Bu hafta gökyüzünde şölen var: Lyrid meteor yağmurunu seyretmeyi unutmayın
Ocak ayının incileri olan Quadrantid meteor yağmuru dün gece zirveye çıktı. Ama üzülmeyin, 16 Ocak'a kadar bu şöleni gökyüzünde seyredebileceğiz.
Yeni yılın ilk haftasını Quadrantid meteor yağmuruyla geçireceğiz. Bu da saatte 120’ye varan yıldızlar görebileceğiz. 2024’ün en güçlü meteor yağmurlarından biri olacak.
Amerikan Meteor Topluluğu’na göre meteor yağmuru zirveyi dün gece gördü. Ama kaçırdık diye üzülmeyin. Zira bu meteor yağmuru 26 Aralık 2023’te başladı ve 16 Ocak 2024’e kadar devam edecek. Hem zaten dün Ay’ın yarısı gökyüzünü kapladığı için şölen biraz sabotaja uğradı diyebiliriz.
Yine de meteor yağmuru dendi mi akla Quadrantidler gelir. NASA’ya göre meteor yağmurunun zirveye çıktığı zamanlarda saatte yaklaşık 120 meteor görmek mümkün oluyor. Ayrıca sıradan bir meteor yağmurundan çok daha uzun süre parlamaya devam eden ateş topları olarak da biliniyorlar.
Meteor yağmurunu en iyi izleme yöntemi sokak lambalarından, dükkanların neon ışıklarından olabildiğine uzaklaşmanız, kapkaranlık bir yerde kalmanız gerekiyor. Şehirde yaşıyorsanız böyle bir yer bulmak elbette zor, ama kırsalda o kadar da zor değil. Böyle sıkıntılı durumlarda meteor yağmurunu odanızdaki bilgisayar ekranından takip etmeniz de mümkün. Virtual Telescope Project bu işin piri zira. Meteor yağmurlarını izlemek için en iyi yoldaşınızın sabır olacağını da unutmayın.
Dünya bir kuyruklu yıldız ya da asteroidin geride bıraktığı enkazı geçerken meteor yağmurları meydana geliyor. Bu cisimlerden kaynaklanan küçük enkaz parçaları duruma göre farklı hızlarla Dünya atmosferine giriş yapıyor. Mesela Quadrantidler için bu hızın saniyede 41 kilometre olduğunu söyleyebiliriz. Bu aşırı hız, enkazın Dünya atmosferine çarptığında, gökyüzünde parlak bir ışık çizgisi bırakmasına neden oluyor.
Quadrantidlerin koptuğu asteroid ise 2003 EH1, diğer bir deyişle “ölü kuyruklu yıldız”. Bir zamanlar buzlu yapıda olan ancak zamanla tüm buzunu ve gazlarını dışarı salmış olan bu kuyruklu yıldız, 2003 yılında keşfedildi ve çapı sadece 3 kilometre civarında.
Bu arada 2024’ün diğer meteor yağmuru programını da kısaca özetleyelim: Nisan ayı ortalarında gökyüzü Lyridler ile süslenecek, bunu mayıs ayı başlarında Aquariidler izleyecek.