James Webb’den yeni harika: En yaşlı süper kütleli kara delik görüntülendi
Bilindik yıldızların çoğu Samanyolu'nun merkezinde rahatça dolanır. Ancak amatör gökbilimciler Samanyolu'nun çekiminden kaçarak galaksiler arası yolculuğa çıkacak hızda ilerleyen bir cismin keşfine yardım etti.
Amatör gökbilimciler saniyede 447 kilometre hareket eden gizemli bir gök cismi tespit etti. Cisim o kadar hızlı hareket ediyor ki NASA’ya göre Samanyolu’nu geride bırakıp galaksiler arası uzayın uçsuz bucaksız karanlığına doğru sürüklenebilir.
Gözlemlerini Astrophysical Journal Letters dergisinde yayınlayan araştırmacılara göre yer teleskoplarından elde edilen veriler bu nesnenin galaksinin merkezine yakın bir yerden gelen gerçek bir kayan yıldız olabileceğine de işaret ediyor.
Araştırma ekibi kısmen NASA’nın Backyard Worlds: Planet 9 adlı projesine katılan amatörlerden oluşuyor. Zaten bu hızlı hareket eden cismi ilk fark eden de amatör gök gözlemcileriydi. Keşifleri daha sonra bilim insanları tarafından yer tabanlı teleskoplarla teyit edildi.
Makaleye göre tespit edilen bu cisim çok yüksek hızlı, ama çok düşük kütleli bir yıldız ya da kahverengi cüce olabilir. Böyle bir gök cisminin var olması benzerlerinin de var olabileceği anlamına geliyor.
Cismin sahip olduğu hız ses hızının yaklaşık 1300 katı. Peki bu yıldızı ya da kahverengi cüceyi böylesine tuhaf bir hıza ulaştıran şey neydi?
Araştırmacılar iki olası senaryo üstünde duruyor. Bu ihtimallerden biri bu yıldızın süpernova olayını yaşayan beyaz cüze yıldıza eşlik etme ihtimali. Böyle bir senaryoda patlama yoldaş yıldızı yörüngeden çıkarıp yüksek hızla uzaya fırlatmış olabilir.
Kayan yıldız aynı zamanda yerçekimiyle birbirine bağlı bir grup yıldız olan küresel yıldız kümesinin parçası da olabilir. Bu küme iki kara delikle karşılaşarak parçalanmış ve daha da uzağa sıçramış olabilir.
UC San Diego’da çalışan ve çalışmaya katkıda bulunan Kyle Kremer NASA’ya “Bir yıldız kara delik ikilisiyle karşılaştığında bu üç cismin etkileşiminin karmaşık dinamikleri o yıldızı küresel kümenin dışına fırlatabiliyor” diyor.
Araştırmacılar şimdi hızlı hareket eden gök cismini kızılötesi teleskoplar gibi gelişmiş araçlarla daha fazla incelemeyi düşünüyor. Böylece hangisinin daha olası senaryo olduğunu kestirebilecekler.
Onların çabaları gökbilimcilerin buna benzer başka nesneler bulmasına yardımcı olabilir. Bu da galaksiler arası uzayın ne kadar geniş olduğuna ve sahip olduğu sıradışı sakinlerine yeni bir bakış sunabilir.
Bu arada amatör gök gözlemcisiyseniz siz de projeye buradan dahil olabilirsiniz.