Cumhuriyet Halk Partisi’nin cumhurbaşkanı adayı ve İstanbul’un seçilmiş belediye başkanı Ekrem İmamoğlu’nun 19 Mart sabahı şafak operasyonuyla gözaltına alınmasından beri Türkiye’nin para piyasaları derin bir sarsıntının içinde.
Ekonomi’den Şebnem Turhan’ın haberine göre düne kadar yatırımcıların ilgi gösterdiği yatırım fonlarında hem yatırımcı sayısı hem de portföy değeri ilk kez geriledi.
Merkezi Kayıt Kuruluşu verilerine göre fonlarda toplam yatırımcı sayısı 72 bin 955 azalırken portföy değerinde düşüş 243 milyar 439 milyon lira oldu. Yerlinin portföy değerindeki gerileme 244 milyar 636 milyon lira olurken yerli yatırımcının fonlardaki çıkışı 72 bin 755 olarak hesaplandı.
10 milyon lira ve üstü hesaplarda portföy çıkışı 101 milyar 502 milyon lira ile öne çıkarken 100 bin lira ve üstü portföyü olan tüm yatırımcıların fondan çıkışı gerçekleşti. Bu yılın başından itibaren ise yurtiçi yerleşiklerin döviz mevduatı parite etkisinden arındırılmış olarak 14 milyar arttı.
Portföyde aylık çıkış yüzde 4,7
Haziran 2023’ten bu yana yüksek enflasyonla mücadele için uygulanan sıkı para politikası reel değerli TL ile birlikte yatırımcının TL varlıklara yönelmesini sağladı. Bu dönemde başta para piyasası olmak üzere yatırım fonları, standart TL mevduat hesapları artış gösterdi. Her ne kadar Merkez Bankası geçen yıl aralık ayıyla birlikte politika faizinde indirim sürecine başlasa da hem fonlarda hem standart TL mevduatta yükseliş devam ediyordu. Ancak 19 Mart’ta İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun gözaltına alınmasıyla başlayan piyasalardaki sarsıntı hem standart TL mevduatı, hem yatırım fonlarını olumsuz etkilerken yurtiçi yerleşiklerin döviz mevduat hesapları yeniden yönünü yukarı döndü.
MKK verilerine göre mart itibariyle yatırım fonlarında toplam portföy değeri şubata göre yüzde 4,7 azalarak 4 trilyon 989 milyar 623 milyon liraya indi. Fonlardaki toplam yatırımcı sayısı yüzde 1,31 düşüşle 5 milyon 504 bin 643’e geriledi. Fonlarda 100 bin lira ve üzeri tüm portföylerde yatırımcı sayısı ve portföy azaldı. En yüksek düşüş 1-5 milyon lira arası portföy değeri olanlarda yaşanırken 10 milyon ve üzeri portföye sahip olan yatırımcılardaki çıkış da dikkat çekti.
1-5 milyon arası sert geriledi
MKK verilerine göre mart ayında 100-250 bin lira portföyü olan yatırımcıların portföy değeri şubata göre yüzde 1,62 azaldı ve 55 milyar 99 milyon liraya indi. Yatırımcı sayısı da yüzde 1,57 azalarak 340 bin 784’e geriledi. 250-500 bin lira arası portföyü olanlarda portföy kaybı yüzde 5,07 olurken yatırımcı sayısındaki düşüş de yüzde 4,94 olarak hesaplandı. 500 bin -1 milyon lira portföyü olanlarda portföy değeri düşüşü yüzde 9,94 ile 145 milyar 267 milyon liraya düşerken yatırımcı sayısı da yüzde 9,71 kayıpla 204 bin 8’e düştü.
10 milyon lira üstü portföye sahip yatırımcılardan sonra fonlarda en yüksek yatırıma sahip olan 1-5 milyon lira arası portföyü olan yatırımcıların portföy değeri ise bir ayda tam yüzde 11,51 azaldı. 1-5 milyon lira portföyü olan yatırımcıların portföyü 635 milyar 686 milyon liraya yatırımcı sayısı da yüzde 11,7 kayıpla 294 bin 239’a geriledi. 5-10 milyon lira portföyü olanlarda yüzde 9,93 düşüşle 346 milyar 87 milyon liraya inen portföyün yanı sıra yatırımcı sayısındaki kayıp da yüzde 10,23 olarak hesaplandı. 10 milyon lira üstü portföyü olanların yüzde 2,68 kayıpla portföy büyüklüğü 2 trilyon 687 milyar 276 milyon liraya düştü, yatırımcı sayısı yüzde 6,61 azalarak 50 bin 473’e geriledi.
TL’nin payı azaldı, dövizin arttı
Merkez Bankası verilerine göre parite etkisinden arındırılmış olarak yurtiçi yerleşiklerin döviz mevduatı artışı martın ilk üç haftasında hızlandı. Verilere göre martın üç haftasında en yükseği 21 Mart ile biten haftada olmak üzere yurtiçi yerleşiklerin döviz mevduatı 9 milyar 30 milyon dolar arttı. 21 Mart haftasındaki 5.9 milyar dolar yükseliş tarihin en yüksek haftalık artışa işaret ediyor. Bir sonraki en yüksek haftalık artış 17 Aralık 2021’de 21 Aralık 2021’de kur korumalı mevduat hesabı devreye alınmadan hemen önce gerçekleşmişti. Yılbaşından bu yana yurtiçi yerleşiklerin döviz mevduatı artışı ise 13 milyar 9523 milyon dolarla 14 miyar dolara dayandı. Yurtiçi yerleşiklerin döviz Şubat sonunda yüzde 59,3’e yükselen standart TL mevduatın toplam mevduat içindeki oranı Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu haftalık verilerine göre 21 Mart sonunda yüzde 58,3’e indi. Üç haftada standart TL mevduatın toplam mevduat içindeki payında 1 puana yakın kayıp yaşandı. Öyle ki aynı dönemde kur korumalı mevduattaki düşüş de devam etmesine rağmen standart TL mevduatın payında gerileme oldu. Yabancı para mevduatın payı da aynı dönemde 2 puan artışla şubat sonundaki yüzde 35,9 seviyesinden yüzde 37,9’a kadar yükseldi.
Oyunlar ve Bulmacalar