Altını Çin’den gelen alımlar uçuruyor
Çin’in Zhurong keşif aracı, Mars’ın kumullarında su izine rastladı
Çin'in Tianwen-1 Mars görevinin bir parçası olan Zhurong keşif aracı, Mars'ın aşağı enlemlerinde sıvı halde su bulunduğuna dair kanıtlar buldu. Bu keşif, Mars'ta suyun sadece katı ya da gaz halinde bulunabileceğine dair önceki inanışlarla çelişiyor.
Çin Bilim Akademisi (CAS) Jeoloji ve Jeofizik Enstitüsü’nden (IFF) Prof. Xiaoguang Qin tarafından yürütülen çalışmaya göre Zhurong keşif aracı, Mars’ın alçak enlemlerinde sıvı suyun varlığına dair kanıtlar buldu. Science Advances dergisinde 28 Nisan’da yayımlanan çalışmaya göre Mars’taki kumul yüzeylerde suyun varlığına dair izler var.
Daha önceki çalışmalar Mars’ın erken dönemlerinde büyük miktarda sıvı bulunduğuna dair kanıtları ele aldı ancak kızıl gezegenin sonraki dönemlerinde atmosferin kaybolmasıyla iklim ciddi bir değişikliğe uğradı. Bugün Mars’ta sıvı suyun sürdürülebilir bir şekilde var olmasının önündeki engel basıncın çok düşük olması ve su buharı miktarı.
Bununla birlikte NASA’nın Phoenix uzay aracının gözlemlediği su damlacıkları, Mars’ta yüksek enlemlerde yaz aylarında tuzlu sıvı suyun ortaya çıkabileceğini kanıtlıyor. Yapılan simülasyonlar da Mars’ın belirli bölgelerinde sıvı su için uygun iklim koşullarının kısa bir süreliğine de olsa oluşabileceğini gösteriyor. Ancak şimdiye kadar Mars’ın alçak enlemlerinde sıvı halde su bulunduğuna dair herhangi bir kanıt bulunamamıştı.
Zhurong keşif aracınden elde edilen bulgular bu boşluğu kapatıyor. Çin’in Tianwen-1 Mars keşif görevinin bir parçası olan Zhurong, 15 Mayıs 2021’de Mars’ın kuzeyindeki Utopia Planitia Ovası’nın güneyine başarıyla iniş yaptı.
Araştırmacılar, iniş alanındaki kumulların farklı ölçekteki yüzey özelliklerini ve malzeme bileşenlerini incelemek için Zhurong’daki Navigasyon ve Arazi Kamerası, Multispektral Kamera ve Mars Yüzey Bileşimi Dedektörü’nden elde edilen verileri kullandı.
Kumul yüzeylerinde kabuk, çatlak, tanecikler, çok köşeli çıkıntılar ve şerit benzeri izler gibi morfolojik özellikler tespit edildi. Kumul yüzey tabakasının hidratlı sülfat, hidratlı silika, demir oksit minerali ve muhtemelen klorür açısından zengin olduğu görüldü. Araştırmacılar bu özelliklerin, düşük sıcaklıklarda tuz içeren kumul yüzeylere düşen karın daha sonra erimesiyle oluşan sıvı tuzlu suyun katılımıyla mümkün olduğu sonucuna vardı.
Kumullardaki tuzlar, karın eriyerek tuzlu sıvı su oluşturmasına neden olur. Tuzlu su kuruduğunda ise tortulaşmış hidratlı sülfat, opal, demir oksit ve diğer hidratlı mineraller kum parçacıklarını sıkıştırarak agrega ve hatta kabukları oluşturur.
Kumulların tahmini olarak 0,4-1,4 milyon yıllık olmasından yola çıkarak, Mars’ın geç Amazon döneminde kutup buz tabakasından ekvatora doğru su buharı transferinin alçak enlemlerde tekrar tekrar nemli ortamlara yol açtığı söylenebilir. Çalışmada Mars’ın büyük eğim aşaması sırasında alçak enlemlerde soğumanın dona / kara yol açtığı ve daha sonra tuzlu kumul yüzeyindeki kabuk ve agregatın oluşumuna vesile olduğu senaryosu üzerinde duruluyor.
Alçak enlemler, yüksek enlemlere nispeten daha yüksek sıcaklıklara sahip ve yaşama da daha elverişli. Dolayısıyla bu keşif, Mars’ta yaşam çalışmalarına bir artı kazandırıyor.
Oyunlar ve Bulmacalar