savunuyor.
Kükürt gibi zararlı olmayacak, kalsit, elmas ve alüminyum bileşikleri araştırıldı
Son fantastik öneri ise İsviçre’deki ETH Zürih Üniversitesi’nden geldi. Bu üniversitede çalışan iklim bilimci ve doktora sonrası araştırmacısı Sandro Vattioni ile ekibi, kükürt dioksite seçenek olabilecek diğer maddeleri araştırdı.
Ekip, kalıcı soğuma etkisi için atmosferde daha uzun süre kalabilen, topaklanarak ısıyı hapsetmeyen ve ışınları yansıtabilen diğer küresel parçacıklar bulmaya çalıştı.
Bu amaçla, aerosollerin kimyasını, atmosferde nasıl hareket ettiğini ve ısıya karşı nasıl davrandığını içeren bir ‘3 boyutlu iklim modeli’ oluşturuldu.
Kükürt dioksitin yanı sıra, kireçtaşının ana maddesi olan kalsit, elmas ve alüminyumdan oluşan 7 bileşik üzerinde denemeler yapıldı. Her bir denemenin bir süper bilgisayarda gerçek zamanlı olarak bir haftadan fazla sürdüğü modelde her bir bileşiğin etkileri 45 yıllık süreler için değerlendirildi.
3 boyutlu modelleme elmas tozunun Dünya’yı 1,6 derece soğutabileceğini ortaya koydu
Sonuçlar, elmas parçacıklarının radyasyonu yansıtmada en iyi olmasının yanı sıra havada daha uzun süre topaklanmadan kaldığını gösterdi.
Ayrıca elmasın, kükürt gibi asit yağmuru oluşturabilecek reaksiyonlara girmeyen bir bileşen olduğu düşünüldüğünden tercih sebebi olabileceği kaydedildi.
Vattioni, kalıcı etki için her yıl stratosfere 5 milyon ton elmas tozunun fırlatılmasının gerektiğini, bunun da gezegeni 1,6 derece soğutabileceğini belirtti.
Elmas seçeneği kükürde göre 2400 kat daha pahalı, yaklaşık 200 trilyon dolar
Kükürdün, bazı dalga boylarındaki ışığı emerek ısıyı hapsetme eğilimi nedeniyle ikinci en kötü seçenek olduğunu söyleyen Vattioni, bunun El Nino gibi etki yaratarak iklim düzenlerini bozabileceğini belirtti.
Öte yandan bazı bilim insanları, 2100 yılına kadar atmosfere her yıl elmas tozu püskürtülmesinin yaklaşık 200 trilyon dolar gerektireceğini, bunun da kükürt dioksit seçeneğinin 2 bin 400 katı maliyet oluşturacağından hareketle sülfür seçeneğinin daha verimli olacağını düşünüyor.
Araştırma ‘Geophysical Research Letters’da yayımlandı.
Oyunlar ve Bulmacalar