Arjantin’in bir ‘anarko-kapitalist’ ile sınavı: Buenos Aires’in ‘Bolsonaro’su sandıktan çıkacak mı?

Güney Amerika’nın en büyük ikinci ülkesi Arjantin bugün kaderini belirleyeceği seçimler için sandık başına gidecek. İlk tur seçiminde 5 aday yarışıyor. Ülkedeki seçim yasasına göre, bir adayın başkan seçilebilmesi için ilk turda oyların yüzde 45’ini alması, eğer yüzde 45 oy alamazsa dahi en yakın rakibine yüzde 10 fark atması gerekiyor. Seçimlerin ilk turunda sonuçlar bu doğrultuda olmazsa halk, 19 Kasım’da bir kez daha sandık başına gidecek.

Arjantin’de de ön seçimlerde yönünü belli eden rüzgar, sağ taraftan kuvvetlice esmeye devam ediyor. Kendisini ‘anarko kapitalist’ olarak tanımlayan ve çağdışı fikirleriyle dünyada gündeme gelen Javier Milei yarın sandıktan çıkma olasılığı yüksek adaylardan.

Arjantin’in ‘Bolsonaro’su’ olarak bilinen Milei, La Libertad Avanza (Özgürlük Gelişimi) partisinin cumhurbaşkanı adayı olarak, 13 Ağustos’taki ön seçimde oyların yüzde 30’unu alarak Sergio Massa ve muhafazakar aday Patricia Bullrich’i geride bırakmıştı. “Kuzulara yol göstermeye değil, aslanları uyandırmaya geldim” sözleriyle ön seçim zaferini kutlayan Milei yarınki seçimlerde zaferle çıkması halinde sadece ülkenin değil, bölgenin de dengelerini alt üst edebilir.

Yıllık enflasyonun yüzde 138 seviyesinde seyrettiği ve Arjantinlilerin beşte ikisinin yoksulluk içinde yaşadığı bir ortamda, seçim yarışına gidecek ülkede, 13 Ağustos’ta düzenlenen ön seçimlerin bir tekrarı olması bekleniyor. Peki adaylar ve vaatleri neler?

Bolsonaro’nun ‘siyasi akrabası’: Milei

Eski ABD Başkanı Donald Trump ve ondan hiç aşağı kalır yanı olmayan eski Brezilya devlet Başkanı Jair Bolsonaro hayranı olan Milei, çağdışı fikir ve vaatleri olsa de ekonomik kriz ortamında öne çıkan isim olmayı başardı. Eski bir televizyon yıldızı ve ekonomist olan Milei, kendisini Arjantin ekonomisinin ihtiyaç duyduğu ‘radikal değişim’ olarak tanımlıyor.

Milei’nin vaatleri arasında, sağlık sistemini özelleştirmek, vergileri büyük ölçüde düşürmek, kamu harcamalarını kısmak, devlete ait tüm işletmeleri kapatmak veya özelleştirmek ile sağlık, eğitim ve çevre bakanlıklarını kaldırma gündemi var.

Arjantin’in kendi Bolsanaro’su, tabii ki örnek aldığı eski brezilya Devlet Başkanı gibi kadın haklarına yönelik oldukça çağdışı tutumlar izliyor. Arjantin’de kürtaj haklarını sınırlamak istiyor, kadın bakanlığını kaldırmak isteğini dile getiriyor, ayrıca LGBT hareketi için kültürel Marksizmi suçluyor.

Milei’nin vaatleri bununla da sınırlı değil. Arjantinli uzmanların ‘her şeyi daha da kötü hale getireceğini’ öngördüğü, Merkez bankasının feshi, ABD dolarını ülkenin para birimi yapma, organ satışını yasalaştırma gibi hedefler de Milei’nin cebinde.

Milei aynı zamanda iklim krizinin de ‘uydurma’ olduğunu savunuyor. Tıpkı kendisine ‘Siyasi akrabam’ diyerek destek çıkan eski Brezilya Devlet Başkanı Bolsanaro gibi.

Milei’nin karşısında ekonomi bakanı

Vatan için Birlik adayı Ekonomi Bakanı Sergio Massa, her ne kadar ön seçimlerde aldığı yüzde 27 oy oranı ile 3. sırada yer alsa da Milei’yi en çok zorlaması beklenen isimler arasında.

Ülkede ‘süper bakan’ olarak adlandırılan 51 yaşındaki Massa, ABD ve finans çevrelerince destekleniyor.

Diğer adaylardan Vatanımız İçin Yapalım Partisi adayı Cordoba Eyaleti Valisi Juan Schiaretti kırsal kalkınmayı, uyuşturucuyla mücadeleyi, orta ve küçük işletmelerin teşvik edilmesini savunuyor.

Aktivist aday Bregman

Sol ve İşçi Cephesi adayı aktivist Myriam Bregman ise Uluslararası Para Fonu (IMF) politikalarından tamamen ayrılmayı düşündüğünü, istihdam ve asgari ücretin artırılması için çalışacağını belirtti.

Anketler Milei’yi gösteriyor

Arjantin’de genel seçimlerden önce yapılan anketler, Milei’nin ilk turda kazanacağına işaret ediyor. Çok sayıda anket şirketinin seçim araştırmalarında, Milei’nin oy ortalaması yüzde 34,6 olarak görünürken, Massa yüzde 30,4, Bullrich ise yüzde 26,1 olarak gösteriliyor.

Arjantin’de büyük sürpriz: Trump hayranı aşırı sağcı Javier Milei ön seçimlerde galip geldi