11 yılın zirvesine çıkan şeker fiyatları daha da yükselebilir
ABD'deki MIT akademisyenlerinin yaptığı araştırma ev dışında geçirilebilecek gün sayısının iklim değişikliği nedeniyle bazı ülkelerde azalacağını gösteriyor. Türkiye'de 2100'e kadar kötü senaryoda 14, iyi senaryoda ise beş gün kaybediyoruz.
ABD’deki Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) akademisyenleri Yeon-Woo Choi, Muhammad Khalifa ve Elfatih Eltahir geçen martta “İklim Değişikliğinin Dışarıda Geçirilebilecek Günler Üzerindeki Etkisinde Kuzey-Güney Eşitsizliği” adlı akademik çalışmayı yayımladı. 50 farklı iklim modelinin tarihsel sıcaklık verileri ve tahminlerinden yola çıkılarak gerçekleştirilen çalışmada yıl içinde dışarıda geçirilebilecek gün sayısındaki olası değişimler incelendi.
Dışarıda geçirilebilecek günlerdeki sıcaklık kriterini 10 ile 25 derece arasında kabul eden çalışmada 1980’den 2100’e kadarki sürede dünyada her ülkenin yıl içinde dışarıda geçireceği gün sayısındaki değişimler hesaplandı.
Çalışmanın sonucuna göre günümüzde ılıman hava koşullarına sahip ülkelerin sıcaklık artışına bağlı dışarıda geçirilen gün sayılarında düşüşler öngörülürken özellikle kuzey ülkelerinin dışarıda geçirilen gün sayılarının artacağı tahmin ediliyor.
Araştırmanın verileriyle oluşturulan sitede interaktif şekilde her ziyaretçi kendi sıcaklık ve hava durumu kriterlerini belirleyerek yaşayacakları değişikliği öğrenebiliyor.
Sitede 10 derece ile 25 derece arasında ve yağış almayan gün filtreleri birlikte seçildiğinde Türkiye’de dışarıda geçirilen gün sayısı halihazırda yılda ortalama 139. Bu sayının 2100 yılına kadar kötü senaryoda 14 gün, iyi senaryoda ise beş gün düşeceği tahmin ediliyor. Bir diğer Akdeniz ülkesi Yunanistan’da aynı filtreler seçildiğinde, dışarıda geçirilebilecek gün sayısı kötü senaryoda 30, iyi senaryoda ise 24 gün düşüyor. Türkiye’nin kuzey komşularından olan Rusya’da tam tersi bir durum var. Ülkede iklim krizinin şiddetlendiği senaryoda dışarıda geçirilen gün sayısında 14, iklim krizinin beklenilenin altında seyrettiği senaryoda ise sekiz gün artış olacağı tahmin ediliyor.
Suudi Arabistan’da dışarıda geçirilebilecek gün sayısında iklim krizinin şiddetlendiği senaryoda 71, iyi senaryoda ise 26 gün düşüş öngörülürken Brezilya’da kötü senaryoda 44, iyi senaryoda 21 gün; Hindistan’da kötü senaryoda 61, iyi senaryoda 25 gün düşüş bekleniyor. ABD verilerini eyaletlere göre gösteren haritada orta enlemler baz alındığında, dışarıda geçirilecek gün sayısının kötü senaryoda ortalama altı, iyi senaryoda ortalama dört gün düşeceği tahmin ediliyor.
Dışarıda geçirilebilecek gün sayısının artması beklenen ülkelerden Almanya’da iklim krizinin şiddetlendiği kötü senaryoda 27, iyi senaryoda ise 13 gün artış olacağı öngörülüyor. İsveç’te kötü senaryoda 34, iyi senaryoda 15 gün; Kanada’da kötü senaryoda 17, iyi senaryoda 12 gün; Japonya’da ise kötü senaryoda 13, iyi senaryoda ise altı gün artış bekleniyor.
MIT İklim, Çevre ve Yaşam Bilimleri Fakültesi İnşaat ve Çevre Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Elfatih Eltahir araştırmanın sonuçlarını AA’ya değerlendirdi. İklim değişikliğinin yürüyüşe çıkmak, bisiklete binmek, parkta zaman geçirmek gibi gündelik alışkanlıklarımızı nasıl değiştireceğine odaklandıklarını belirten Eltahir “İklim değişikliği dendiğinde akla ilk gelen aşırı hava olayları oluyor. Ama bunlar her gün olan şeyler değil, insanlar gündelik yaşamda planlarını güzel havalara göre yapıyor” dedi.
Bilim insanlarının iklim krizini anlatırken sıklıkla karmaşık rakamlara başvurmasının insanların durumu anlaması noktasında bir bariyer oluşturduğunu söyleyen Eltahir çalışmalarının insanlara gündelik yaşamlarının nasıl değişeceğine dair bir tablo çizmesi açısından önemli olduğunu ifade etti.
Eltahir Tükiye’nin durumunu ise şöyle değerlendirdi: “Türkiye’de dışarıda geçirilebilecek gün sayınız şu an oldukça fazla. Daha çok nisan ayında başlıyor ve kasım ayına kadar sürüyor. Neredeyse 6 ay güzel havalara sahipsiniz. Öte yandan gelecekte yaz aylarında dışarıda geçirebileceğiniz gün sayısı çok az olacak gibi görünüyor ama kış ve sonbahar aylarında daha çok güneşli gün göreceksiniz. Çünkü eskisi kadar soğuk olmayacak. Yani dışarıda geçirilecek gün sayısında yaz günlerinden kaybedip kış günlerinizden kazanıyorsunuz.”
Bu tür değişimlerin birçok sektörü etkilediğini vurgulayan Eltahir turizmin Türkiye için önemli olduğunu ve dışarıda geçirilebilecek gün sayısındaki değişimin turizm sektörünü etkileyeceği tahminini paylaştı.
Eltahir mevcut iklim koşullarında yaz ayları Türkiye’yi ziyaret etmek için uygun olduğunu ancak gelecekte yaz mevsiminin Türkiye’ye gelmek için doğru bir zaman olmayacağını belirtti.
Yaşanan değişimlerin kültürler üzerinde de ciddi bir etkisi olacağı yorumunu yapan Eltahir “Kültürel aktivitelerin çoğu aslında insanların dışarıda ne kadar zaman geçirebilecekleriyle doğrudan bağlantılı. Çünkü kültür, iklim koşullarıyla şekilleniyor. Tatili, okulların açık olduğu günleri, her şeyi buna göre yapıyoruz. Yaşanan durumun topluma değişik etkileri olacaktır” dedi.