Bu akşam gözlerinizi göklere çevirin, süper mavi ay parlayacak

Amatör gökyüzü gözlemcileri için ağustos ayı bir başkadır. Meteor yağmurlarıyla başlayan ağustos şimdi “süper mavi ay”a ev sahipliği yapacak. Yanlış duymadınız, bu gece gökyüzünü aydınlatacak dolunay hem bir süper ay hem de mavi ay olarak nitelendiriliyor.

Kafanız karıştıysa önce süper ayın ne olduğunu açıklayalım. Süper ay halindeyken Ay Dünya’ya en yakın konumunda oluyor. Yani normalden daha büyük ve parlak görünüyor. Yani bu gece seyredeceğiniz Ay çok parlak ve büyük olacak.

Mavi ay konusuna gelecek olursak şuna bir açıklık getirelim. Gece kafanızı havaya kaldırdığınızda göreceğiniz şey “mavi” bir ay olmayacak. Yani mavi ayın renkle bir alakası yok, nadiren meydana gelmesiyle ilgili. Bir ayda iki kez dolunay çok sık görülen bir şey değil. Böyle bir durumda ikinci dolunaya mavi ay deniyor.

NASA’ya göre her iki ila üç yılda bir mavi ay gerçekleşmesi mümkün. Bu da dolunayların yaklaşık yüzde üçünün mavi ay olduğu anlamına geliyor. Bugün gerçekleşecek dolunay mevsimsel mavi aylardan. Normalde bir takvim sezonunda üç dolunay olurken mavi ay olduğunda dört dolunay oluyor. Mavi ay bu dört dolunayın üçüncüsü oluyor. Bu dolunayı kaçırırsanız bir sonraki mevsimsel mavi ay Mayıs 2027’de yaşanacak.

Süper mavi ayın görülme sıklığı da çok nadir. Bu iki olayın aynı anda görülme sıklığı da çok düzensiz. Bilim insanları ortalama 10 yıl olmak üzere kimi zaman bu aralığı 20 yıla kadar çıkarabiliyor. Biz en son geçen yıl ağustos ayında süper mavi ayı görebildik ama NASA bir sonrakinin Ocak ve Mart 2037’de gerçekleşeceğini tahmin ediyor.

Dolunayı bu akşam dokuzdan sonra gökyüzüne bakarsanız görebileceksiniz. Ama NASA’ya göre pazartesi günkü ayı kaçırsanız bile çarşambaya kadar görme fırsatınız olacak. Teleskobunuz yoksa çıplak gözle de Ay’ı gözlemleyebilirsiniz ama bilim insanları teleskop ve dürbünle bakanların Ay’ı daha ayrıntılı bir şekilde inceleyebileceğini söylüyor.

Önümüzdeki ay da bizi sürprizler bekliyor. Zira Satürn 7 Eylül gecesi Dünya’ya en yakın ve en parlak konumunda olacak. Her akşam biraz daha batıya kayarak gökyüzünde yükselecek. Bir teleskobunuz varsa Satürn’ün parlak uydusu Titan’ı ve halkalarını görmeniz de mümkün olacak. Halkalar önemli çünkü giderek inceliyor. Satürn’ü bildiğimiz şekliyle görebilmeniz ancak 2026 yılını bulacak.

Bu akşam kimselere söz vermeyin: Süper Mavi Ay var