CEO cinayetinin alevlendirdiği tartışma: Üç boyutlu yazıcıda basılan silahlar neden tehlikeli?

3D baskılı tabancaların “liberteryenizm”in ve silah kontrolünü savunanların kabusu olarak ortaya çıkışının üstünden 10 yılı aşkın süre geçti. Şimdi bu türden bir silah son dönemin en çok konuşulan cinayet olaylarından birinde kullanıldı: 562 milyar dolar değerindeki UnitedHealthCare’in CEO’su Brian Thompson’ı öldürdüğünden şüphelenilen ve pazartesi günü Pensilvanya’daki McDonalds’ta yemek yerken yakalanan 26 yaşındaki Luigi Mangione’nin üstünden çıkan 9 mm’lik tabanca ve susturucunun 3D baskılı olması bunu gösteriyor. Mangione’nin üstünde bulunan tabanca FMDA 19.2 model ve üç boyutlu yazıcıdan çıkarılan silahlara göre biraz eski kalıyor. Yine de en bilindik ve en iyi test edilmiş silah tasarımlarından biri.

Mangione Pensilvanya’da “ateşli silah, kimlikte sahtecilik ve diğer suçlamalar”la gözaltına alındı. New York’a sevk edildiğindeyse kendisine yöneltilen suçlamalar “ikinci derece cinayet ve suç işleme amacıyla silah bulundurma”ya evrildi. Salı günü yapılan duruşmada Mangionenin avukatı müvekkilinin kendisine yöneltilen tüm suçlamaları reddetmeyi planladığını söyledi. Avukat suçlamaların şimdiye kadar iddia düzeyinde kaldığını, çünkü Mangione’nin Thompson’a öldürdüğüne dair ellerinde kanıt olmadığını söyledi. Ancak Mangione’nin parmak izleri Thompson’ın öldürüldüğü yerde toplanan parmak izleriyle uyuştu.

Hayalet silah ne ve neden tehlikeli?

Ama biz bugün Mangione’den değil, kullandığı silahın teknolojisinden bahsedeceğiz. “Hayalet silah” da deniyor bu tür 3D baskılı tabancalara. Uzmanlar yetkililerin yayınladığı silah görüntülerinden yola çıkarak silahın iskeletinin üç boyutlu yazıcıdan çıkarıldığını, namlu ve sürgüsünün ise muhtemelen internetten ya da silah fuarından yasal yollarla satın alındığını düşünüyor. Uzmanlara göre böyle bir silah iskeletini üretmek doğru materyaller kullanılırsa sadece birkaç saatte mümkün.

Bundan 10 yıl öncesine kadar hayalet silahlara erişim bu kadar kolay değildi belki de. Ama teknolojik ilerlemeler bunu mümkün kıldı. İnternetteki kılavuzlar, eğitici videolar ve tartışma forumları bu türden silahların nasıl yapılabileceğine yol gösterici oluyor. Bunlara hayalet silah denmesinin bir sebebi seri numaralarının olmaması, alıcıların bu silahı kullanmaya uygun olup olmadığının araştırılamaması ve satış kaydının tutulamaması nedeniyle silah sahibinin takip edilememesi.

FMDA 19.2 model tabanca. Fotoğraf: Snow Makes/WIRED

Hayalet silahlar genelde farklı farklı geleneksel silahların parçalarının birleştirilmesiyle üretiliyor. Bu farklı parçaları birleştirmek için teknik bilgi, zaman ve çaba gerekiyor. Ama internet ortamında bu konuyla ilgili bilgi sahiplerine ulaşıp akıl danışmak çok zor değil.

Biden yönetiminde hayalet silahları düzenleme altına alma çabası hız kazandı. Bu konuyla ilgili olarak ticari olarak silah kiti üreticilerine ürünlerine seri numarası basmalarını zorunlu kılan yasayı öne sürdü. Ne var ki silah lobisi bu yasaya karşı çıkıyor. Konu ABD Yüksek Mahkemesi’ne taşınmış durumda sonuçlanmayı bekliyor. Yine de aralarında Kaliforniya ve New York’un da bulunduğu bazı eyaletler, el yapımı silahlara kısıtlamalar getirdi. Bazıları seri numarası olduğu sürece silah yapımına izin verirken bazıları üç boyutlu yazıcıdan çıkarılan tabancaları hepten yasakladı. New York yasalarına göre takip edilemeyen silah parçaları taşımak suç teşkil ediyor.

ABD’de ne kadar yaygın?

ABD’de bu silahlardan ne kadar olduğu tam olarak bilinmiyor. Ama ABD Adalet Bakanlığı’na göre 2016-2020 yılları arasında olay yerlerinde 23 binde fazla seri numarasız silah ele geçirilmiş. Bu silahların yüzlercesinin de bu şekilde üç boyutlu yazıcıdan çıkarıldığı biliniyor. Mesela 2016’da Kuzey Carolina’da ateşli silah bulundurması yasak olan bir kişi kendi yaptığı yarı otomatik tüfekle beş kişiyi öldürmüştü.

Polisler bu tür silahların suçlarda kullanımının arttığını söylüyor. Bunun sebebi de daha çok parçaların bulunmasının kolay olması ve nasıl yapılacağına dair kılavuzların internette kolayca bulunabilmesi.

Thompson cinayetindeki şüphelinin silahı kendisinin yapıp yapmadığı, yaptıysa parçaları nereden temin ettiği ve ateşli silahlar konusunda ne kadar eğitim aldığı belirsiz. Ama Mangione’nin üstünde bu türden bir silah bulunduğundan beri tartışmalar sürüyor. Cinayet anının güvenlik kameralarına yansıyan görüntülerinde saldırganın susturuculu tabancasını kaldırıp Thompson’a ateş ettiği görülüyor. Ama silah tutukluk yapıyor ve saldırgan bu sorunu çözüp yeniden ateş edip sonra da kaçıyor.

Uzmanlar videodaki saldırganın silah eğitimi almış gibi göründüğünü söyledi. Böyle düşünmelerinin sebebi de ateş ederkenki duruşu ve tutukluğu giderme hızı. Yani bu kişi ya poligonda zaman geçirmiş ya da internetten kapsamlı bir eğitim almış. Ancak silahlar konusunda çok bilgili bir kişinin hayalet silahlarla ilgilenmeyeceğini de düşünüyorlar. Bunun sebebi de Thompson örneğinde olduğu gibi silahların çok çabuk tutukluk yapması.

Bir katilin portresi: 562 milyar dolarlık şirketin CEO’sunu öldüren kişi, Ivy League mezunu zengin antikapitalist çıktı