Fırlatmaya Trump da geldi ama SpaceX bu sefer tam başaramadı

Amerikan Uzay ve Havacılık Dairesi NASA ile Elon Musk’a ait SpaceX uzay şirketi açısından son derece önemli bir deneme bu sabaha karşı yapıldı, deneme NASA açısından gayet başarılı, SpaceX açısından ise yarı yarıya başarılı sonuçlandı. Dev SpaceShip roketinin ve aynı adı taşıyan uzay aracının fırlatmasını ABD’nin yeni seçilen başkanı Donald Trump da Elon Musk’la birlikte yerinde izledi.

SpaceShip devasa bir roket, altında tam 33 roket motoru var. Aynı zamanda oldukça yüksek. Bu dev roket uzaya daha çok kargo taşınması amacıyla geliştirildi. Bu sabah yapılan SpaceShip’in altıncı deneme fırlatmasıydı. Ekim ayında yapılan son denemede SpaceX roketin devasa boyutlardaki ana itici parçasını fırlatıldığı rampaya geri getirmeyi başarmıştı. Böylece bu son derece pahalı roketin yeniden ve yeniden kullanılabilmesinin önü açılmış, bu da uzay yolculuklarının daha ucuz yapılmasının önemli bir adımı olarak görülmüştü.

SpaceX’in Falcon adını verdiği daha küçük boyutlu roketleri uzun yıllardır fırlatma sonrası dünyaya başarıyla dönüyor ve tekrar tekrar kullanılabiliyor. Bu da SpaceX’e uzay yarışında büyük bir fiyat rekabeti avantajı sağlıyor.

SpaceShip adı verilen dev roket ise sahiden dev. Altındaki 33 itici motoru sayesinde uzaya gönderilen kargo miktarını 100 kattan çok arttıracak. SpaceX’in patronu Elon Musk roketi ve ucunda yine SpaceShip adı verilen ve uzaya insan taşıyacak uzay aracını Mars’a seyahat için geliştirdiğini söylüyor. Ama ilk ağızda bu roket ve uzay aracı NASA’nın Ay yüzeyinde kalıcı bir üs kurmayı hedefleyen devasa Artemis programının en önemli parçalarından biri olacak.

Ekim ayındaki denemede SpaceShip’in itici roketleri başarıyla rampaya geri dönmüş, dev araç orada yer alan ve ‘chopstick’ adı verilen mekanik kollar tarafından yakalanmıştı.

Artemis programı için Ay’ın yörüngesinde bir uzay istasyonu kurulacak. Bu istasyonu yapacak malzemenin tamamının devasa SpaceShip roketleriyle taşınması bekleniyor. Ayrıca roketin ucundaki insanlı araç SpaceShip de bu istasyona astronot taşıyacak. Ay çevresindeki istasyon bir çeşit ara istasyon gibi olacak, buradan da Ay yüzeyine üs kurmak için gereken insanlar ve malzemeler geçecek.

SpaceShip’in hem roket olarak hem de insan taşıyacak uzay aracı olan başarısı bu sebeple NASA açısından çok önemli. Roketin fırlatma denemelerinin son ikisi başarılı oldu, roket başarıyla ateşlendi, hatta Ekim ayındaki denemede itici aşaması fırlatıldığı rampaya sapasağlam geri de döndü.

Bu sabahki denemede de roket başarıyla ateşlendi ve havalandı. Ancak rampaya geri dönmesi gereken ana itici parçanın yolculuğu yapmasından son dakikada vazgeçildi ve itici motorları içeren parça Meksika Körfezi’ne güvenli biçimde düşürüldü.

Denemeyi Amerika’nın yeni seçilmiş Başkanı Donald Trump da Teksas’taki şirket merkezinden izledi. Trump seçimi kazandığı gece yaptığı zafer konuşmasında artık çok yakın danışmanı olan ve gelecek hükümette önemli görevler de verdiği Elon Musk’ı sahneye davet ederken övmüş, överken de SpaceShip’in itici parçasının Ekim ayındaki denemede fırlatma rampasına geri dönmesini, döndüğünde de rampanın ‘chopstick’ adı verilen tutucu kolları tarafından yakalanmasını anlatmıştı.

Ancak bu sabahki fırlatmada Trump’ın gözleriyle görmek istediği başarı tekrarlanamadı, sebebi için de açıklama yapılmadı.

SpaceShip’in fırlatması aslında son derece başarılı oldu. Roket atmosferin dışına başarıyla çıktı, roketin en ucundaki SpaceShip adlı uzay aracı başarılı manevralar yaptı, bu denemenin en önemli amaçlarından birini de gerçekleştirdi. Amaç uzay aracının kendi roketlerinin ateşlenmesiydi, bu başarıldı. Daha sonra uzay aracı atmosfere geri döndü ve Hint Okyanusu’na düşürüldü.

Uzay aracının atmosferin dışına çıkması ve kendi başına manevra yapabilmiş olması NASA açısından önemli bir başarı kriteriydi ve SpaceX şirketi bunu başardı. NASA’nın Artemis programı için güvendiği diğer uzay şirketleriyle, başta Boeing’le yaşadığı başarısızlıklar göz önüne alınınca SpaceX’in kat ettiği mesafe çok büyük.