Enflasyonda yıllık hedefin beşte birini daha ilk ayda geçtik bile
Türkiye İstatistik Kurumu Ocak ayı enflasyonunu yüzde 5.03 olarak hesapladı. Yıllık enflasyon yüzde 42,12’ye geriledi. Ama 2025 enflasyon hedefinin tutturulması daha yılın ilk ayından tehlikeye girdi.
Türkiye'de gıda fiyatlarında zaten yükseliş sürerken dünyada da 1.5 yılın zirvesine ulaştı. Türkiye İstatistik Kurumu TÜİK, Ocak ayı enflasyonunu açıkladı ve gelen rakam çok tartışılacağa benziyor. Çünkü TÜİK’e göre Ocak ayında fiyatların artış hızı yüzde 5,03 oldu.
Bu rakam oldukça yüksek. Çünkü Orta Vadeli Programa göre hükümetin bu yıl için beklediği ve hedeflediği enflasyon yüzde 17,5. Bu durumda 12 aylık enflasyonun üçte birine yakın kısmı daha ilk ayda gerçekleşmiş oluyor.
Merkez Bankası’nın 2025 için koyduğu enflasyon hedefinin orta noktası ise yüzde 21. Bu hedef artı-eksi 5 puanlık bir marjla belirlenmiş. Yani hedefin kendisinin dörtte biri, hedefin üst sınırının ise beşte biri daha ilk ayda gerçekleşti bile.
Oysa hükümet örneğin asgari ücrete bu yıl yüzde 30 zam yaparken bu hedeflere referans vermiş ve hedeflerin üstüne bir miktar da “refah payı” eklemişti. 22 bin lira olarak belirlenen yeni asgari ücreti ücretliler bu sabah aldılar ama daha aldıkları anda paranın satın alma gücü ortalama olarak yüzde 5 eridi bile.
TÜİK’in dün açıkladığı enflasyonla son 12 ayda fiyatların artış hızı baz etkisiyle yüzde 42,12’ye geriledi. Yıllık enflasyondaki bu gerileme izleyen aylarda da, en azından Mayıs ayına kadar devam edecek ancak bu düşüşün yıl sonu geldiğinde umulduğu gibi yüzde 30’un altına gerileyeceği konusu şimdiden tartışmalı oldu.
Kaldı ki hükümetin enflasyon hedefi yıl sonu için yüzde 17,5; Merkez Bankasınınki ise yüzde 21, az önce hatırlattık.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz daha iki gün önce bu hedeflerin her ikisini birden çok daha “geniş” aldığını ima eden bir konuşma yapmış, “Yıl sonu enflasyon yüzde 20’lere düşecek” demişti. Yüzde 20’ler, yüzde 29,99’a kadar uzanan bir rakam.
Merkez Bankası’nın son enflasyon beklentisi anketinde finans piyasalarından katılımcıların beklentisi yüzde 27’ye kadar düşmüştü ama reel sektör ve halk için beklenti yüzde 40-58 aralığında, yani resmi beklentinin hayli üzerindeydi.
Beklentilerin önemi, reel kesimin ürünlerine fiyat belirlerken ve halkın da alış veriş yaparken davranışını belirlemesinden kaynaklanıyor. Yıl sonuna yüksek enflasyon bekleyen reel kesim fiyatları buna göre arttırıyor, halk da alışverişlerini daha erkene çekiyor, talebin yükselmesine neden oluyor. Bunlar da “enflasyon sarmalı” adı verilen sürece sebep oluyor.
Oyunlar ve Bulmacalar