Los Angeles savaştan çıkmış gibi… Korkunç görüntüler… İtfaiyenin suyu bitti

Los Angeles’te geçen salı günü başlayan dört ayrı orman yangını bu sabah itibarıyla hala kontrol altına alınmış da, söndürülmüş de değil. Şu ana kadar şehrin Malibu ve Palisades bölgelerinde 10 binden fazla bina yok oldu. Yüzbinlerce insan evsiz, başka yüzbinlerce insan ise yaşadıkları bölgelerden tahliye edilmiş durumda. Halen yaşanmaya devam eden felaketin boyutu akıl alır gibi değil.

Los Angeles, aynen İstanbul gibi çok geniş bir alana yayılan ve aslında bir belirli merkezi olmasına rağmen devasa ilçeleri nedeniyle  birden fazla merkezi olan bir şehir.

Şehir, büyük ölçüde Okyanus kıyısındaki düzlüklere kurulu ama hemen arkasında, Doğuda dağlık ve tepelik alanlar var. Şehir genişlerken bu alanlara doğru genişlemiş, bazı yeni lüks semtler şehrin ormanlık alanlarının bitişiğine inşa edilmiş.

Bu hafta başında pazartesi günü ‘Santa Ana’ adı verilen bir fırtına başladı. Rüzgar, karadan dağlardan denize doğru esiyordu ve zaman zaman şiddeti saatte 160 kilometreyi buluyordu. İşte bu fırtına yangının yayılmasında çok etkili oldu.

Şehrin geleneksel merkezinin biraz kuzeyinde Okyanus kıyısında olan iki ilçesi, Malibu ve Palisades sırını ormanlık dağlara yaslamış deniz kıyısı yerleşimler. Palisades’de başlayan yangın, rüzgarın etkisiyle oldukça kısa bir sürede deniz kenarına kadar ulaştı ve bu ilçe merkezini neredeyse tamamen yok etti, Malibu’da da büyük hasara neden oldu.

Aynı yangın en güneyde ünlü Sunset Bulvarı’nın Okyanus’a ulaşan kısmını da yaktı, buradaki evler de yok oldu ama rüzgarın yön değiştirmesiyle buradaki yangının ilerlemesi durduruldu, California Üniversitesi’nin Los Angeles kampüsü (UCLA) böylece yangından kurtuldu.

Şimdilik Los Angeles’te 153 bin kişi evlerini boşaltmış, yani evlerinden olmuş durumda. İlaveten 166 bin kişiye daha boşaltma uyarısı yapılmış durumda ki, bunların çoğu yangını beklemeden oradan uzaklaşmış halde.

Şu ana kadar 10 bin bina tamamen yok olmuş durumda. Neredeyse tamamı ev bunların. Ayrıca 60 bin bina daha risk altında.

Sadece evlerin yok olması nedeniyle oluşan zararın 8 milyar doları geçtiği hesaplanıyor; çünkü yok olan evlerin. neredeyse tamamı dünyanın en pahalı emlak bölgelerinde yer alan evlerdi. Ama bu demek değil ki oralarda yaşayanların tamamı zengindi.

Yangının ilk başlama nedeni hala bilinmiyor. Paranoya etkili, dün bir kişi yeni bir yangın başlatma şüphesiyle tutuklandı örneğin.

Los Angeles’in boşaltılan ve yanan bölgelerine dün itibarıyla askeri birlikler sevk edilmeye başlandı, çünkü buralarda bu kez yağmacılık olayları yaşanabilir.

Şu ana kadar yangında 10 kişi öldü.

Yangınların bu kadar hızlı yayılmasının ve evlerin bu kadar kolay yok olmasının temel sebebi, Los Angeles’teki evlerin ezici çoğunluğunun ahşaptan inşa edilmesi, bizim gibi betondan değil. Özellikle çatılar çok kolay tutuşuyor.

İtfaiyenim suyu bitti

Krizi daha da tırmandıran şey, zaten su fakiri olan Los Angeles’te itfaiyenin suyunun bitmesi. The New York Times’ın haberine göre Los Angeles’in Altadena bölgesinde, ki burada 5 bine yakın bina yok olmuş durumda, itfaiye su bulmakta güçlük çekiyor. Burası denizden de uzak olduğu için itfaiye deniz suyu da kullanamıyor. Sadece havadan soğutma ve söndürme çalışmaları yapan uçaklar ile helikopterler burada deniz suyu kullanıyor.

Bu yüzden Los Angeles Belediyesi de, California Eyalet yönetimi de ağır eleştiri altında. Sokaklardaki yangın musluklarından su akmıyor olması büyük bir sorun.

Sigorta ve evsizlik sorunu

Yangının ortaya çıkardığı büyük sorunların başında, zaten ciddi bir evsizlik sorunuyla karşı karşıya olan, yeni ev arzının talebi karşılamaya yetmediği California’da şimdi ortaya onbirden fazla yeni ev inşa etme sorunu çıkmış durumda. Yarın yangın bittiğinde Los Angeles eski günlerine kavuşmak için belki yıllarca bekleyecek.

Bir başka sorun sigorta meselesi. Yanan evlerin ne kadarı sigortalıydı bilinmiyor ama sigorta şirketlerinin bir süredir ev sigortalarını yenilemekte tereddütlü davrandığına dair ağır eleştiriler var. Her şart altında bazı sigorta şirketleri ansızın çok ağır bir mali yükle karşı karşıya kalacaklar.