Teminat bulamadı: Trump 464 milyon dolarlık para cezasını ödeyemeyecek
Seçim günlüğüne hoş geldiniz. Bugün Arizona'da nabzın nasıl attığına bakacak, Amerikalıların göçmen düşmanlığını yakından inceleyeceğiz. ABD'li milyarder Elon Musk'ın siyasetle bağlantılı olduğu düşünülen yeni şirketleri de listemizde.
Seçim günlüğündeki geri sayımımız sürüyor. Son 17! Gerçi erken oy verme işlemleri çoktan başladı. Ama bu adayların son bir gayret seçmenleri ikna etmeye çalışmasına engel değil. Hem Cumhuriyetçilerin adayı Donald Trump hem de Demokratların adayı Kamala Harris dün aynı salıncak eyalette, Michigan’daydı. İkisi de bunu alışkanlık haline getirdi, önceki günlerde Pensilvanya’da aynı vakitlerde bulunmuşlardı. Michigan ziyaretinde öne çıkan yer Detroit. Trump’ın 2016’da kazanıp 2020’de kaybettiği sendika şehri.
Çeşitli anketleri mercek altına alacağımız bölüme hoş geldiniz. Bu kez eyaletler üstünden ilerleyeceğiz. Daha ziyadesiyle salıncak eyalet Arizona’dan. Arizona son 20 yılda sürekli el değiştirmiş bir eyalet. 2020’de eyalette öyle kıyasıya bir mücadele yaşandı ki mevcut ABD Başkanı Joe Biden eyaleti kıl payı aldı. Oy oranı 49,36’ydı, rakibi Trump’ınkiyse 49,06. Bu seçimde eyaletten nasıl bir sonuç çıkacağı da haliyle merakla bekleniyor. Eyalette öne çıkan endişelerin başında göçmenlik ve kürtaj geldiği için net bir yorum yapmak mümkün olmuyor. Göçmen sorunu Trump’ın, kürtaj da Harris’in güçlü olduğu meseleler. Son anketler kime işaret ediyor, madde madde inceleyelim:
🎈CBS/YouGov’un perşembe günü yayınladığı anketi, Trump’ın Harris’e karşı 51’e 48’lik üstünlük kurduğunu gösteriyor. Bu ankete göre ekonomiyi ve sınır güvenliğini önceleyen seçmenler arasında Trump popüler, Harris’in popüler olduğu seçmenler ise kürtajı ve demokrasiyi önemsiyor. Latin seçmenler arasındaki popülerlik bakımından Harris Trump’a 56’ya 42’lik fark atıyor. Özellikle Latin seçmenleri vurgulamamın nedeni Arizona’da yaşayanların yüzde 30’undan fazlasının Hispanik ya da Latin Amerika kökenli olması.
🎈New York Times’ın Philadelphia Inquirer ve Siena College’a yaptırdığı ankete göre de Trump Harris’in beş puan önünde (51’e 46). Bir önceki ay aradaki puan farkı dörttü.
🎈Trump Emerson anketinde iki puan (49’a 47), FiveThirtyEight’in anketinde 1,6 puan, Real Clear Politics’in anketinde de 1,1 puan önde.
🎈Bu anketler arasında bir tek Wall Street Journal’ın anketi farklı bir tabloya işaret ediyor. WSJ’nin anketine göre de Harris Arizona’da iki puan farkla (47’ye 45) önde. Hangi tarafın haklı çıkacağını öğrenmemize az kaldı.
Biliyor muydunuz❓ Trump Arizona’yı 2020’de 10 bin 457 oy farkla Biden’a kaybetti. Ancak bu kaybını kabullenmeyerek, eyaletin en kalabalık ilçesi Maricopa’da seçmenlerin veri tabanının silindiğini iddia etti. Seçimi denetleyen Cumhuriyetçi yetkililer Trump’ın iddiasını yalanladı. Washington Post’un haberine göre Trump ayrıca eski Arizona Valisi Doug Ducey’e seçim sonuçlarını iptal etmesi için baskı yaptı, yeterli sayıda hileli oy tespit edilirse sonuçların kendi lehine çevrilebileceğini söyledi.
Kayıtsız göçmenlerin ABD’nin kanını zehirlediğini düşünenler:
Şimdi de başka bir ankete çevirelim gözlerimizi. Bu günlükleri yazarken sadece adayların hal ve hareketlerine değil, Amerikan halkının davranışlarına da ışık tutmak gerekiyor. Sonuç olarak sandığa gittiklerinde eğilimleri öne çıkacak. Seçim sürecinde öne çıkan konuların başını göçmen sorunu çekiyor. Tarafsız Kamu Dini Araştırma Enstitüsü’nün (PRRI) ve Brookings Enstitüsü ile ortaklaşa yaptığı yeni bir anket, her üç Amerikalıdan birinin, ABD’ye yasadışı yollardan giren göçmenlerin “ülkenin kanını zehirlediğini düşündüğünü gösteriyor. Bunun bizi ilgilendiren bir tarafı da var aslında. ABD’ye yasadışı yollarla giren Türk göçmenlerin sayısı 55 bini aşmış zira.
🔴Neden önemli: Enstitülerin Amerikalılara yönelttiği soru önemli. Trump mitinglerinde, demeçlerinde, yani bulduğu her fırsatta göçmenlerin ABD’nin kanını kirlettiğini söylüyor. Cumhuriyetçilerin çoğu da “beyazların bu çeşitliliğin ortasında yok olmaya mahkum olduğunu” düşünüyor. Bu da Adolf Hitler’in söylemlerini aratmayan ırkçı “Kanımızı kirletiyorlar” sözünü rahatlıkla kullanmalarına neden oluyor. Zaten PRRI’nin kurucusu ve başkanı olan Robert P. Jones, böyle bir bakışın “Nazi söylemi” olarak yorumlanabileceğini söylüyor.
🔎Yaklaşalım: PRRI anketine göre Amerikalıların üçte birinden fazlası göçmenlerin ABD’yi işgal ettiğini ve hem kültürel hem de etnik geçmişlerini değiştirdiğini düşünüyor. İşin ironik tarafı Amerika tamamen göçmenlerden oluşan bir ülke. Zamanında buradaki yerlilerin büyük kısmını katlederek ya da taşıdıkları hastalıklarla yok ettiler. Kıta keşfedildikten sonra çok çeşitli ırklardan insanlar ya “Amerikan rüyası”yla ya da kölelik için zorla buraya taşındı. Belli ki ABD’liler çoktan geçmişlerini unutmuş.
🗣️Hitler ne demişti: İkinci Dünya Savaşı’nda büyük bir kıyım yapan Hitler, 1925 tarihli otobiyografik kitabı Kavgam’da “Geçmişteki büyük kültürlerin tamamı kanları başka ırklarla zehirlendiği için yok olmuştur” diye yazıyor. Yahudi kadınların beyaz Hıristiyanlarla evlenmesine izin veren Yahudi erkekler için de “Başkalarının kanını zehirliyor ama kendi kanlarını saf tutuyorlar” demişti.
🗞️Okuma önerisi: Anne Applebaum, Atlantic için kaleme aldığı yazıda Trump’ın ırkçı söylemlerini merkezine alarak bizi tarihte yolculuğa çıkarıyor.
ABD’li milyarder Elon Musk siyasetteki tercihini çok açık bir şekilde sergilediği bir dönemden geçiyor. Mitinglere katılıyor, yüklü bağışlar yapıyor ve Trump başkan olursa Beyaz Saray’da bir pozisyona sahip olmak istediğini açık açık gösteriyor. Forbes’da ilginç bir haber çıktı dün, Musk şimdi de iki şirket kurmuş. İsimleri de United States of America Inc. ve Group America LLC.
🤨Yaklaşalım: Bu ayın başlarında kurulan şirketlerden ilk kez Forbes bahsetti. Habere göre şirketlerin adresi olarak Teksas gösteriliyor. Ne amaçla kuruldukları bilinmiyor ama United States of America holding olarak görünüyor ve tek yöneticisi de Musk. Group America’daysa diğer LLC’lerinde yönetici kadrosundaki bazı kişilerin ismi geçiyor.
💭İkinci Trump dönemine hazırlık mı: Yeni şirketlerin ne amaçla kurulduğu merak ediliyor tabii. Düşünülen ihtimallerden biri Musk’ın ikinci Trump dönemine hazırlanıyor olduğu. Eski başkan hükümet içindeki yolsuzlukları ve uygunsuz harcamaları kesecek bir komisyon kurulmasını planlıyor. Bunun başına da muhtemelen Musk’ı getirmek istiyor. Gerçi Musk’ın gönlü komisyondan ziyade bakanlıktan yana.
👁️Bir komplo teorisi daha: Musk’ın United States of America Inc.i ne amaçla kurduğunu bilmiyoruz ama ilginçtir, şirketin adı aşırı sağcı bir komplo teorisiyle aynı. Aşırı sağcı grupların ortaya attığı bu teoriye göre 1871 yılında çıkarılan bir yasayla ABD gizlice kâr amacı güden bir şirket olarak yapılandı. Aşırı sağcıların bu teorilerini dayandırdığı yasa aslında Washington D.C.nin yerel yönetimini düzenlemek için çıkarılmış düzenleme. Ama komplo teorisyenleri bunu yanlış yorumlayarak ülkenin kocaman bir şirket haline geldiğini savunmaya başladı. Buna göre hakları ellerinden alınmış ve bu “şirketin” köleleri haline gelmişlerdi.
Trump’ın derin devlete karşı savaştığına inanan QAnon grubu, 2021’de Biden’ın başkanlık yeminini geçersiz kılmak için bu iddiaya sığınmıştı. Tabii ki yetkililer bu iddiayı kabul etmiyor. Musk daha önce bu komplo teorisiyle ilgili hiç yorum yapmadı. Niyet okumak gibi olmasın ama takipçilerinin birçok kez onu etiketleyerek bu komplo teorisinden bahsettiğini not düşelim. X’i çok sık kullanan ve takipçilerine çoğu zaman cevap veren Musk’ın bu teoriden haberdar olmamasının imkanı yok.
🗳️Kaç kişi oy kullandı: Veri şirketi TargetSmart’a göre 18 Ekim itibariyle 4,5 milyonu Demokrat, 3,1 milyonu Cumhuriyetçi olmak üzere 8,4 milyondan fazla seçmen oylarını erkenden kullandı. Burada Demokratların üstünlük kurması Harris için bir avantaj sağlamıyor. Çünkü Demokratlar zaten erkenden oy kullanma işlemini Cumhuriyetçilerden daha çok tercih ediyor. Hatta Trump’ın “seçimleri çalıyor” söyleminin çıkma sebebi de bu.
👀Yahya Sinvar’ın ölümü: İsrail, Hamas lideri Yahya Sinvar’ı bir yıllık insan avının sonunda hiç beklemediği bir anda şans eseri öldürmüştü. Trump, Detroit’e geldikten sonra gazetecilere Sinvar’ın iyi bir insan olmadığını söyledi. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun “yapması gerekeni yapmaya karar vermesinden dolayı mutlu olduğunu” söyleyen Trump, Sinvar’ın ölümünün Ortadoğu’da barışı kolaylaştıracağını düşünüyor. Trump, Sinvar’ın ölümünün ardından Netanyahu’nun kendisini aradığını söyledi. Bu da Netanyahu’nun gelecek ayki seçimleri Trump’ın kazanacağını düşündüğü ya da en azından öyle olma ihtimaline karşı ilişkileri iyi tutmaya çalıştığı şeklinde yorumlanabilir. Açıkçası Ortadoğu politikalarına bakıldığında Trump’ın Harris’ten daha iyi bir seçim olduğu söylenemez. Harris için de ehvenişer demek daha doğru olur.
Obamalar Harris’le: Harris’in kampanya ekibine göre, eski Başkan Barack Obama ve eşi Michelle, gelecek hafta Georgia ve Michigan’da düzenlenecek mitinglere Harris’le birlikte katılacak.
Bugün günlüğü yazarken aklıma Monty Python and The Holy Grail‘in açılış sahnesi geldi. Bu sahnede köylüler, Arthur’un nasıl kral olduğunu sorguluyor. Günlüğü bugün yüzünüzde gülümseme bırakacağını düşündüğüm bu kesitle bitirmek istedim ben de.