NASA gururla sunar: Astronotların idrar ve terlerinin yüzde 98’i geri dönüştürüldü

Alçak yörüngedeki uzay görevlerinde astronotların uzayda uzun süre kalmaları gerektiğinden düzenli tedarik seferlerine bağımlılıklarını azaltmaları için temel ihtiyaçlarını geri dönüştürmek ya da yeniden oluşturmak büyük bir önem taşıyor. Bu kaynakların başında da su geliyor.

Uluslararası Uzay İstasyonu açısından bakıldığında mürettebatın içmek, yemek hazırlamak ve diş fırçalama gibi hijyen açısından kullanımlarda her gün yaklaşık dört litre suya ihtiyaçları var. Geri dönüşümde ideal hedef, mürettebatın uzun görevlerin başında yanında götürdükleri ilk suyun yüzde 98 oranında geri kazanılması ve NASA bunu başardıklarını bildirdi.

Johnson Uzay Merkezi’nde Uluslararası Uzay İstasyonu’ndaki yaşam destek sistemlerini yöneten ekibin bir parçası olan Christopher Brown, “Bu, uzayda yaşam destek sistemleri açısından ileriye doğru atılmış çok önemli bir adım. Diyelim ki 45 kilo su ile fırlatıldınız. Bunun sadece iki kilosunu kaybediyorsunuz ve yüzde 98’i dönüştürülüp duruyor. Bunu devam ettirmek çok büyük bir başarı” dedi.

Suyun geri kazanımına, Çevresel Kontrol ve Yaşam Destek Sistemi (ECLSS) çerçevesinde vakum distilasyonu kullanılarak idrardan su kazanımını sağlayan İdrar İşlemci Düzeneği’nin gösterimi sırasında ulaşıldı. ECLSS, atık suyu toplayan bir Su Geri Kazanım Sistemi ve mürettebatın nefesi ile teri sonucunda havada oluşan nemi yakalayan gelişmiş nem toplayıcıların bulunduğu bir donanımdan oluşuyor. Toplanan bu sular, daha sonra içilebilir suyu üreten İdrar İşleme Düzeneği’ne gönderiliyor.

İdrar İşleme Düzeneği idrarı damıtsa da bu işlemin yan ürünü olarak ortaya tuzlu su da çıkıyor. Kalan bu atık suyu çıkarmak için düzeneğe Tuzlu Su İşleme Düzeneği eklenmiş. Bu düzenekle su geri dönüşümünde yüzde 98 hedefine ulaşılmış. Tuzlu Su İşleme Düzeneği olmadan önce suyun geri kazanımı yüzde 93 ila 94 arasındaymış.

Belediye suyundan daha temiz

Haberi okurken aklınızı muhtemelen “Astronotlar uzayda idrar mı içiyor?” sorusu kurcalıyordur. Cevap net: Kesinlikle hayır. Düzenekleri yapan ekip, Uluslararası Uzay İstasyonu’nda geri dönüştürülen suyun yaşadığınız belediyenin sağladığı su sistemlerinden çok daha kaliteli su sağladığını vurguluyor.

ECLSS su altyapı sistemleri yöneticisi Williamson, “İşlem temelde karasal su dağıtım sistemlerine benziyor, tek fark mikro yerçekiminde yapılıyor olması. Mürettebat su içmiyor. Geri kazanılmış, filtrelenmiş ve temizlenmiş su içiyor. Öyle ki bu su dünyada içtiğimizden çok daha temiz” diyor. Williamson sözlerine, “Temiz ve içilebilir su ürettiğimize dair güven sağlamak için çok sayıda süreç ve çok sayıda saha testi yapıyoruz” diyerek devam etti.

Williamson’a göre bu teknoloji, gelecekte uzayın derinliklerine yapılacak görevler için kilit önem taşıyacak:

“Ne kadar az su ve oksijen taşımak zorunda kalırsak, fırlatma aracına o kadar çok malzeme ekleyebiliriz. Güvenilir, sağlam ve dönüştürülebilir sistemler, mürettebatın temel ihtiyaçları konusunda endişelenmeden işlerine odaklanabileceği anlamına geliyor.”

Okyanusu keşfetmek Ay’ı keşfetmekten zormuş