Eriyen Kuzey Buzullarını yeniden dondurmak için bir ‘Zihni Sinir Procesi’

Her 10 yılda bir Kuzey Buz Denizi’ndeki buzulların yaklaşık yüzde 13’ünün kaybolduğunu biliyor muydunuz? Şimdi bilim insanları yeni bir teknolojiyle kaybettiğimiz bu deniz buzullarını yeniden dondurarak hızlı çözülmenin önüne geçmeye çalışıyor. New Scientist’e göre bölgedeki iklim değişikliği öyle hızlı gerçekleşiyor ki insan müdahalesi olmazsa 2030’larda yaz aylarını buzulsuz geçirme ihtimalimiz var.

Dünya Vahşi Yaşam Fonu Kuzey Kutbu’ndaki deniz buzulları seviyesinin artan küresel sera gazı salımı nedeniyle son yıllarda gözle görülür şekilde azaldığını ve 1980’lerden bu yana Kuzey Kutbu’ndaki en eski ve kalın buzul tabakasının bile yüzde 95 gibi çarpıcı bir oranda eridiğini söylüyor.

İngiliz gazetesi The Guardian geldiğimiz noktada sera gazı salımını azaltsak bile Kuzey Kutbu’nun önümüzdeki 10 yılda yaz buzullarını tamamen kaybedeceği konusunda fikir birliği olduğunu yazıyor. Gazete geçen yıl yayınlanan araştırmaların buzulların kaybedilmesindeki suçun yüzde 90’ının insanların sebep olduğu küresel ısınmadan kaynaklandığını gösterdiğini aktarıyor.

Çözünmeyi durdurmak için karbon salımını azaltmak için dünya genelinde çaba gösterilmesi gerekiyor. Ama daha kısa vadede sonuç alabilmek için bilim insanları birtakım yenilikçi çözümler öneriyor. Mesela Arktik Buz Projesi’yle Kuzey Kutbu’nun bazı yerlerine ince bir tabaka halinde cam zerrecikleri serpilmesi amaçlanıyor. Cam zerreleri yüzeye gelen güneş ışınlarının daha etkili şekilde yansıtılmasını sağlayacağı için yüzeyi daha yavaş ısınacak. Böylece buzulların erimesi yavaşlatılabilecek.

Diğer çözümler arasında sıcak okyanus akıntılarının buzulları sualtında eritmesini engelleyecek perdeler inşa etmek ve volkanik patlama gibi doğal olaylarda ortaya çıkan soğuma etkisini taklit etmek var. Volkanik patlamaların soğuma hareketini taklit etmek belki de en tartışmalı çözümlerden biri. Çünkü Güneş’ten gelen radyasyonu önleyebilecek ama uzun vadede ozon tabakasına zarar verebilecek şekilde stratosfere kalsiyum karbonat salınmış olacak.

The Times’a göre en çok ilgi gören çözüm buzulları yeniden dondurma planı. Plana göre mühendisler pompalar kullanarak buzulların üstüne deniz suyu yayacak ve bu su kış boyu donarak yaz aylarındaki erimeyi yavaşlatacak. Yani bunu kışın buzluğa su koymaya benzetebilirsiniz. Şimdi Real Ice ve Arctic Reflections adlı iki kuruluş ince buzulları bulup oralarda delikler oluşturarak deniz suyu basmayı amaçladıkları sistemi test ediyor. Ekstra su doğal donma sürecini hızlandıracağı ve yaklaşık bir metre daha kalın buz oluşturacağı için yüksek sıcaklıklara karşı da daha dayanıklı olacağı umuluyor.

Şu an bilim insanlarının aklını kurcalayan sorun yöntemin ne kadar etkili olacağı. Kuzey Kutbu çok geniş bir alanı kapsıyor ve teknolojinin kayda değer bir fark yaratıp yaratmayacağı şüpheli. The Times’a göre bazı araştırmalar pompaların Kuzey Kutbu’nun onda birine yerleştirilmesiyle mevcut buzul kaybını tersine çevirebileceğimize inanıyor. Ama söylendiği kadar kolay bir iş değil bu. Kuzey Kutbu’nun onda birini örtmek için bile 10 milyon kadar pompa gerekiyor.

Ayrıca kar örtüsünü azaltmak bölgenin canlı nüfusunu olumsuz etkileyebilir.

‘Son şans’ turizmi: Buzullar yok oluyor, erimeden görmeli