İngiliz Parlamentosunda duygusal gün: Ötenaziye izin çıktı

İngilizce’de ‘assisted dying’ adı veriliyor, Türkçede daha çok ‘ötenazi’ kavramı kullanılıyor. Ölümcül hastalığa sahip olanların ölmek için tıbbi yardım aramasına verilen isim bu. İngiltere haftalardır doktorların altı aydan kısa ömrü kaldığını tespit ettiği hastaların dilerlerse bir an önce ölmek için tıbbi yardım aramasına izin verip vermemeyi tartışıyor. Önceki gün İngiltere Parlamentosu uzun yılların en duygusal oturumlarından birine tanık oldu ve yapılan oylamada 330 milletvekili bu iznin verilmesini öngören yasaya ‘Evet’ oyu verirken 275 milletvekili karşı çıktı. Yani yasa kabul edildi, böylece Birleşik Krallık’ın iki önemli parçası, İngiltere ve Galler’de ötenazi uygulamasının  yasalaşması yolunda önemli bir adım atıldı. Ama konunun yasalaşması daha aylar sürecek.

Britanya haftalardır bu konuyu tartışıyor, sokaklarda ötenaziden yana ve karşıt gösteriler yapılıyor. Konu cuma günü parlamentonun gündemindeydi, parlamentonun dışıysa iki görüşü de savunan göstericilerle doluydu.

Partiler oylamada parti disiplini uygulamadı, milletvekillerinin vicdanlarının sesini dinleyerek oy kullanması istendi. Meclis Başkanlığına 160’dan fazla milletvekili konuşmak yapmak istediğini bildirdi. Bu kadar çok milletvekiline söz verilemedi ama yine de çok sayıda milletvekili ayağa kalkıp konuştu. Konuşanların tamamı yasayla ilgili olarak kendi ailelerinden hikayeler anlattı. Anlatılan öykülerin duygu dozu çok yüksekti, zaman zaman Meclis gözyaşına boğuldu. Görüşmeler dört saatten uzun sürdü.

Yasaya evet çıkınca parlamento dışında sevinç dalgası yaşandı.

Oylama sonunda 330 evet ve 275 hayır çıkınca o sırada parlamento dışında gösteri yapmakta olan ve kendilerine ‘Dignity in Dying’ (Haysiyetli Ölüm) adını veren grup sevince boğuldu. Göstericilerden biri ünlü televizyon yıldızı ve ‘Dame’ ünvanlı Esther Rantzen’di. Ölümcül akciğer kanseri hastası olan Rantzen yasa için en çok sesi çıkanlardandı. Ancak yasa büyük olasılıkla ona yardımcı olamayacak, çünkü yasanın hayata geçmesine aylar var, Rantzen’in ise o kadar vakti yok. Rantzen ölümünün kaçınılmaz olduğunu söylüyor, acı çekmeden gitmek istiyor.

Meclisteki oylamada 330 kabul oyunun 234’ü İşçi Partili, 61’i Liberal Demokrat, 23’ü Muhafazakar, dördü Yeşiller, üçü Reformcular, ikisi de bağımsızlardan ve SDLP’den geldi.

Hayır oyu veren 275 kişi içinde de İşçi Partililer 147 kişiyle çoğunluğu oluşturuyordu. BBC’nin haberine göre Meclis’in 258 kadın üyesinin 143’ü, yani yüzde 55’i yasayı destekledi. Erkek milletvekillerinden gelen destek 188’di, yani yüzde 49’du.

Başbakan Sir Keir Starmer ve Muhafazakar Partili eski başbakan Rishi Sunak yasa lehine oy kullandı, buna karşılık şimdiki Muhafazakar Parti lideri Kemi Badenoch hayır oyu verdi.