‘Dondurulan Rus varlığı’ AB’yi böldü

AB, Ukrayna’nın finansmanı konusunda bölünürken ‘B planını’ kabul etmek zorunda kaldı. Fransa ve İtalya ile Doğu Avrupa ülkelerinin itirazları sonucu AB, Kiev’e 90 milyar avro kredi sağlanmasını seçti. Putin “Batı hatalarını örtmek için Rusya’yı düşmanlaştırıyor” dedi.

AB liderlerinin dondourulan Rus varlıklarını Ukrayna için kullanma hamlesi Avrupa’yı böldü. Brüksel’de 16 saat süren zirvede liderler Ukrayna’nın 2026-2027 için ihtiyacının Rusya’nın dondurulmuş varlıkları yerine 90 milyar avroluk ortak borçlanmayla giderilmesini öngören “B planında” anlaştı. Fransa ve İtalya, Rus varlıklarının tutulduğu Belçika’nın risk paylaşımı talebini kabul etmezken Macaristan, Slovakya ve Çekya iki plana da karşı çıktı.

AB Konseyi Başkanı Antonio Costa ve AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen Brüksel’de gerçekleştirilen yılın son AB Liderler Zirvesi bitiminde basın toplantısı düzenledi. Costa “Bu, Ukrayna’nın acil mali ihtiyaçlarını karşılayacak ve Ukrayna bu krediyi ancak Rusya tazminat ödedikten sonra geri ödeyecek” dedi.

Von der Leyen ise krediyi finanse etmek için dondurulmuş Rus varlıklarını kullanma haklarını saklı tuttuklarını söyledi. Von der Leyen, Ukrayna’nın 2027 sonrası finansmanı ise bir sonraki uzun vadeli AB bütçe görüşmelerinin bir parçası olacak” dedi.

Plana göre AB ülkeleri ortak borçlanma ile Ukrayna’ya iki yıl için 90 milyar avro tutarında faizsiz kredi verecek. Rusya Ukrayna’daki savaş zararlarını telafi etmezse AB’de dondurulmuş Rus varlıkları bu kredinin geri ödemesinde kullanılacak. Liderler ayrıca Avrupa Komisyonu’na, dondurulmuş Rus varlıklarına dayalı bir “tazminat kredisi” üzerinde çalışmaya devam etmesi için yetki verdi.

Başta von der Leyen ve Almanya Başbakanı Friedrich Merz olmak üzere birçok AB lideri 210 milyar avroluk dondurulmuş Rus varlıklarının Ukrayna’ya aktarılmasının “en adil ve doğru seçenek” olduğunu savunuyordu. İki lider de Brüksel’de anlaşmaya varılan planı “başarı olarak” niteledi.

Avrupa’da dondurulan 210 milyar avroluk Rus varlığının büyük kısmı Belçika merkezli Euroclear kurumunda tutuluyordu. Brüksel yönetimi, Rus fonlarının kullanımından doğacak tüm riskleri AB üyesi ülkelerin tümünün paylaşmasını istiyordu.

Belçika Başbakanı Bart De Wever, “bazılarının kararı beğenmediğini” belirterek “(Rusya Devlet Başkanı Vladimir) Putin’i parasını alarak cezalandırmak istiyorlardı. Ancak siyaset duygusal bir iş değil. Mantık galip geldi” dedi.

Rus varlıklarının kullanılmasına karşı çıkan Macaristan, Slovakya ve Çekya ortak borçlanmanın mali yükümlülüğüne de katılmayacaklarını açıkladı. Öte yandan Fransa ve İtalya’nın yanı sıra Bulgaristan ve Malta’nın da Brüksel’in talep ettiği mali teminatlara katılmak istemediği belirtildi.

Macaristan Devlet Başkanı Viktor Orban ülkesi, Slovakya ve Çekya’nın borç garantilerinden muaf tutulması şartıyla, Ukrayna’ya verilecek faizsiz krediye engel olmayacağını söyledi. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da zirve sonrası yaptığı açıklamada bulunan çözümü “en gerçekçi ve uygulanabilir” olarak nitelendirdi. ABD’nin arabuluculuğunda ilerleyen barış görüşmelerine ilişkin ise Macron, “Putin ile görüşmenin yeniden gerekli hale geleceğini” söyledi.

İtalya Başbakanı Giorgia Meloni ise “Rus varlıkları konusunda en önemli kararın birkaç gün önce onları kalıcı olarak dondurmak olduğunu” belirterek “Sağduyunun galip gelmiş olmasından, gerekli kaynakların güvence altına alınabilmiş olmasından ve bunun hukuki ve mali açıdan sağlam bir temele sahip çözümle yapılmış olmasından memnunum” dedi. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ise Moskova’daki yıllık basın toplantısı ve halkın soru sorduğu “Yılın Sonuçları” isimli programda, Ukrayna Savaşı ve AB’nin eylemlerine ilişkin konuştu.

AB’nin dondurulmuş Rus varlıklarının kullanılmasına yönelik girişimlerini “hırsızlık değil, gündüz soygunu” olarak nitelendiren Putin, bunun “ağır sonuçları olacağını” söyledi. Rus varlıklarına el koyulmasının, farklı ülkelerin AB’ye duyduğu güvene zarar vereceğini vurgulayan Putin, “bunun bir kere yapılması halinde farklı gerekçelerle tekrarlanabileceğini” söyledi. Putin, “Rusya dışında birçok ülke rezervlerini Avro Bölgesi’nde tutuyor. Örneğin petrol üreten ülkeler. Zaten bazı şüpheleri oluşmaya başladı” diye konuştu. Putin, Rusya’nın varlıkları teminat gösterilerek Ukrayna’ya verilecek bir kredinin, zaten bütçe sorunlarıyla boğuşan AB ülkelerinin yükümlülüklerini artıracağını kaydetti.

Putin, Batı’nın son yıllarda kendi sistematik hatalarını örtbas etmek için Rusya’yı düşman olarak gösterdiğini dile getirdi. “Avrupa ve Rusya’nın işbirliği yapmasından herkesin kazançlı çıkacağını” belirten Putin, “Bize karşı saygılı olursanız, yeni özel askeri harekat olmayacak” dedi.

Rus birliklerinin temas hattının tamamında ilerlediğini ve Ukrayna ordusunun tüm cephelerde geri çekildiğini savunan Putin, stratejik üstünlüğü tamamen ele geçirdiklerini söyledi. Putin, Ukrayna’nın seçim düzenlemesi halinde Rusya’nın güvenlik garantileri sağlamayı ve Ukrayna topraklarına derinlemesine saldırıları sınırlandırmayı değerlendirebileceğini kaydetti.