ABD Seçim Günlüğü: ‘Yorgun Demokrat’lar ve istikbali göklerde arayan Trump

ABD kasımda yapılacak başkanlık seçimlerine her gün bir adım daha yaklaşırken Demokratlarla Cumhuriyetçiler her gün tartışacak yeni bir şey buluyor. Tabii o tartışmalara girmeden önce bugünkü konu başlıklarımızı şöyle vereyim:

• ‘Yorgun Demokratlar’ın yeni görevi
• Trump’ın ardı arkası kesilmeyen dezenformasyonlu propagandaları
• İstikbali göklerde arayan Trump

🎙️Çalışma arkadaşım Berrak Güngör’ün dün kaleme aldığı günlükte görmüşsünüzdür mutlaka. Bu haftanın tartışması “ABC News’de yapılacak münazarada mikrofon hep açık mı kalsın yoksa konuşma sırası adaya gelene kadar kapalı mı dursun” mesela. Yılların kuralını bozup mikrofonun hep açık kalmasını isteyenin Cumhuriyetçilerin adayı Donald Trump olduğunu düşünmüştünüz değil mi? Ama hayır, kuralı bozmaya çalışanlar Demokratlar. Gerçi Trump da çok bozuntuya vermedi, “Kurallara baştan evet demiştik, bilmiyorum, bana fark etmez” diyerek biraz da kendi kampanya ekibinin itirazlarına çomak sokmuş gibi oldu ama olsun. Sonra kampanya ekibinin gönlünü Truth Social’dan yaptığı duyuruyla aldı: 10 Eylül’de Philadelphia’da ABC News stüdyolarında Demokratların adayı Kamala Harris ile kozlarını paylaşacağı münazaranın kuralları, CNN’deki kurallarla aynı olacak. Yani adayların söz hakkı bittiğinde mikrofonları da kapanacak.

🗺️Trump’ın başkan yardımcısı adayı Senatör J.D. Vance iki parti arasında adeta savaş bölgesi haline gelen Michigan’da dün ekonomiyle ilgili konuştu. Akşamı da Nashville’deki bağış toplantısında geçirdi. Tabii savaş alanı sadece Michigan değil, kararsızların belirleyici olacağı bir diğer yer de Georgia. İşte Demokratların adayı Kamala Harris ve başkan yardımcısı adayı Tim Walz da Georgia’da seçim turunu başlatmaya hazırlanıyor. Bu arada eşler de sahadaydı. Daha doğrusu Harris’in eşi Doug Emhoff, pazartesi gecesi Hamptons’daki bağış etkinliklerine katılarak eşi için oy istedi, “Eşim bir sonraki ABD başkanı olabilir ve bu oldukça havalı bir şey!” dedi. İki etkinlikte Harris’in kampanyasına iki milyon dolar daha eklenmiş oldu böylece.

Anketler neyi gösteriyor?

🔎Harris çoğu ulusal ankette kıl payı birinciliğe oynasa da seçimde belirleyici olacak kilit eyaletlerde adayların başa baş gittiğini söyleyebiliriz. Bunu sık sık söylüyoruz, bundan sonra da söylemeye devam edeceğiz. Hem Harris’in hem de Trump’ın kime oy vereceğine henüz karar vermemiş eyaletlerde boy göstermesinin sebebi, birbirlerinin kalesinde oy toplamaya çalışmanın boşa enerji harcamak anlamına gelmesi. Biz seçim günlüğüne başladığımızdan beri Harris anketlerde önde. Bunda Ulusal Kongre’nin yarattığı coşkunun etkisi yadsınamaz. Önemli olan bu ivmeyi önümüzdeki haftalarda da sürdürüp sürdüremeyeceği.

RFK Jr. ve Gabbard olası Trump hükümetinde söz sahibi olacak

ABD basınında çıkan haberlere göre Trump yarıştan yeni çekilen bağımsız aday Robert F. Kennedy Jr. ile eski Demokrat Tulsi Gabbard’ı “geçiş ekibi”ne dahil etmeyi planlıyor. Duyuruyu Trump’ın kampanyasının kıdemli danışmanı Brian Hughes yaptı ve “Amerika’yı yeniden yüceltmeye çalışırken Kennedy ve Gabard’ın güçlü çıkan seslerinin ekibimizde duyulduğunu görmek için sabırsızlanıyoruz” dedi.

🤔Ne ola ki bu ‘geçiş ekibi’: Diyelim ki yarışı Harris kaybetti ve Beyaz Saray’da bir kez daha Trump dalgası hakim olacak. İşte geçiş ekibi bu aşamada devreye giriyor. İkinci Trump yönetiminde politikaların ve devlet kurumlarına personellerin seçiminde yardımcı olacak ekip bu.

Büyük resim: Kennedy pazartesi günü yayınlanan bir röportajında Tucker Carlson’a Trump’ın geçiş ekibine katılması için kendisine teklif geldiğini söylemişti. Bu tekliften mutluluk duyduğunu da ekibe katılmayı “dört gözle beklediğini” söyleyerek göstermişti. Ama zaten ikili arasında böyle bir işbirliği olacağı dünden belliydi. Geçen hafta adaylığını çeken Kennedy, Tump’ı destekleyeceğini cümle aleme duyurmuştu. Gabbard da Kennedy’den farklı değildi. 2020’deki başkanlık seçimlerindeki ön yarışlarda başarısız olup iki sene sonra partiden ayrılan Gabbard pazartesi günü Trump’a desteğini açıklamıştı.

Biraz uzaklaşalım: Geçiş ekibinin kadrosu az çok belli. Trump’ın Beyaz Saray’a olası dönüşüne hazırlanmakla görevli geçiş ekibinin başkanları, kampanyasının da büyük destekçileri olan Linda McMahon ve Howard Lutnick. Ayrıca Trump’ın oğulları Donald Trump Jr. ve Eric Trump da geçiş ekibinin “onursal başkanları.”

🤫Sağlıkçı (!) Kennedy mi: Brown Üniversitesi Halk Sağlığı Fakültesi dekanı ve Beyaz Saray’ın eski Covid-19 müdahale koordinatörü Dr. Ashish K. Jha, Kennedy’nin Trump’ın geçiş ekibinde yer almasının sağlık alanına yansımalarının olacağını düşünüyor. Malum, Trump’ın “Amerika’yı Yeniden Yücelt” anlamına gelen MAGA kampanyasını “Amerika’yı Yeniden Sağlıklı Kıl”a çeviren Kennedy sağlığa epey ilgili. Eğer geçiş ekibinde olursa Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi, Gıda ve İlaç İdaresi ile Ulusal Sağlık Enstitüleri’nin yönetici atamalarında söz sahibi olabilir. Kennedy’nin bir aşı karşıtı olduğunu ve komplo teorilerine gönülden inandığını (aşıların otizmle bağlantısı olduğuna inanıyor) varsayarsak atanmasına yardım edeceği kişilerin kimler olacağını biz tahmin bile edemiyoruz.

Dezenformasyon ve propaganda bir arada

Bugün ofiste Berrak Güngör beni yanına çağırdı, ABD’li milyarder Elon Musk ile barıştıktan sonra X’i olabildiğine kullanan Trump’ın son günlerde paylaştığı videoları ve afişleri gösterdi. Videoları izlerken kimi yerde ağzımızdan “Burada haklı”, çoğu yerde de “Ama bu böyle değil ki” kelimeleri çıktı. Biz de dedik ki madem bir günlük yapıyoruz, adayların propaganda yapayım derken yanlış aktardıkları bilgileri de buraya not düşelim. Gelin önce Trump’ın dış politikayla ilgili bir dakikalık videosuna kısaca göz atalım:

pic.twitter.com/IoQo2twFy4

— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) August 26, 2024

🩸Video İsrail ve Gazze görüntüleriyle başlıyor. Ekranda kocaman “İsrail’de 31 Amerikalı öldü” yazıyor ve sonrasında İran’ın 7 Ekim saldırısı için Hamas’a yardım ettiği vurgulanıyor. Trump’ın konuyu buradan açmasının sebebi basit: Hamas’ın saldırısından kısa süre önce Biden yönetimi beş Amerikan vatandaşının serbest bırakılmasına karşılık İran’a altı milyar dolar verdi. En azından Trump bunu, sanki Beyaz Saray parayı cebinden çıkarıp İran’a vermiş gibi yazmış.

💧Gazze’deki savaş başladığından beri ABD basını birçok kez İran’ın sürpriz saldırıyı planlamada Hamas’a yardım ettiği iddialarını gündeme getirdi ama bu iddiaları teyit edecek herhangi bir kanıt sunulmadı. ABD ve İran arasındaki esir takasına gelecek olursak Trump’ın videoda “Biden fidye olarak İran’a altı milyar dolar verdi” diye bahsettiği şey İran’ın zaten Güney Kore’ye verdiği petrolün karşılığı olarak alması gereken para. ABD’nin İran’a uyguladığı yaptırımlar nedeniyle Güney Kore altı milyar dolar değerindeki petrol borcunu bir türlü ödeyememişti. İşte bu esir takası gerçekleşince Güney Kore borcunu Katar üzerinden İran’a ödeyebildi. Yani “fidye” ifadesindense ABD’nin tek taraflı el koyduğu bir paradan söz etmek daha doğru.

🫢Bu tam olarak bir dezenformasyon sayılmaz ama Trump’ın bu sözlerin ardından Amerikan askerlerine “şefkatle” baktığı fotoğrafları sıralaması da ilginç. Neden mi? Trump’ın geçmişte askerlerle ilgili söylediği sözlerden dolayı.

⌛️2018 yılına dönelim… Trump o zamanlar başkan ve Paris yakınlarındaki Aisne-Marne Amerikan Mezarlığı’na yapacağı ziyareti son dakika iptal ediyor. Sebebi o zamanlar yağmur olarak gösterilmişti. Oysa Amerikan dergisi Atlantic bunun doğru olmadığını o gün o tartışmalar olurken orada bulunan kaynaklardan öğrenmişti. Ziyaretin yapılacağı günün sabahında üst düzey kurmaylarıyla konuşan Trump “Neden o mezarlığa gideyim ki? İçi eziklerle dolu” demişti. Trump o seyahatinde artık askerlere karşı nasıl dolmuşsa başka bir sohbette de Belleau Wood’da hayatını kaybeden 1800’den fazla denizciden “enayi” diye bahsetmişti.

Trump ‘Yıldız Savaşları’nı ciddiye almış

Evet, Amerika’nın göçmen sorunu, ekonomik krizleri, büyümesine yardım ettiği, şimdi de nasıl durduracağını bilemediği Ukrayna ve Gazze savaşı gibi problemleri olabilir. Ama Atatürk’ün de dediği gibi “İstikbal göklerdedir!” İşte bu yüzden Trump vaatlerine bir yenisini ekledi: Yarı zamanlı uzay personellerinin alımına dair tasarıyı destekleyecek ve Ulusal Uzay Muhafızları kurulması için bastıracak. Zaten Uzay Kuvvetleri de Trump döneminde kurulmuştu. Burada amaç Ulusal Muhafızlar Birliği içinde de uzayla ilgili bir birim oluşturmak.

Uzaklaşalım: Trump bu vaadini ABD Ulusal Muhafızlar Birliği’nin Detroit’teki yıllık konferansındaki konuşmasında dillendirdi. Aynı konuşmada Amerikan askerlerinin Afganistan’dan çekilişinin “kaotik” bir şekilde gerçekleştiğine dikkat çekerek, bundan Biden ve Harris’i sorumlu tutmuştu.

Büyük resim: Şimdi uzayda bir savaş yok belki ama bu ileride de olmayacağı anlamına gelmiyor. Trump bilerek ya da bilmeyerek geleceğe yatırım yapıyor diyebiliriz. Zira bundan birkaç sene ya da birkaç on yıl sonra ABD ve Çin arasında Ay’da yer kavgası başlayabilir. Her iki ülke de Ay’da üs kurmak istiyor. Hangisi Ay’a ilk giderse söz hakkının kendisinde olduğunu öne sürecek muhtemelen. Bugün Güneydoğu Asya’da gördüğümüze benzer bir sahiplenme durumuyla karşılaşmamamız için hiçbir neden yok.

🔴Biden yönetimi karşı: Aslında Demokratlar arasında da böyle bir birimin oluşturulmasına destek verenler var. Kongrenin alt kanadı Temsilciler Meclisi son yıllarda Ulusal Uzay Muhafızları birimi oluşturulsun diye yasa tasarısını birkaç kez gündeme getirdi ama Biden’ın yanında yer alan Senato bu tasarıya onay vermedi. Beyaz Saray hepi topu birkaç yüz personel için ayrı bir birim oluşturmanın hem maliyetli hem de bürokratik açıdan meşakkatli bir iş olacağını düşünüyor.

ABD Seçim Günlüğü 4: Mikrofon savaşları ve aile baskısı