Olmaz denen şey oldu, Trump’ın vergileri, Avrupa ile Çin’i ‘Ortak tutum arayışı’na soktu

Amerikan Başkanı Donald Trump’ın ilan ettiği gümrük vergileri bugün yürürlüğe giriyor. Trump’ın vergileri, düne kadar yan yana gelip ortak tutum belirlemeye çalışmaları hayal bile edilemeyecek olan Çin ve Avrupa Birliği’ni birbiriyle konuşturdu. Dün Avrupa Birliği’nin ‘hükümeti’ denebilecek olan AB Komisyonu’nun başkanı Ursula von der Leyen ile Çin Başbakanı Li Çiang telefonla konuştu. Gündemleri, Amerika’nın koyduğu gümrük vergilerine karşı ortak bir tutum geliştirilip geliştirilemeyeceğiydi. Bu arada ABD’nin Çin’e açıkladığı yüzde 54+50 yani yüzde 104’lük vergiler de bugün itibarıyla yürürlüğe giriyor.

Bu telefon konuşması iki taraftan yapılan yazılı açıklamalarla duyuruldu. Açıklamalarda iki taraf arasında ABD’ye ne yapmak gerektiği konusunda belirgin görüş ayrılıkları var. AB tarafı misilleme yapma silahını hemen kullanmak yerine öncesinde müzakere etmek istiyor, Çin ise herhangi bir müzakereye yanaşabileceğini ima dahi etmiyor. Ama bu iki dev ekonominin üzerinde anlaştığı bir konu var ki o çok önemli: Çin ve AB, dünya ticaretine istikrar getirmek için ortak hareket edecek, istikrarsızlığı yaratan ABD’ye direnecek.

AB Komisyonu’ndan yapılan yazılı açıklamaya göre, von der Leyen ve Başbakan Li telefon görüşmesinde ikili ve küresel gelişmeleri ele aldı.

Görüşmede küresel ekonomi için istikrar ve öngörülebilirliğin “hayati önem” taşıdığını belirten Ursula von der Leyen ABD’nin yeni gümrük tarifelerinin neden olduğu “Geniş çaplı kesintilere cevaben, dünyanın en büyük iki pazarı olarak Avrupa ve Çin’in, serbest, adil ve eşit bir oyun alanına dayanan, reformdan geçmiş güçlü bir ticaret sistemini destekleme sorumluluğu olduğunu” söyledi.

Von der Leyen gümrük vergilerinin yol açtığı sorunlara müzakere yoluyla çözüm bulunması çağrısında bulunarak gerilimin daha da tırmanmasının önlenmesi gerektiğini vurguladı.

Özellikle küresel kapasite fazlalığından etkilenen sektörlerde, gümrük tarifelerinin neden olacağı olası ticaret sapmasının ele alınmasında Çin’in “kritik rolüne” dikkati çeken von der Leyen ikili ticari ilişkilerin yeniden dengelenmesi ve Avrupalı işletmelerin, ürünlerin ve hizmetlerin Çin pazarına daha iyi erişiminin sağlanması için yapısal çözümlerin “aciliyetine” işaret etti.

Görüşmede liderler olası ticaret sapmalarının izlenmesi ve her türlü gelişmenin gerektiği şekilde ele alınmasını sağlayacak bir mekanizmanın kurulması konusunu da masaya yatırdı.

Ukrayna’da “adil ve kalıcı barışın” sağlanması adına AB’nin desteğini teyit eden von der Leyen Çin’i barış sürecine “anlamlı şekilde” katkıda bulunmak üzere çabalarını yoğunlaştırmaya davet etti.

Çin’in açıklaması

Çin’de kabine işlevini yerine getiren Devlet Konseyinden yapılan açıklamaya göre Başbakan Li Çiang, Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ile telefon görüşmesinde Çin ve AB’nin, ABD’nin gümrük vergisi politikasının yol açacağı sarsıntılara karşı küresel ekonomiye istikrar ve öngörülebilirlik sağlaması gerektiğini vurguladı.

Çin’in bu yılın makro politikasında çeşitli belirsizlik faktörlerini hesaba kattığını ifade eden Li “Dış şokları karşılamaya hazırlıklıyız, bunun için elimizde yeterli politika araçları mevcut” dedi.

Li, Çin’in tarifelere karşı aldığı tedbirlerin yalnızca kendi egemenliğini, güvenliğini ve kalkınma çıkarlarını korumaya yönelik olmadığını, aynı zamanda uluslararası ticaret kurallarını, eşitliği ve adaleti savunduğunu belirtti.

Çin Başbakanı Trump’ın yüzde 50 ek tarife tehdidi sonrası Çin adına açıklama yapan ilk üst düzey yetkili oldu.

Bundan önce Çin Ticaret Bakanlığından ve Dışişleri Bakanlığından açıklamalar yapılmıştı.

ABD’nin uyguladığı “karşılıklı tarifeler” ve Çin’in tepkisi

Trump 2 Nisan’da ABD’ye ithal edilen tüm ürünlere ek gümrük vergileri getiren kararnameyi imzalamıştı. Beyaz Saray söz konusu tarifelerin 9 Nisan’da uygulamaya geçeceğini açıklamıştı.

Washington yönetimi Çin’e yüzde 10 baz tarifeye ilave olarak yüzde 24 “karşılıklı tarife” olmak üzere toplamda yüzde 34 ek gümrük tarifesi getirilmesine karar vermişti. Çin’e daha önce getirilmiş yüzde 20’lik bir gümrük vergisi tarifesi daha vardı. Yeni tarife artışlarıyla ABD’nin Çin’den ithal ürünlere uyguladığı asgari gümrük tarifesi yüzde 54’e kadar çıkmıştı.

Çin, ABD’nin tarife artışlarına tepki gösteren ilk ülke olmuş, yüzde 34’lük tarife artışına karşı aynı oranda ek tarife uygulayacağını duyurmuştu.

Pekin yönetimi ayrıca Dünya Ticaret Örgütünde ABD aleyhine dava açmış, bazı nadir toprak elementlerinin ihracatına kısıtlama getirmiş ve ABD şirketlerine yönelik yaptırımlar açıklamıştı.

Trump da buna karşılık Çin’in, karşılıklı tarifelere misilleme olarak getirdiği yüzde 34 ek tarife artışını 8 Nisan’a kadar geri çekmediği takdirde yüzde 50 ek tarife daha getireceğini ve Çin ile planlanan görüşmeleri iptal edeceğini açıklamıştı.

Çin, Trump’ın yüzde 50 ek gümrük tarifesi getirme tehdidine karşı geri adım atmayacağını, haklarını ve çıkarlarını korumak için kararlı tedbirler alacağını bildirmişti.