Dikkat! Yeni çöl sıcağı dalgası geliyor; nasıl sağlıklı kalabiliriz?
Pakistan hava kirliliğine karşı yapay yağmura sığındı
Hava kirliliği ''tehlikeli'' boyuta ulaşan Pakistan'ın Pencap bölgesinde yapay yağmur yağdırılacak. Aynı bölgede hava kirliliği sebebiyle dört gün tatil ilan edilmişti.
Pakistan’ın Pencap eyaletinde hava kirliliğinin azaltılması için yapay yağmur oluşturulması planlanıyor. ( Muhammet Nazım Taşcı - Anadolu Ajansı ) Pakistan’ın Pencap eyaletinde hava kirliliğinin azaltılması için yapay yağmur oluşturulması planlanıyor.
Ulusal basındaki haberlere göre yetkililer Pencap’a bağlı Lahor kentinde artan hava kirliliğiyle mücadele için çeşitli önlemler aldı. Yetkililer Lahor’da 28 ve 29 Kasım’da yapay yağmur oluşturulması için gerekli hazırlıkların başladığını açıkladı.
Hava kalitesi ‘tehlikeli’
Pencap eyaletinde hava kirliliği halk sağlığını tehdit ediyor. Eyaletin geçici Başbakanı Muhsin Nakvi 8 Kasım’da hava kirliliğinin yüksek seviyede olduğu bölgelerde dört gün tatil ilan edildiğini açıklamıştı.
Nakvi okulların ve devlet binalarının dört gün kapalı olacağına işaret etmiş, eyalet genelinde hava kirliliği dolayısıyla “halk sağlığı acil durumu” ilan edildiğini aktarmıştı.
Nakvi ayrıca sosyal medya platformu X üzerinden hava kirliliğinin yüksek seviyede olduğu 10 bölgede bir hafta boyunca maske takma zorunluluğu getirdiğini açıkladı. Halk sağlığına öncelik vermenin ortak sorumlulukları olduğunu vurgulayan Nakvi ”Herkesin güvenliği için kurala uyun” uyarısı yaptı.
In response to deteriorating Air Quality, the Punjab Government announces a 1-week mandate for wearing of face masks for all citizens in smog effected districts of Punjab. Prioritising health is our collective responsibility. Please adhere to the guidelines for a safer community. pic.twitter.com/qe3jBdUjvY
— Mohsin Naqvi (@MohsinnaqviC42) November 19, 2023
Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) Hava Kalitesi Endeksine (AQI) göre AQI’si 50 veya altında olan bölgeler güvenli, 100 ve üstü ise sağlıksız sayılıyor. Dünyanın her yerinde hava kalitesi değerlerini ölçen İsviçreli teknoloji şirketi IQAir’in verilerine göre, Pencap eyaletine bağlı Multan’da hava kalitesi değeri 470, Lahor’da ise 214 olarak kayda geçti. Bu değerler sırasıyla “tehlikeli” ve ”çok sağlıksız” kategorilerinde yer alıyor. Yine aynı şirketin verilerine göre Pakistan’ın Lahore bölgesi 2022 yılında dünyanın ”en kirli havasına sahip” bölgesi oldu.
‘Yapay yağmur’ nasıl sağlanıyor?
”Bulut tohumlama” adı da verilen teknik 1946 yılında Amerikan kimyager Vincent J. Schaefer tarafından keşfedildi. Belirli bulut türlerine küçük buz çekirdekleri yerleştirerek bir bulutun yağmur veya kar üretme yeteneğini arttırmayı hedefliyor. İşlem hem karada bulunan jeneratörlerle hem de uçak yoluyla yapılabiliyor. Bilim insanları bu sayede yağışların yüzde beş ila 15 arası artabileceğini söylüyor.
Avustralya’dan Amerika Birleşik Devletleri’ne (ABD), bulut tohumlama kışın kar yağışını, dağlardaki kar örtüsünü ve su kaynaklarını arttırmak için tüm dünyanın farklı bölgelerinde kullanılıyor. Hava kirliliği ile mücadele eden Çin de son yıllarda yapay yağmura sıkça başvuruyor.
Ancak yapay yağmura karşı çıkanlar da var. Özellikle ABD’de bazı çevre aktivistleri doğanın akışına müdahale etmemek gerektiği görüşünde. Konuyla ilgili komplo teorileri de var. Şubat 2021 yılında ABD’nin Teksas eyaletindeki bir kar fırtınasının ardından bazı internet kullanıcıları yağanın kar olmadığını iddia ederek Microsoft’un kurucusu Bill Gates’i suçlamıştı.
Oyunlar ve Bulmacalar