Meğer bugünün göçmen düşmanı Elon Musk da düne kadar kaçak göçmenmiş!

Milyarder girişimci Elon Musk zaman zaman LVMH’nin CEO’su Bernard Arnault ile yer değiştirse de bugün dünyanın en zengin insanı. Şu an dünyanın en başarılı özel uzay şirketi SpaceX’in sahibi. Elektrikli otomobil sektöründeki öncü Tesla’nın büyük ortağı ve yöneticisi, en çok kullanılan sosyal medya platformlarından X’in sahibi. Elinde tuttuğu tüm bu güçle ABD başkanlık seçimlerinde Cumhuriyetçilerin adayı Donald Trump’ı destekliyor. Trump’ın göçmen politikasına yürekten destek veren Musk, bugünlerde ABD’deki yasadışı göçmenlerin sınır dışı edilmesinden söz ediyor. Ama The Washington Post’un haberine göre Güney Afrika doğumlu olan Elon Musk, Amerika’da girişimciliğe adımını atmak için California’daki yüksek lisans programını bıraktığında henüz Amerikan vatandaşı da değildi, ABD’de çalışma iznine de sahip değildi. Bu ülkede öğrenci vizesiyle bulunuyordu ve o yüzden bir süre kaçak çalışmış.

Musk bu seçim döneminin büyük kısmını X’te Trump propagandası yaparak geçirdi. Yaptığı paylaşımlarda Trump’ın sınırların “yolgeçen hanı”na döndüğü ve kayıtsız göçmenlerin Amerika’yı yok edeceği söylemlerini güçlendirdi. Sadece Amerika’yla sınırlı kalmadı paylaşımları, İngiltere’deki kaçak göçmenlerle ilgili doğru ya da yanlış fark etmeksizin bulduğu tüm negatif içerikleri 200 milyondan fazla takipçisiyle paylaştı.

Takipçileriyle sıkı fıkı olan Musk’ın paylaşmadığı şey ise kendi hayatı. Mesela 1999’da 300 milyon dolara sattığı Zip2 şirketini kurarken yasal olarak çalışma hakkına sahip olmadığını biliyor muydunuz? Zip2, Musk’ın Tesla’ya ve biraz önce saydığımız türlü türlü şirketlere sahip olmasını sağlayan yolda bir basamak oldu.

Okula gitmeyip şirket kurdu

Musk ve kardeşi Kimbal göç yolculuklarını “kemer sıkma, tükenmek bilmeyen hırs ve gelenekleri çiğnemeye istekli oldukları bir dönem” olarak tanımlıyor. Musk 1995 yılında yüksek lisans eğitimi almak için Stanford Üniversitesi’ne gelmişti ancak derslere hiçbir zaman kaydolmadı. Bunun yerine enerjisini start-up kurmaya harcadı.

Musk, Güney Afrikalı bir ailenin çocuğu. ABD’ye öğrenci olarak geldiğinde Kanada vatandaşıydı. Musk ancak uzun yıllar sonra Amerikan vatandaşlığını kazandı.

Washington Post’un hukukçulara dayandırdığı haberine göre Musk okulu bıraktığı anda ABD’de kalmak için yasal dayanağını da kaybetmiş oldu. Adalet Bakanlığı’na bağlı eski göçmen avukatı Leon Fresco, yabancı öğrencilerin hemen para kazanamayacak olsalar bile şirket kurmak için okulu bırakamayacaklarını söylüyor. Fresco’ya göre gelir yaratma amacıyla kod tasarlamak ya da satış yapmak, çalışma hakları yoksa göçmenlerin başlarını derde sokacak bir şey.

Eski iş arkadaşlarına göre Zip2 kısa süre içinde halka arz olmaya hazır bir şirket haline geldi. Bu da ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu tarafından incelemeye tabi tutulmasına neden olacak yüksek profilli bir birleşmenin kapılarını araladı. Gazeteye göre girişim sermayesi şirketi Mohr Davidow Ventures 1996’da Zip2’ye üç milyon dolar yatırdığında Musk kardeşlere bir uyarı yapmıştı: Kardeşler 45 gün içinde çalışma izni almazlarsa sözleşmeleri iptal olacak ve şirket parasını geri alabilecekti.

O dönem Zip2 yönetim kurulu üyesi olan Derek Proudian, Musk kardeşlerin o zaman sahip oldukları statünün “ABD’de şirket yönetmek için gerekli olan türden olmadığını” söylüyor. Zira Musk iş arkadaşlarına ABD’de öğrenci vizesiyle bulunduğunu söylemiş.

Kimbal birçok kez teyit etti

Musk göç hikayesini anlatırken o zamanki yasal statüsü konusunda hiçbir zaman detaylı bir açıklama yapmadı. 2013 yılında kariyerinin başlarında “gri bir bölgede” olduğu konusunda şaka yapmış, 2020’de Stanford’daki eğitimini erteledikten sonra “öğrenci-çalışma vizesi”ne sahip olduğunu söylemişti, o kadar.

ABD’nin göçmen kayıtları kamuya açık olmadığı için bir kişinin yasal statüsünü bağımsız olarak teyit etmek zor. Öğrenci vizesinin süresini aşmak yaygın görülen ve yetkililerin zaman zaman göz yumduğu bir şey olsa da yasadışı olarak görülmeye devam ediyor. ABD’deki lisans programlarına kayıtlı yabancı öğrenciler, aldıkları eğitimin gerekliliklerini tamamladıkları sürece yarı zamanlı ve sınırlı sürelerle çalışma iznine sahip olabiliyor. Musk öğrenci olarak çalışma izni alabilirdi ama bunun için Stanford’daki eğitim programına katılması şarttı.

Bu arada Kimbal Musk ABD’de yasal statüye sahip olmadan çalıştığını birçok kez kabul etti. Hatta kendi deneyimini, “ABD sisteminin nasıl da yetenekli yabancıları engellediğine kanıt” olarak gösterdi. Kimbal bir keresinde de Kanada’daki annesini ziyaret ettikten sonra yatırımcılarla yapılacak önemli bir toplantıya katılmak için ABD’ye yeniden girebilmek için ABD’deki federal yetkilileri de yanlış yönlendirdiğini anlatmıştı.

Musk’ın o zamanki göçmen statüsünü önemli kılan şey bugün Demokratların adayı Kamala Harris’i “seçmen ithal etmekle” suçlaması. Kayıtsız göçmenlerin hem eyalet hem de federal seçimlerde oy kullanması yasak. Musk bu yıl göçmen ve seçmen dolandırıcılığı konusunda en az 1300 paylaşım yaptı. Bu paylaşımların 330’u son iki ay içinde yapıldı. 

WSJ: Elon Musk ve Vladimir Putin son iki yıldır temas halinde